โสดาบัน
เรียนถามให้เกิดความเข้าใจกระจ่าง
1. ผู้ที่จะบรรลุเป็นโสดาบัน ต้องมีคุณสมบัติอะไรบ้างครับ
2. ผู้ที่บรรลุโสดาบันแล้ว เขาจะรู้ตัวไหมว่าตนเองบรรลุแล้ว
3. ผู้ที่บรรลุโสดาบันแล้ว จะเกิดอีกอย่างมาก 7 ชาติ ก่อนที่จะเข้าสู่นิพพาน
อยากทราบว่าชาติสุดท้ายก่อนที่จะนิพพาน จำเป็นต้องเกิดเป็นมนุษย์ก่อนหรือไม่ เทวดาสามารถเป็นชาติสุดท้ายก่อนจะนิพพานได้หรือไม่ครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ประเด็นเรื่องพระโสดาบัน ก่อนอื่นควรที่จะได้เข้าใจว่า พระโสดาบัน คือใคร? พระโสดาบัน คือ ผู้ที่ถึงพระนิพพาน เป็นครั้งแรก ซึ่งก็คือ เป็นพระอริยบุคคลขั้นที่ ๑ ที่ได้ประจักษ์แจ้งพระนิพพานดับกิเลสได้ในระดับหนึ่ง ดับกิเลสได้เพียงบางส่วนตามสมควรควรแก่มรรคที่ท่านได้ ยังไม่สามารถดับได้ทั้งหมด พระโสดาบันดับความเห็นผิดทุกประการ ดับความลังเลสงสัยในสภาพธรรม ดับความตระหนี่ ดับความริษยา ดับกิเลสอย่างหยาบที่จะเป็นเหตุให้ไปเกิดในอบายภูมิ เพราะพระโสดาบันเป็นผู้ไม่ต้องไปเกิดในอบายภูมิอีกต่อไป ท่านเกิดอีกอย่างมาก ไม่เกิน ๗ ชาติ เป็นผู้แน่นอนที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระอริยบุคคลขั้นสูงๆ ขึ้นไป กล่าวคือ บรรลุเป็นพระสกทาคามี พระอนาคามี จนกระทั่งถึงความเป็นพระอรหันต์ในที่สุด
1. ผู้ที่จะบรรลุเป็นโสดาบัน ต้องมีคุณสมบัติอะไรบ้างครับ
[เล่มที่ 31] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้าที่ 272
โอคธสูตร
องค์คุณของพระโสดาบัน
[๑๔๑๔] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ ย่อมเป็นพระโสดาบัน มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เป็นผู้เที่ยงที่จะตรัสรู้ในเบื้องหน้า ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน อริยสาวกในธรรมวินัยนี้ ประกอบด้วยความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระพุทธเจ้า ฯลฯ ประกอบด้วยความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระธรรม ฯลฯ ประกอบด้วยความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระสงฆ์ ฯลฯ ประกอบด้วยศีลที่พระอริยเจ้าใคร่แล้ว ฯลฯ
โสดาปันติยังคะ ๔ (เหตุที่ให้บรรลุเป็นพระโสดาบัน)
1. คบสัตบุรุษ
2. ฟังธรรมของสัตบุรุษ
3. การกระทำไว้ในใจโดยแยบคาย (โยนิโสมนสิการ)
4. ปฎิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
2. ผู้ที่บรรลุโสดาบันแล้ว เขาจะรู้ตัวไหมว่าตนเองบรรลุแล้ว
- รู้ตัวด้วยปัญญา ปัจจเวกขณญาน ว่ากิเลสที่ละ ละกิเลสอะไรได้ และ กิเลสอะไรที่ยังเหลือ รู้ตามคามเป็นจริงว่าเป็นพระอริยบุคคลขั้นใด ด้วยปัญญาครับ
