สำคัญที่สุด คือ เป็นคนดี

ขอบนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

“สำคัญที่สุด คือ เป็นคนดี”

ประมวลสาระสำคัญจากการสนทนาธรรม

ที่โรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้าฯ

วันจันทร์ที่ ๑๓ สิงหาคม ๒๕๖๑

~ ความดี ก็มีตั้งแต่เริ่มต้น จนถึงที่สุด คือ ไม่ใช่เพียงแค่ขั้นทาน ขั้นศีลเท่านั้น แต่เป็นขั้นที่สามารถเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ซึ่งปรากฏตลอดเวลา ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ไม่มีใครสามารถที่จะรู้ความจริงได้

~ ความจริง เป็นสิ่งที่ตรง และสามารถที่จะค่อยๆ เข้าใจได้ เช่น คำว่า สติ เป็นธรรมฝ่ายดี เพราะฉะนั้น ก็ต้องเกิดกับจิตที่ดี เช่น ขณะที่ฟังธรรมก็ต้องมีสติในขณะที่มีความเข้าใจคำที่ได้ฟัง ธรรมแต่ละคำเป็นคำที่กล่าวถึงสิ่งที่มีจริงให้เข้าใจอย่างถูกต้องตามความเป็นจริง ซึ่งไม่ง่ายเลย

~ ถ้าขาดคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่มีใครสามารถที่จะเข้าใจได้ว่าขณะนี้เป็นธรรม ซึ่งมีจริง เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป

~ สติขั้นฟังยังไม่ใช่สัมมาสติ ที่จะเป็นสัมมาสติ ได้ ก็จะต้องเกิดพร้อมกับปัญญาที่สามารถจะเริ่มเข้าใจสิ่งที่มีเดี๋ยวนี้ตามความเป็นจริง จึงจะเป็นสัมมาสติ (ระลึกโดยชอบ)

~ หนทางของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ ละความไม่รู้ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดความเห็นผิดและอกุศลธรรมทั้งหลายซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ดีมากมาย

~ เวลาที่ได้ข่าวว่าใครทำดี รู้สึกอย่างไร? ก็ยินดีด้วยกับความดีของผู้นั้น, ถึงเขาไม่บอกเรา แต่เรายินดีด้วยในกุศลนั้นได้ไหม? ก็ย่อมได้ กุศลจะเกิดโดยที่ไม่มีใครอุทิศให้ก็ได้ แต่ถ้าเป็นอีกภพภูมิหนึ่งซึ่งเป็นญาติพี่น้องที่สิ้นชีวิตไปแล้ว เราก็ไม่รู้ว่าเขาจะอยู่ในภพภูมิไหน แต่ว่า ถ้าเขาสามารถที่จะรู้และยินดีเมื่อไหร่ กุศลจิตเกิดขึ้นกับเขา ซึ่งไม่ใช่เขาทำกุศลเอง แต่เขายินดีด้วยในกุศลที่คนอื่นทำ

~ ถ้าเป็นคนริษยา เห็นใครทำดี ก็ยินดีด้วย ไม่ได้ แม้แต่จะยินดีด้วย ก็ยังไม่ได้ ก็ต้องต่างกับจิตที่เป็นกุศล ยินดีด้วยในความดีของผู้อื่น ไม่ว่าเขาจะเป็นใครก็ตาม

~ พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว เพื่อความเข้าใจ ไม่ใช่เพื่อการท่องจำ ไม่ใช่เพื่อการพูดตาม หรือว่า ไม่ใช่เพียงแค่อ่านแล้วก็สนทนากันเป็นเรื่องๆ แต่ที่สำคัญที่สุด ก็คือ แต่ละคำลึกซึ้ง เพราะฉะนั้น ถ้าไม่มีความเข้าใจให้ถูกต้อง แม้เพียงคำเดียว ก็ผิด เพราะฉะนั้น ทุกครั้งที่ได้ฟัง ก็ที่จะต้องเข้าใจจริงๆ จึงสามารถที่จะดำรงรักษาพระธรรมวินัยไว้ได้

~ ทุกอย่างที่จะเกิดขึ้น ต้องมีเหตุปัจจัยที่จะให้เกิดขึ้น เป็นไปอย่างนั้น เลือกไม่ได้เลย แม้แต่จะเลือกเกิด ก็เลือกไม่ได้ เลือกให้พ่อแม่ดูแลอย่างดีก็เลือกไม่ได้ เลือกให้พ่อแม่ทอดทิ้ง ก็เลือกไม่ได้ ฯลฯ แต่เมื่อเกิดมาแล้ว สิ่งที่ดีที่สุด ก็คือ เป็นคนดี ใครจะเป็นอย่างไร ก็ทำแทนกันไม่ได้ จะเอาความดีของเราไปให้คนอื่นก็ไม่ได้ ใครจะเอาความชั่วของเขามาให้เราก็ไม่ได้ แต่ว่าประโยชน์ของการเกิดมาเป็นมนุษย์ ก็คือ มีโอกาสได้ทำความดีและนอกจากนั้น ถ้าเป็นกุศลที่สะสมมา ก็สามารถที่จะเข้าใจธรรมได้ จนถึงความเป็นพระอรหันต์

~ เมื่อเกิดมาเป็นมนุษย์ ได้มีโอกาสที่จะทำความดีทุกอย่างทุกประการที่สามารถจะกระทำได้แม้เพียงเล็กน้อย ก็ควรทำ เพราะเหตุว่า ถ้าขณะนั้นไม่ใช่จิตที่ดี ก็เป็นอกุศลจิต, แม้เพียงเป็นกุศลจิต นิดเดียว ต่อไปจะเห็นค่าของหนึ่งขณะที่เป็นกุศล หรือแม้แต่การฟังธรรมแล้วเข้าใจแต่ละคำ แม้คำเดียว ก็มีค่า ที่จะทำให้เข้าใจคำอื่นต่อไปๆ

~ ฟังพระธรรมบ่อยๆ ค่อยๆ เข้าใจขึ้น วันหนึ่งก็สามารถที่จะรู้ความจริงได้ แต่ว่า ต้องมีความความเข้าใจถูก ตั้งแต่ต้น.

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...