เรียนถามอาจารย์ เรื่องพระภิกษุเสียชีวิตครับ
เมื่อพระภิกษุเสียชีวิต โดยมากปัจจุบันใช้คำว่า ละสังขาร คำนี้ใช้ถูกต้องไหมครับ และที่ถูกต้องควรใช้คำว่าอะไรครับเมื่อภิกษุเสียชีวิต
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
การสิ้นสุดความเป็นบุคคลนี้ในภพนี้ชาตินี้ ของพระภิกษุ เรียกว่า มรณภาพ พระภิกษุที่มรณภาพ ก็คือ ตาย สิ้นสุดสภาพความเป็นบุคคลนี้ ไม่สามารถย้อนกลับมาเป็นบุคคลนี้ ได้อีก ท่านก็ไปตามกรรมของท่าน ไปเกิดในภพใหม่ตราบใดที่ยังมีกิเลสอยู่ จะใช้คำว่าอะไร ก็เพียงสื่อให้รู้ว่ากำลังกล่าวให้รู้ว่าอะไร แม้แต่ละสังขาร ก็สื่อให้รู้ว่า หมายถึงการตายของพระภิกษุ ที่รู้กันในสังคมไทย แต่ความหมายที่ลึกซึ้งแล้ว ละสังขาร แสดงถึงความเป็นพระอรหันต์ เพราะสามารถดับอวิชชา ความไม่รู้ ดับเจตนาที่ปรุงแต่งให้เกิดภพใหม่ แล้ว
ประโยชน์ที่ควรจะได้พิจารณาจริงๆ คือ เมื่อละจากโลกนี้ไป ร่างกายมีวิญญาณไปปราศแล้ว หาประโยชน์มิได้ ในที่สุดก็จะต้องเน่าเปื่อยผุพังไม่ช้าก็เร็ว เป็นเพียงรูปธรรมที่เกิดเพราะอุตุเท่านั้น และตราบใดที่ยังมีกิเลสอยู่ เมื่อจุติจิตเกิดแล้วดับไปก็ย่อมเป็นปัจจัย ให้จิตขณะต่อไปคือปฏิสนธิจิต ในภพใหม่ เกิดสืบต่อทันที ยังต้องมีการเกิดอีก
สิ่งที่ควรจะได้พิจารณาเป็นอย่างยิ่ง คือ ในขณะนี้กำลังมีชีวิตอยู่ ก็ควรที่จะรู้ความจริงว่า วันหนึ่งเราก็จะต้องตาย ตายเหมือนกับคนที่ตายไปแล้วนั่นแหละ จะช้าหรือเร็วเท่านั้นเอง แต่ในขณะที่กำลังมีชีวิตอยู่ ก็ควรที่จะได้พิจารณาว่า การที่จะจากโลกนี้ไปนั้น จะจากไปด้วยปัญญาที่อบรมจนกระทั่งเจริญขึ้น หรือว่าจะจากไปโดยที่ว่าไม่สนใจฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรม อบรมเจริญปัญญาเลย ถ้าหากไม่สนใจที่จะเข้าใจพระธรรม ก็จะจากโลกนี้ไปด้วยความมัวเมา เพลิดเพลิน ในลาภ ยศ เป็นต้น ซึ่งก็เพียงชั่วขณะจิต จะไม่ติดตามไปถึงโลกหน้าได้เลย
ขณะนี้ทุกคนมีร่างกายซึ่งเป็นที่รักที่พอใจ อีกไม่นานร่างกายนี้ก็จะเน่าเปื่อยผุพัง แล้วชาติหน้าจะมีรูปร่างกายจะเป็นอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับว่า การกระทำทางกาย ทางวาจา เป็นไปด้วยอำนาจของอกุศลที่ครอบงำย่ำยีจิตใจหรือไม่ ที่จะทำให้ร่างกายในชาติต่อไป พิกลพิการ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ไม่น่าดู หรือจนกระทั่งทำให้ถึงความเป็นเปรต เป็นอสุรกาย เป็นสัตว์นรก เป็นสัตว์ดิรัจฉาน ซึ่งก็เป็นเรื่องของขณะจิตที่เร็วมาก เร็วยิ่งกว่ากระพริบตา ก็สามารถเปลี่ยนสภาพความเป็นบุคคลนี้ทั้งหมด จากการเป็นมนุษย์ในสุคติภูมิ ไปสู่อบายภูมิได้ ถ้าเป็นผู้ตั้งอยู่ในความประมาทมัวเมา
แต่สำหรับผู้ที่ได้ฟังพระธรรมได้ศึกษาพระธรรม ก็ย่อมจะได้รับประโยชน์จากพระธรรม ตามระดับขั้นของความเข้าใจ ของตนเอง ดังนั้น พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ดีแล้วเท่านั้น ที่จะเป็นที่พึ่งที่แท้จริง และจะเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ใฝ่ใจศึกษาเห็นประโยชน์ พร้อมทั้งมีความจริงใจที่จะน้อมประพฤติปฏิบัติตาม เพื่อละคลายขัดเกลากิเลสในชีวิตประจำวัน เท่านั้น ครับ
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
