สภาพธรรมที่ปรากฏตามความเป็นจริง
สภาพธรรม คือ นามธรรมและรูปธรรมย่อมปรากฏตามเป็นจริงอยู่เสมอ คือ มีลักษณะที่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ของเรา เป็นเพียงธรรมะอย่างหนึ่งเท่านั้น แต่อวิชชาปกปิดไม่ให้รู้ตามเป็นจริงของสภาพธรรม จึงสำคัญผิดว่าเที่ยง เป็นสุข เป็นอัตตาของเราเป็นสัตว์บุคคลจริงๆ เพราะฉะนั้นผู้ที่เห็นโทษของความไม่รู้ตามเป็นจริง จึงอบรมเจริญ ปัญญาเพื่อการรู้สภาพธรรมที่ปรากฏตามความเป็นจริง
กรุณาอธิบายความแตกต่างระหว่างอนิจจัง คือ ไม่เที่ยง กับ ทุกขัง คือ เป็นทุกข์ ด้วย ครับผมเองเข้าใจว่า ไม่เที่ยงก็คือเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เป็นทุกข์คือทนอยู่ใน สภาพเดิมไม่ได้ ซึ่งผมว่ามันก็คือเปลี่ยนแปลงไปตลอดเหมือนกันทั้งสองอันนี่ครับ
ไม่เที่ยง คือ สภาพการเกิดขึ้นและดับไปของสภาพธรรม
เป็นทุกข์ คือ การที่สภาพธรรมเกิดดับ ไม่คงอยู่ยั่งยืนตลอดไป เช่น ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข เมื่อมีเหตุปัจจัย ก็เกิดแต่ไม่อยู่ยั่งยืนตลอดไป จึงเป็นความทุกข์