แค่ธรรมคำเดียว ประมาทไม่ได้เลย

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ประมวลสาระสำคัญ

จากการสนทนาธรรม

ที่บ้านก๋ง บางนกแขวก อ.บางคนที จ.สมุทรสงคราม

วันอังคารที่ ๑๑ ธันวาคม ๒๕๖๑



















~ ก่อนอื่น ก็ต้องทราบว่า ความดีคืออะไร ไม่ว่าเราจะพูดคำอะไรทั้งหมด ต้อง (ตั้งต้นว่า) คืออะไร พอพูดถึงความดี เราก็พูดกันบ่อยมากเลย แล้ววันหนึ่งๆ ดีบ้างไหม?

~ ดี คือ เมื่อไหร่ เมื่อขณะที่ไม่มีความติดข้องต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใด วันนี้ดีหรือยัง? ยาก และ ดี คือ ไม่มีความขุ่นเคืองหรือว่าพยาบาทโกรธใครเลย ไม่ว่าเขาจะทำอะไรก็ตาม ความดี คือ ขณะนั้นไม่โกรธ ให้อภัย แล้วก็หวังดีเป็นมิตร วันนี้ ดีหรือยัง?

~ มีโอกาสที่จะทำสิ่งที่ดีได้ ถ้าขณะนั้นมีความเข้าใจถูกต้อง ว่า อะไรดี สิ่งที่สำคัญที่สุด คือ ไม่โลภไม่ติดข้องมากมายมหาศาล หรือว่า ไม่โกรธ ไม่ขุ่นเคืองหรือแม้ขุ่นใจซึ่งเป็นความละเอียด แล้วก็ไม่ (มีความ) ไม่รู้สิ่งที่กำลังปรากฏ นี้เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด

~ คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะทำให้มีความเข้าใจที่ละเอียดมั่นคง ลึกซึ้ง เป็นประโยชน์ และถูกต้องตลอดไป

~ อกุศลทุกประเภท ก็สามารถค่อยๆ เกิดมากขึ้นสะสมไปจนกระทั่งทำร้ายได้ แต่ลืมว่า ความไม่ดีทั้งหมด ก่อนอื่น ไม่ได้ทำร้ายใครเลยทั้งสิ้น แต่ทำร้ายจิตที่ขณะนั้นมีสภาพธรรมที่ไม่ดีเกิดขึ้น

~ ความจริงและความถูกต้อง เดี๋ยวนี้คืออะไร? พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้น มีความดับไปเป็นธรรมดา สิ่งที่เกิดนั้น ถ้าไม่เกิดก็ไม่มี แต่พอเกิดขึ้น ถึงมี

~ สิ่งที่เกิดขึ้น ไม่ใช่เรา และไม่ใช่ของของเรา

~ แค่ธรรม คำเดียว ประมาทไม่ได้เลย ถ้ารู้ธรรมจริงๆ จะรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะพระองค์ทรงตรัสรู้ธรรมและทรงแสดงธรรมที่พระองค์ได้ทรงตรัสรู้

~ เมื่อมีเรา ก็มีความอยากได้พอใจในสิ่งอื่น เพื่อที่จะให้สิ่งนั้นเป็นของเรา แต่ความจริงแล้ว ไม่มีอะไรเป็นของเราเลย

~ ทุกคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะทำให้มีความเข้าใจอย่างมั่นคง ว่า ไม่มีเรา มีแต่ธรรมแต่ละหนึ่งๆ

~ ชอบ (ติดข้อง) เพราะไม่รู้ ก็จะนำมาซึ่งความติดข้องพอใจ เมื่อไม่ได้สิ่งที่น่าพอใจก็ขุ่นเคืองใจ โกรธแค้น จนถึงกับฆ่ากันก็มี ความขุ่นใจสามารถที่จะทำร้ายคนอื่นถึงเพียงนั้นได้ เพราะฉะนั้น ก็แสดงให้เห็นว่า เพราะความไม่รู้ ก็นำมาซึ่งสิ่งที่ทำร้าย แต่ก่อนที่จะทำร้ายคนอื่น สิ่งนั้นทำร้ายจิตใจของคนนั้นแล้ว

~ จากที่ไม่รู้มาเนิ่นนานในสังสารวัฏฏ์ แล้วก็ได้ฟังพระธรรม แล้วก็มีความเข้าใจ นั่นเป็นปาฏิหาริย์ (สิ่งที่น่าอัศจรรย์)

~ สิ่งที่มีประโยชน์มากที่สุด คือ ความไม่รู้ค่อยๆ ลดไป เพราะความรู้เกิดขึ้น

~ ถูกคือถูก ผิดคือผิด ถ้าเป็นคนที่หวังดี มีความเป็นเพื่อน เราจะให้สิ่งที่ผิดไหม? ถึงใครจะคิดว่าเราจะเป็นอย่างไรก็ตามแต่ แต่ถ้าได้ฟังคำที่วันหนึ่งเขารู้ว่าคำนั้นถูกต้อง เป็นคำที่มีประโยชน์ ก็ย่อมเป็นประโยชน์แก่ผู้นั้น

~ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ แล้วทำไมทรงแสดงธรรม? เพื่อให้คนอื่นได้เข้าใจด้วย เพราะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง เพราะฉะนั้น ทุกคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผิดตรงไหน ไม่มีคำไหนผิดเลย เพราะฉะนั้น ก็ใคร่ครวญไตร่ตรองทุกคำที่ได้ฟัง เพราะเป็นคำที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว

~ เราเกิดมาแล้วเราต้องตาย แค่นี้ แล้ว โง่ โง่ โง่ ทุกวัน แล้วก็ตาย ดีไหม? แต่ก็ต้องโง่ ถ้าหากไม่ได้อาศัยคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

~ สิ่งที่เกิดแล้วไม่ดับ ไม่มี

~ ถ้าไม่ฟังพระธรรมวันนี้ ก็ยิ่งช้ากว่านี้ เพราะฉะนั้น ฟังเมื่อไหร่ ก็ไม่ช้าเกินไป ดีกว่าไม่ฟัง เพราะถ้าไม่ฟัง ก็จะยิ่งช้ากว่านี้

~ เราจำเรื่องไหน คิดเรื่องไหน มาก เพราะเราได้ฟังเรื่องนั้นบ่อย ถ้าเราได้ฟังธรรมบ่อยๆ ก็เริ่มคิดถึงธรรม แต่ก่อนนี้เราไม่เคยคิดถึงธรรม เราคิดถึงเรื่องอื่น แต่พอได้ฟังธรรมแล้ว เราก็เริ่มที่จะคิดถึงธรรม

~ เห็นเป็นเห็น มีภาวะคือความเป็นที่เห็น ได้ยินเป็นได้ยิน มีภาวะคือความเป็นที่ได้ยิน เปลี่ยนเป็นอย่างอื่นไม่ได้

~ ไม่ใช่ความรู้ของคนอื่นจะนำมาให้เราได้ แต่ต้องเป็นความเข้าใจของเราเอง อันนี้เป็นสมบัติที่ล้ำค่าที่ได้รับจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

~ ความเห็นที่ถูกต้อง จะไม่นำไปสู่ความไม่ดี



...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...