หลับขณะฟังธรรม

ขณะนั่งฟังการแสดงพระธรรม แล้วหลับ โงกง่วง คือ การไม่เคารพพระธรรมขณะนั้นจิตเป็นอกุศล เวลาฟังการแสดงพระธรรม ควรเป็นผู้ตั้งใจฟังด้วยดีเพราะพระธรรมของพระพุทธเจ้าย่อมนำมาซึ่งความสุขความเจริญ มีประโยชน์แก่ผู้ฟัง ควรฟังด้วยความเคารพ

เชิญคลิกอ่านที่นี่

ความไม่เคารพพระรัตนตรัย [อรรถกถาสัทธรรมปฏิรูปกสูตร]

เวลานั่งฟังพระเทศน์ แล้วก็หลับ ขณะหลับนั้นบาปหรือเปล่าค่ะ?

สภาพธัมมะทั้งหลายเป็นอนัตตา มีเหตุให้หลับก็หลับ ต้องเข้าใจก่อนว่า บาป คืออกุศลครับ จิต มี 4 ประเภท 1.กุศลจิต 2. อกุศลจิต 3. วิบากจิต 4. กิริยาจิต บาป เป็นจิตประเภท อกุศลจิต หลับ เป็นจิตประเภท วิบากจิต (ภวังคจิต) ดังนั้น ถ้าถามว่าขณะหลับบาปหรือเปล่า ก็ต้องตอบว่าไม่บาป เพราะเป็น วิบากจิต ไม่ใช่ อกุศลจิต (แต่ต้องเข้าใจว่าหลับในที่นี้ คือ หลับสนิทไม่ใช่ฝันอยู่นะครับเพราะถ้าฝันก็ไม่ชื่อว่าหลับ) ส่วนเรื่องหลับ ถ้าหลับในเวลาที่ควรหลับก็คงดีครับ แต่หลับใน เวลาที่ควรฟังธรรมก็ไม่เหมาะครับ แต่ทำไงได้ เมื่อมีเหตุปัจจัยให้หลับก็เป็นอนัตตา จริงๆ ดังนั้น ขณะที่ไม่หลับก็ควรที่จะตั้งใจฟัง เพราะธรรมของพระพุทธเจ้าหาได้ ยากอย่างยิ่งครับ ขอยก ข้อความในพระไตรปิฎกที่น่าอ่าน เกี่ยวกับการหลับ และ เหตุที่ฟังธรรมโดยไม่เคารพลองอ่านดูนะเรื่องการหลับเหมือนเป็นหมัน (ไม่มีประโยชน์) แต่ก็ยังดีกว่า วิตก (คิด) ในทางอกุศล

[เล่มที่ 28] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค เล่ม ๔ ภาค ๑- หน้าที่ 359

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความหลับยังดีกว่า แต่เรากล่าวความหลับว่า เป็นหมันไร้ผล เป็นความงมงาย ของคนที่เป็นอยู่ ตนลุอำนาจของวิตก เช่นใดแล้ว พึงทำลายหมู่ให้แตกกันได้ ก็ไม่ควรตรึกถึงวิตกเช่นนั้นเลย ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราเห็นความเป็นหมันอันนี้แลว่าเป็นอาทีนพ (โทษ) ของคนที่เป็นอยู่ จึงกล่าวอย่างนี้

เชิญคลิกอ่านที่นี่...

มนุษย์เป็นผู้ประมาทอยู่ [เรื่องนางปติปูชิกา]

ทำไมถึงฟังธรรมไม่ได้ [เรื่องอุบาสก ๕ คน]

จิตมี 4 ชาติ ช่าติกุศล อกุศล วิบาก กิริยา ขณะที่ฟังธรรมะถึงไม่หลับ ก็มีอกุศลจิตแทรกได้ เพราะขณะที่ฟังธรรม บางทีใจก็คิด ถึงเรื่องอื่น ขณะที่โงกง่วงก็เป็นอกุศลจิตได้ สลับกับขณะที่หลับสนิทเป็นภวังคจิต เป็นชาติวิบากแล้วตื่นขึ้นมาฟังธรรมต่อ ฟังแล้วเข้าใจขณะนั้นจิตก็เป็นกุศล ไม่ต้อง กังวลหรอกเป็นปกติของปุถุชนธรรมดา

