ชีวิต คือ ขณะจิตที่เกิดขึ้น
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 46 ข้อความบางตอนจาก อุปเนยยสูตร ในขณะแห่งจิตอันเป็นอดีต บุคคล ชื่อว่า เป็นอยู่แล้วมิใช่กำลังเป็นอยู่ มิใช่ จักเป็นอยู่ ในขณะแห่งจิตอันเป็นอนาคต บุคคล ชื่อว่า จักเป็นอยู่ มิใช่เป็นอยู่ แล้ว มิใช่กำลังเป็นอยู่ ในขณะแห่งจิตอัน เป็นปัจจุบัน บุคคลชื่อว่ากำลังเป็นอยู่ มิ ใช่เป็นอยู่แล้ว ไม่ใช่จักเป็นอยู่. ชีวิต อตฺตภาโว จ สุขทุกฺขา จ เกวลา เอกจิตฺตสมายุตฺตา ลหุโส วตฺตเต ขโณ.
ชีวิต อัตตภาพ สุขและทุกข์ทั้งหมด ประกอบด้วยจิตดวงเดียว ขณะของจิตนั้น ย่อมเป็นไปเร็วพลัน. เย นิรุทฺธา มรนฺตสฺส ติฏฺมานสฺส วา อิธ สพฺเพปิ สทิสา ขนฺธา คตา อปฺปฏิสนฺธิยา.
จิตเหล่าใด ของสัตว์ที่กำลังดำรงอยู่ หรือกำลังตาย แตกดับไปแล้วในปวัตติ- กาลนี้ จิตเหล่านั้นทั้งหมด หาได้กลับมา เกิดอีกไม่ แม้ขันธ์ทั้งหลายก็เช่นเดียวกัน. อนิพฺพตฺเตน น ชาโต ปจฺจุปฺปนฺเนน ชีวติ จิตฺตภงฺคมโต โลโก ปญฺตฺติ ปรมตฺถิยา.
เพราะจิตไม่เกิด สัตว์โลกก็ชื่อว่า ไม่เกิด เพราะจิตเกิดขึ้นเฉพาะหน้า สัตว์ โลกก็ชื่อว่า เป็นอยู่ เพราะความแตกดับ แห่งจิต สัตว์โลก จึงชื่อว่า ตายแล้ว นี้ เป็นบัญญัติเนื่องด้วยปรมัตถ์.
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