3. ผู้ที่บรรลุโสดาบันแล้ว จะเกิดอีกอย่างมาก 7 ชาติ ก่อนที่จะเข้าสู่นิพพาน อยากทราบว่าชาติสุดท้ายก่อนที่จะนิพพาน จำเป็นต้องเกิดเป็นมนุษย์ก่อนหรือไม่ เทวดาสามารถเป็นชาติสุดท้ายก่อนจะนิพพานได้หรือไม่ครับ
- ไม่จำเป็นต้องเกิดเป็นมนุษย์ในชาติที่ ๗ จึงเป็นพระอรหันต์และปรินิพพานครับ นางวิสาขา ท่านอนาถะ ชาติสุดท้าย ชาติที่ ๗ ไปเกิดเป็นพรหม บรรลุเป็นพระอรหันต์และปรินิพพานในชั้นพรหมภูมิ ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ก่อนอื่นก็ต้องเข้าใจว่า พระโสดาบันคือใคร พระโสดาบัน เป็นพระอริยบุคคลขั้นแรก ที่สามารถดับกิเลสได้ในระดับหนึ่ง ดับได้เป็นเพียงบางประเภท ยังไม่สามารถดับได้ทุกประการ เพราะผู้ที่จะดับกิเลสได้อย่างหมดสิ้น ไม่มีเหลือนั้น คือ พระอรหันต์ การเป็นพระอริยบุคคลทุกขั้น เป็นได้ด้วยปัญญาและต้องดำเนินตามหนทางที่เป็นไปเพื่อความบริสุทธิ์หมดจดแห่งสัตว์ทั้งหลาย คือ อริยมรรค มีองค์ ๘ ที่เริ่มด้วย ความเห็นที่ถูกต้อง ไม่ใช่ว่า มีคนบอกว่าคนนั้นคนนี้เป็นพระโสดาบัน ก็จะเป็นตามนั้น เพราะถ้าไม่มีปัญญา ไม่ดำเนินตามหนทางที่ถูกต้องแล้ว ไม่สามารถเป็นพระอริยบุคคลได้เลย และที่สำคัญ การที่จะรู้ว่าใครเป็นพระอริยบุคคล ต้องมีปัญญาเข้าใจถูกเห็นถูก พร้อมทั้งเข้าใจด้วยว่าการเป็นพระอริยะเป็นได้ด้วยอะไร และเป็นพระอริยบุคคลที่เสมอกัน หรือ สูงกว่า จึงจะรู้ได้ บุคคลผู้มีปัญญาเท่านั้นถึงจะรู้ได้ว่าใครเป็นพระอริยบุคคลหรือไม่เป็นพระอริยบุคคล เพราะอะไรๆ ก็ไม่สามารถหลอกปัญญาได้
พระโสดาบัน คือ ผู้ที่มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา เกิดอย่างมากไม่เกิน ๗ ชาติ ไม่มีภพที่ ๘ สำหรับท่าน ความเป็นพระอริยะที่ท่านได้ จะไม่เสื่อม ไม่สามารถย้อนกลับมาเป็นปุถุชนได้อีก มีแต่จะมีการอบรมเจริญปัญญาสะสมปัญญาเพิ่มขึ้นเพื่อการบรรลุมรรคผลเบื้องสูงขึ้นไป จนกว่าจะสามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระอรหันต์ ดับกิเลสทั้งปวงได้อย่่างเด็ดขาด การเป็นพระโสดาบัน เป็นได้ด้วยปัญญา จะขาดปัญญา ไม่ได้เลย สำคัญที่เหตุ คือ การได้คบกับผู้ที่เป็นกัลยาณมิตร ได้ฟังพระธรรมศึกษาพระธรรมจากกัลยาณมิตร นั้น กัลยาณมิตรสูงสุด คือ พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะได้ฟังพระธรรมที่พระองค์ทรงแสดง และเพราะได้สะสมปัญญามาแล้วในอดีต จึงสามารถรู้แจ้งอริยสัจจธรรมถึงความเป็นพระโสดาบันบุคคลได้ ซึ่งปัญญาที่ได้สะสมมานั้น ไม่สูญหายไปไหน มีแต่จะเพิ่มพูนมากยิ่งขึ้น ครับ.
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ....