สิ่งอื่นใดก็ไม่มีค่าเท่ากับความเข้าใจถูกเห็นถูก

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สรุปสาระสำคัญของการสนทนาธรรม
ที่บ้านธัมมะ ลำพูน
วันอังคารที่ ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๖๐
____________________________________

~ ทุกวันไม่เคยปราศจากธรรมเลย ธรรม คือ สิ่งที่มีจริง มีจริงในขณะนี้ แต่ไม่รู้ว่าเป็นธรรมจนกว่าจะได้ฟังพระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง

~ ความเข้าใจที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ทีละเล็กทีละน้อย ค่อยๆ เจริญขึ้น ต่างหาก ทำหน้าที่ละความไม่รู้

~ ธรรมดา คือ ความเป็นไปของธรรม ไม่ใช่เรา

~ ธรรม คือ สิ่งที่มีจริง แต่ละหนึ่ง เกิดแล้วดับ จึงเป็นเราไม่ได้ เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ไม่ได้

~ มีปัจจัยให้เห็นเกิด เห็นก็เกิด โดยไม่มีใครทำให้เกิดได้เลย

~ ความสุขเกิดขึ้น ความทุกข์เกิดขึ้น ได้ยินเกิดขึ้น ใครจะไม่ให้เป็นไปได้ไหม? ไม่ได้ เพราะเป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย

~ ถ้าไม่ฟังพระธรรม ไม่มีทางที่จะเข้าใจความจริงได้เลย เพราะฉะนั้น จึงไม่ขาดการฟังพระธรรม

~ เดี๋ยวนี้ไม่รู้ความจริง จึงต้องเป็นผู้ตรงที่จะเห็นประโยชน์ของการได้ฟังพระธรรม ฟังเรื่องของสภาพธรรมที่มีจริง เพื่อจะได้เข้าใจความจริง

~ สิ่งอื่นใดก็ไม่มีค่าเท่ากับความเข้าใจถูกเห็นถูก เพราะเหตุว่าทุกคนต้องจากโลกนี้ไปแน่นอน อาจจะเป็นเดี๋ยวนี้ก็ได้ เย็นนี้ก็ได้ แต่สิ่งที่มี คือ มีความเข้าใจถูก จะค่อยๆ สะสมสืบต่อไป ก็มีโอกาสที่จะได้ยินได้ฟังอีก เพราะเหตุว่า คนที่ไม่มีโอกาสได้ฟัง มีมาก แต่คนที่มีโอกาสได้ฟัง มีน้อย ตามการสะสม

~ เวลาโกรธเกิดขึ้น ไม่ใช่เราที่โกรธ แต่เป็นเจตสิก (คือ โทสเจตสิก) เกิดขึ้นกับจิต ทำให้เป็นไปอย่างนั้น

~ ทุกสิ่งทุกอย่างที่มีจริง เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย เมื่อเกิดแล้วก็ต้องดับไปเป็นธรรมดา

~ ผู้ที่ทรงเป็นกัลยาณมิตรสูงสุด ประเสริฐที่สุด คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า

~ กัลยาณมิตร คือ ผู้ที่หวังดี ให้ความจริง ไม่ให้สิ่งที่ไม่จริง เพราะฉะนั้น การสนทนาธรรม ความเป็นมิตร ก็คือ ให้สิ่งที่เป็นประโยชน์กับผู้ที่ร่วมสนทนาด้วย

~ กรรม คือ การกระทำ เป็นเราหรือเปล่า? กรรม ไม่ใช่เรา

~ ฟังพระธรรมเข้าใจ ขณะนั้นเป็นกุศลกรรม

~ สติเป็นเจตสิก (สภาพธรรมที่เกิดกับจิต) ที่ดีงาม เกิดกับจิตที่ดีงาม ไม่ให้ทุกข์ ไม่ให้โทษใดๆ เลยแม้แต่น้อย