ขณะที่โงกง่วง หาวนอน อยากจะหลับ ขณะนั้นกำลังถูกนิวรณธรรม คือ อกุศล เครื่องกั้นความดีที่เรียกว่า " ถีนมิทธะ " กลุ้มรุมอยู่นะคะ ถีนมิทธะเจตสิกจะดับได้ เป็นสมุจเฉทด้วยอรหัตมัคคจิตเท่านั้น เพราะฉะนั้น จะห้ามไม่ให้ง่วงคงไม่ได้หรอก ค่ะ ถ้าหลงลืมสติไม่มีหิริโอตตัปปะ ก็ไม่เห็นโทษของอกุศลในขณะนั้น ซึ่งเป็นกาล ของการเจริญกุศล จะเห็นได้ว่าการขัดเกลานั้นเป็นเรื่องของสติและปัญญาจริงๆ ทั้งๆ ที่รู้อยู่ว่าไม่ดี ก็ยังบังคับไม่ได้ ขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัยจริงๆ ค่ะ

ขึ้นอยู่กับความเหมาะสม คือกาลเทศะนะคะ ถ้าอยู่กับบ้านจะยืน เดิน นั่งนอน ฟัง ธรรมก็แล้วแต่อัธยาศัยของผู้นั้น ข้อสำคัญคือฟังในอิริยาบถไหนแล้วเข้าใจ ประโยชน์ อยู่ตรงนี้ค่ะ ถ้านอนฟังแล้วเข้าใจกว่านั่งฟัง จะนั่งหรือจะนอนดีคะ? ถูกต้องแล้วค่ะ ที่ ว่าพระอริยบุคคลเท่านั้นที่มีนิพพานเป็นอารมณ์ได้ ในมัคควิถีเท่านั้นสำหรับผู้ที่ไม่ได้ ฌานสมาบัติ ส่วนท่านที่ได้ฌานสามารถมีนิพพานเป็นอารมณ์ได้อีก เมื่อเข้า ผลสมาบัติ ตามควรแก่ผลและฌานขั้นนั้นๆ ค่ะ ขอเรียนเชิญท่านผู้รู้แสดงหลักฐาน จากพระไตรปิฏกด้วยค่ะ

การฟังพระเทศน์แล้วก็หลับขึ้นอยู่กับว่าท่านแสดงอะไร? แต่หากท่านเทศน์เหมือน กับที่ทำกันหรือสวดกันทั่วๆ ไป แต่ไม่ได้มีการเข้าใจในพระธรรมจริงๆ อาจจะเป็นแค่ ท่องหรืออ่านไป ตามความคิดเห็นของดิฉัน มันก็ไม่เห็นจะบาปตรงไหน? แต่ก็ดูไม่ สุภาพและไม่ถูกกาละเทศะ ไม่สมควรทำ แต่ถ้าหากว่าพระหรือผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจในพระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์ จริงๆ กำลังแสดงธรรมอยู่ หากเรานั่งหลับ ตาม ความคิดเห็นที่ 1 อันนี้เห็นได้ชัดว่า เป็นการไม่เคารพในพระธรรม ขณะนั้นจิตเป็นอกุศล เวลาฟังการแสดงธรรม ควรเป็น ผู้ตั้งใจฟังด้วยดีเพราะพระธรรมของพระพุทธเจ้า ย่อมนำมาซึ่งความสุขความเจริญ มี ประโยชน์แก่ผู้ฟัง ดังนั้น จึงควรฟังด้วยความเคารพ หากว่าง่วงสุดๆ ก็ควรจะปลีกตัว ออกไปเสีย เพราะห้ามความง่วงไม่ได้ เพราะมีเหตุปัจจัยจึงเกิดขึ้น

ขออนุโมทนาค่ะ

เป็นเรื่องธรรมดา เวลาง่วงขณะฟังธรรม ย่อมต้องมีเหตุ เช่น นอนไม่พอ ทานยา หัวข้อธรรมไม่น่าสนใจ มีการพูดนอกเรื่องมาก หากมีศรัทธาฟังต่อ ลองเปลี่ยนอิริยาบถ เช่น ยืน เดิน ล้างหน้า เป็นต้น ถ้าไม่ได้ผล ก็ไปนอน ตื่นแล้วก็มาฟังใหม่

หลับแล้วก็ตื่นมาตั้งใจฟังใหม่ก็ได้นะ