มหาภูตรูป ภูตะ หมายถึงอะไรครับ และอุปาทายรูป ทำไมรูปพวกนี้ต้องใช้คำว่าอุปาทายะมาตั้งชื่อครับ
มหาภูตรูป ภูต หมายถึงรูปที่เป็นใหญ่เป็นประธาน
มหาแปลว่า ยิ่งใหญ่ เป็นใหญ่
1. ภูต หรือ ภูตะ แปลว่าอะไรครับ
2. รูป หรือ รูปะ แปลว่าสภาพธรรมที่ไม่รุ้อารมณ์ได้หรือเปล่าครับ หรือต้องเอาไปรวมกับคำว่าปรมัตถ์ เป็น รูปปรมัตถ์ ถึงจะแปลอย่างนี้ได้ครับ
3. อุปาทายรูป เป็นรูปที่อาศัยมหาภูตรูปเกิด ทำไมต้องใช้คำว่าอุปาทายะ มาตั้งชื่อครับ เป็นชื่อที่มีความหมายแฝงหรือเปล่าครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
-มหาภูตรูป คือ รูปที่เป็นใหญ่เป็นประธานของรูปทั้งหลาย มี ๔ ได้แก่ ธาตุดิน (ปฐวีธาตุ) ธาตุน้ำ (อาโปธาตุ) ธาตุไฟ (เตโชธาตุ) ธาตุลม (วาโยธาตุ) ภูตะ หรือ ภูต หมายถึง เป็น หรือ มี หรือ เกิดแล้ว เพราะฉะนั้น มหาภูตรูป จึงหมายถึง รูปที่เป็นใหญ่เป็นประธานของรูปทั้งหลาย
-รูป หรือ รูปธรรม เป็นสภาพธรรมที่ไม่รู้อะไร เป็นสภาพธรรมที่ไม่รู้อารมณ์ นั้น ถูกต้องแล้ว, ความเป็นจริงของสภาพธรรม ไม่เปลี่ยนแปลง เป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น แต่ที่มีคำว่า ปรมัตถ์ (หรือ ปรมัตถธรรม) ก็เพราะแสดงถึงความจริงว่า สิ่งที่มีจริงๆ นั้น ใครๆ ก็เปลี่ยนแปลงลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ไม่ได้ รูปธรรม ก็เป็นปรมัตถ์ ด้วย ลักษณะของรูปแต่ละรูป ก็เป็นจริงอย่างนั้น เปลี่ยนแปลงลักษณะไม่ได้, ปรมัตถธรรม (ปรมัตถ์) ไม่ได้มีเพียงรูปธรรม เท่านั้น แต่มี ๔ อย่างได้แก่ จิตปรมัตถ์ เจตสิกปรมัตถ์ รูปปรมัตถ์ และ นิพพานปรมัตถ์ สภาพธรรมที่มีจริงทั้งหมด เป็นปรมัตถธรรม
-แม้จะไม่ใช้ชื่อ ความเป็นจริงของธรรม ก็ไม่มีใครเปลี่ยนแปลงได้ รูปธรรมทั้งหลายที่อาศัยเกิดกับมหาภูตรูป เรียกว่า อุปาทายรูป เพราะความจริงเป็นอย่างนั้น ถ้าไม่เรียกชื่อ ไม่มีการกล่าวถึง ใครจะสามารถเข้าใจ ได้ เพราะฉะนั้น ชื่อ มาจากความเป็นจริงของสภาพธรรม ดังนั้น เมื่อเป็นรูปที่อาศัยเกิดกับมหาภูตรูป จึงเรียกว่า เป็นอุปาทายรูป ได้แก่ สี กลิ่น รส โอชา เป็นต้น
ธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียดมาก ก็ค่อยๆ สะสมความเข้าใจไปทีละเล็กทีละน้อย ไม่ขาดการฟังการศึกษาพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวัน ทั้งหมดที่ได้ฟังได้ศึกษา ก็เพื่อความเข้าใจสิ่งที่มีจริงๆ ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา ครับ
ขอเชิญคลิกศึกษาเพิ่มเติมจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ได้ที่นี่ครับ
มหาภูตรูป ๔
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