~ ทุกคำที่ได้ฟัง มาจากพระมหากรุณาคุณของพระสัมมาสัมพระเจ้า ที่ได้ทรงตรัสรู้แล้วทรงแสดงความจริงให้สัตว์โลกได้เข้าใจถูกเห็นถูกตามความเป็นจริง

~ การฟังพระธรรมเป็นหนทางที่จะทำให้เข้าใจว่าไม่ใช่เรา มั่นคงขึ้น มั่นคงในการฟัง และรู้ว่าสิ่งใดเป็นสิ่งที่ถูกต้อง สิ่งใดเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง เพราะปัญญา รู้ ไม่ใช่เรารู้ ถ้าอวิชชา (ความไม่รู้) ก็เห็นผิดเป็นถูก แต่ถ้าเป็นปัญญา ก็เห็นถูกตรงตามความเป็นจริง ว่า ผิดก็ต้องผิด ถูกก็ต้องถูก แล้วก็ไม่ใช่เราด้วย

~ ทางหลง มีมาก เพราะความไม่รู้ มีมาก และความอยาก ก็มีมาก

~ ไม่รู้ว่า ขณะนี้เป็นธรรมแต่ละหนึ่ง ขณะที่ไม่รู้ก็สะสมความไม่รู้มากขึ้น

~ คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่ทำให้หลงผิด

~ ความเข้าใจ มีกำลังเมื่อไหร่ ก็สามารถดับกิเลส (เครื่องเศร้าหมองของจิต) ได้เมื่อนั้น

~ จะยากเพียงใดกับการฝืนกระแสของโลกซึ่งเต็มไปด้วยความไม่รู้และความติดข้อง มาสู่การละความติดข้องในสิ่งที่ไม่มี แต่หลงเข้าใจว่ามี เพราะความรู้ (ปัญญา) ไม่ใช่เพราะเรา

~ หนทางเดียว คือ หนทางแห่งการอบรมเจริญปัญญาค่อยๆ เข้าใจขึ้น ที่จะละคลายความไม่รู้และความติดข้อง หนทางเดียวจริงๆ คือ หนทางของปัญญา

~ ขณะนี้เป็นธรรมหรือเป็นเรา? เป็นธรรม, มั่นคงแค่ไหน?

~ จะไปทำอะไรที่ไหน ๗ วัน ๘ วัน แล้วจะรู้ความจริงของสภาพธรรม เป็นไปไม่ได้เลย

~ ถ้าเข้าใจว่า พระพุทธศาสนา ง่าย ไม่ต้องศึกษา ไปปฏิบัติเลย ถูกหรือผิด? ผิด

~ ปัญญาค่อยๆ เก็บเล็กผสมน้อย จนกว่าจะเจริญขึ้น

~ ความเข้าใจธรรมจากการได้ยินได้ฟังแต่ละครั้งทีละเล็กทีละน้อย ค่อยๆ เจริญขึ้น ท่ามกลางอกุศล

~ เป็นผู้ไม่ประมาท เพราะเห็นประโยชน์สูงสุดที่เป็นรัตนะอันประเสริฐ คือ คำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่สามารถทำให้จากที่ไม่รู้อะไรทั้งสิ้นเหมือนคนตาบอด ค่อยๆ มีแสงสว่างปรากฏที่พอจะเห็นบ้าง แต่ปัญญาก็ต้องเป็นไปตามลำดับขั้น

~ จิตขณะหนึ่งเกิดแล้วดับไป แล้วจะเป็นเราได้อย่างไร

~ ทุกอย่างที่เกิดแล้วดับไป ควรหรือที่จะยังติดข้องยินดีอยู่ เพราะไม่มีต่างหาก แต่หลงว่ายังมี

~ คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกคำ เป็นไปเพื่อละความไม่รู้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดอกุศลต่างๆ รวมทั้งความติดข้องด้วย.

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ที่เคารพยิ่ง

และ อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...