จิตเกิดที่หทยรูป
เรียนถามท่านผู้รู้
จิตเกิดที่หทยรูป ขอความกรุณายกตัวอย่างจิตประเภทนี้ด้วยค่ะ
ขอบพระคุณอย่างสูง
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
จิต เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นสภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์ เป็นสภาพธรรมที่สั้นแสนสั้น มีอายุเพียงแค่ขณะทีเกิดขึ้นขณะที่ตั้งอยู่และขณะที่ดับไปเท่านั้น เมื่อจิตขณะหนึ่งเกิดแล้วดับไปก็เป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อ เมื่อกล่าวถึงจิตแล้ว ไม่ใช่ว่าจะต้องมีเฉพาะจิตเพียงอย่างเดียวเท่านั้น ยังมีสภาพธรรมอีกประเภทที่เกิดร่วมกับจิต นั้นด้วย เมื่อเกิดร่วมกับจิต ก็ต้องรู้อารมณ์เดียวกันกับจิต ดับพร้อมกับจิต และในภูมิที่มีขันธ์ ๕ ก็ต้องอาศัยที่เกิดที่เดียวกันกับจิตด้วย
สภาพธรรมที่กล่าวนั้น คือ เจตสิก จิตและเจตสิก ไม่ได้สถิตย์อยู่ที่ไหน เพราะเกิดแล้วดับแล้ว และในขณะที่เกิดนั้นก็จะต้องมีที่อาศัยเกิดของจิตและเจตสิก ด้วย ที่เกิดของจิตและเจตสิก เรียกว่า วัตถุรูป ไม่ได้มีเฉพาะหทยวัตถุเท่านั้น ที่เป็นที่เกิดของจิต ยังมีอีก ๕ วัตถุรูปอันเป็นที่เกิดของจิตและเจตสิก ได้แก่ จักขุวัตถุ เป็นที่เกิดของจักขุวิญญาณ (และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) โสตวัตถุ เป็นทีเกิดของโสตวิญญาณ (และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) ฆานวัตถุเป็นที่เกิดของฆานวิญญาณ (และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) ชิวหาวัตถุ เป็นที่เกิดของชิวหาวิญญาณ (และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) และ กายวัตถุ เป็นที่เกิดของกายวิญญาณ (และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) จิตที่เหลือทั้งหมดนอกจากที่กล่าวมาแล้ว เกิดที่ทยวัตถุทั้งหมด เช่น โลภมูลจิต โมหมูลจิต เป็นต้น จิตและเจตสิกจะเกิดที่อื่นไม่ได้ นอกจากเกิดที่วัตถุรูป ๖ รูป ตามสมควรแก่จิตประเภทนั้นๆ [ถ้าเป็นในอรูปพรหมภูมิไม่มีรูปธรรม มีเฉพาะนามธรรม จิตและเจตสิก อาศัยกันและกันเกิดขึ้น]
เชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่นี่ ครับ
จักขุวัตถุ // โสตวัตถุ // ฆานวัตถุ // ชิวหาวัตถุ // กายวัตถุ // วัตถุ ๖
ขออนุโมทนา ครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สำคัญที่ความเข้าใจว่า จิต ในภพภูมิที่มีรูป นั้น ต้องเกิดที่รูป รูปหนึ่งรูปใดใน ๖ รูป คือ จักขุวัตถุ โสตวัตถุ ฆานวัตถุ ชิวหาวัตถุ กายวัตถุ และ หทยวัตถุ ตามควรแก่จิตประเภทนั้น โดยที่จิตเห็นเกิดที่จักขุวัตถุ จิตได้ยินเกิดที่โสตวัตถุ จิตได้กลิ่นเกิดที่ฆานวัตถุ จิตลิ้มรสเกิดที่ชิวหาวัตถุ จิตรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกายเกิดที่กายวัตถุ ทั้งที่เป็นกุศลวิบากและทั้งที่เป็นอกุศลวิบาก จิตที่เหลือนอกจากนี้เกิดที่หทยวัตถุ ดังนั้น เมื่อกล่าวถึง ที่เกิดของจิต กล่าวคือ จิต เกิดที่วัตถุรูปใด เจตสิกที่เกิดร่วมด้วยก็ต้องเกิดที่วัตถุรูปนั้นๆ ด้วย เพราะเหตุว่า จิตและเจตสิกเกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน รู้อารมณ์เดียวกัน และในภูมิที่มีขันธ์ ๕ ก็เกิดที่วัตถุรูปเดียวกัน ครับ
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
