ความห่วงใยในบุพการี
รบกวนเรียนถามท่านผู้รู้ค่ะ ดิฉันมีเพื่อนคนหนึ่งที่ต้องเดินทางจากต่างจังหวัด เข้ามาทำงานในกรุงเทพฯ เพื่อหาเลี้ยงชีพส่งเสียตัวเอง และส่งให้พ่อแม่ที่อยู่ในต่างจังหวัดได้มีเงินใช้จ่าย เพื่อนคนนี้ทุกข์ทรมานใจเพราะรู้สึกเป็นห่วงพ่อกับแม่ซึ่งอยู่ห่างไกลกัน และยังไม่ได้ดูแลท่านอย่างใกล้ชิด จะกลับไปอยู่บ้านก็ไม่มีงานทำ (ซึ่งเขาก็เป็นลูกคนเดียวด้วย ทางบ้านก็ฐานะปานกลาง) อยากทราบว่าความทุกข์ใจแบบนี้เป็นอกุศลหรือไม่ค่ะ รบกวนช่วยแนะนำด้วยค่ะ
ความทุกข์ใจความกังวลความเป็นห่วง เป็นอกุศลจิต เป็นอกุศลธรรม เป็นธรรมฝ่ายดำ มีโทษความจริงแล้วผู้ที่เป็นลูกมีหน้าที่ดูแลมารดาบิดา แต่จะดูแลอย่างไรขึ้นอยู่กับสถานการณ์ของแต่ละคน แม้ว่าเราอยู่ห่างไกลจากท่านมาเราก็ดูแลได้ตามความเหมาะสม เช่น ส่งเงินหรือสิ่งของไปให้ โทรศัพท์ไปพูดคุยกับท่านบ้าง แต่ไม่จำเป็นต้อง มีความห่วงหรือกังวลในเรื่องนี้คือ เราทำดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ ส่วนพ่อแม่จะเป็นอย่าง ไรขึ้นอยู่ที่กรรมของท่าน เพราะทุกคนมีกรรมเป็นของตน อีกอย่างหนึ่งควรทราบว่า ความกตัญญูกตเวที หมายถึง ขณะที่รู้พระคุณของท่านและกระทำการตอบแทนตามสมควรแก่ฐานะ ขณะนั้นจิตเป็นกุศล แต่ขณะที่มีความเป็นห่วง มีความกังวล ความทุกข์ใจ ขณะนั้นจิตเป็นอกุศล เป็นธรรมฝ่ายดำ ไม่มีประโยชน์เลย มีแต่โทษ ไม่ใช่ ความกตัญญูกตเวที
ปุถุชนมีความห่วงใยเป็นเรื่องธรรมดา แต่อย่าให้ถึงกับทุกข์ทรมานใจเลย แค่ ห่วงใยก็เป็นอกุศลจิตแล้วคิดถึงพ่อแม่ในทางกุศลก็ได้ เช่น เราจะเป็นคนดีทำความ ดีแล้วบอกให้พ่อแม่รู้ พ่อแม่จะได้อนุโมทนาในความเป็นคนดีของลูก การห่วงใยไม่ ได้ช่วยอะไรให้ดีขี้น แต่การเป็นคนดีของสังคมพ่อแม่รู้ก็ดีใจแล้วว่ามีลูกเป็นคนดีมี คุณธรรม