หนทางการพ้นทุกข์ที่แท้จริง

ประมวลภาพและสาระสนทนาธรรมวันอาสาฬหบูชา 27 กรกฎาคม 2561

ท่านอาจารย์ ได้ยินคำว่าเป็นทุกข์แล้วเป็นทุกข์ กับ ได้ยินคำว่าทุกข์แล้วไม่เป็นทุกข์เพราะเข้าใจ เพราะฉะนั้นจะเห็นได้นะคะ พูดถึงทุกข์ ก็ทุกคนก็รู้จัก แต่รู้จักแล้วก็เป็นทุกข์

แต่คำของพระอรัหนตสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อเข้าใจ ทุกอย่างเป็นทุกข์ เบิกบานใจที่ได้รู้ความจริงว่าไม่มีอะไรที่เป็นเรา ไม่มีอะไรที่เป็นของเรา และในที่สุดก็คือ ไม่มี เพราะเหตุว่าจากไม่มีก็เกิดมีขึ้น ตามเหตุปัจจัยแล้วดับไป ไม่กลับมาอีกเลย อยู่อย่างนี้แหละตลอดสังสารวัฏฏ์

ถ้าเข้าใจอย่างนี้ ก็จะรู้ความจริงว่าไม่สามารถที่จะเปลี่ยนแปลงโลกคือสภาพธรรมที่เกิดดับ คือ อวิชชา แต่เมื่อไหร่ที่หมดความไม่รู้นะคะ ก็จะค่อยๆ ละคลายความติดข้อง และในที่สุดก็จะรู้ได้ว่าหมดทุกข์เมื่อไม่มีอะไรเกิดขึ้นอีกเลย

ท่านอาจารย์ กำลังน้ำตานองหน้า เป็นธรรมหรือเปล่า เมื่อไหร่จะรู้ เห็นไหม แค่ฟังว่าทุกอย่างเป็นธรรมไม่พอ

แต่จะต้องอาศัยความจริงว่าการที่จะรู้ความจริงในแต่ละขณะ ซึ่งมีสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่กำลังปรากฎ แต่ถ้าไม่มีการฟังให้มีความเข้าใจเพิ่มขึ้น ปัญญาก็ไม่สามารถที่จะรู้ลักษณะที่เป็นธรรมในขณะนั้น

ก็ยังคงเป็นเรา และ เป็นเรามานานเท่าไหร่ ไม่ต้องไปรีบขวนขวายไปดับกิเลส เป็นไปไม่ได้เลย ถ้าขณะนี้สภาพความเข้าใจพร้อมสติสัมปชัญญะไม่ได้เกิดขึ้น ตามเหตุตามปัจจัย ตามปกติ

จะต้องเป็นปกติจริงๆ นะคะโดยความเป็นอนัตตา พระธรรมที่ได้ตรัสไว้ดีแล้วทุกคำเปลี่ยนไม่ได้ ยังจะต้องได้ยินต่อไปทุกชาติ จนกว่าจะมีความเข้าใจว่าธรรมทั้งหลายไม่ใช่เรา ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใดนะคะ

เป็นแต่ละหนึ่งขณะนั้นซึ่งเกิดจึงปรากฎ ถ้ามีความเข้าใจอย่างนี้จนมั่นคง ฟังแล้วก็เข้าใจขึ้น ขณะนั้นความเข้าใจก็ไม่ใช่เรา และ ขณะที่ไม่เข้าใจก็ไม่ใช่เรา เพราะฉะนั้นขณะใดที่ปัญญาเกิด ความเข้าใจมีในขณะนั้นก็ไม่ใช่เรา ค่อยๆ ละความเป็นเราจากความเข้าใจด้วย

ท่านอาจารย์ ถ้าไม่ได้ฟังคำของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่มีใครที่จะเห็นถูกได้ คำของพระองค์ต้องต่างจากคำของผู้อื่นทั้งหมดที่ไม่เคยฟังมาก่อน

แม้ท่านพระอัญญาโกณฑัญญะ ไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อน จนกระทั่งพระองค์ตรัสปฐมเทศนา กล่าวถึงสิ่งที่มีจริงๆ ในขณะนั้น

ในขณะนี้ที่กำลังฟังก็เข้าใจได้ทันทีว่าธรรมที่พระองค์ตรัสไม่ว่ากับใคร ที่ไหน เมื่อไหร่ ก็กล่าวถึงสิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้เพื่อที่จะได้เข้าใจถูกต้อง มิฉะนั้นก็ไม่มีทางที่จะรู้จักพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย

แต่ว่าเดี๋ยวนี้ มีสิ่งที่กำลังมี และก็ก่อนนี้ก็ยังมี ต่อไปก็มี ก่อนนี้ก็ไม่รู้ ถ้าไม่มีการฟังพระธรรมเลยเดี๋ยวนี้ก็ไม่รู้ และเมื่อไม่รู้ก็ไม่รู้ต่อไป

ด้วยเหตุนี้ก็เป็นโอกาสครั้งหนึ่งในชีวิตที่มีโอกาสจะได้ฟังคำของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ประโยชน์อย่างยิ่งก็คือ เข้าใจคำที่ได้ฟัง เพราะฉะนั้นสิ่งที่พระองค์ตรัสต้องมีทุกกาลสมัยสมัย เพราะแม้ขณะนี้ก็ยังมี เพราะฉะนั้นธรรมที่กำลังฟัง ไม่ใช่เข้าใจสิ่งอื่นเลย แต่เข้าใจสิ่งที่กำลังมีในขณะนี้