สอบถามปัญหาธรรมเรื่องวิถีจิต
เจริญพร ฯ
อาตมภาพฯ อยากจะทราบว่า "ชวนวิถีจิตทางมโนทวาร" วาระแรก ที่เกิดต่อจากวิถีจิตทางปัญจทวาร เมื่อภวังคจิตเกิดคั่น ๒-๓ ขณะแล้ว. ว่า เป็นจิตประเภทเดียวกันหรือไม่?
อาทิ ปัญจทวารชวนวิถีเป็น มหากุศลจิต โสมนัส ญาณสัมปยุตต์ แล้ว ชวนวิถีทางมโนทวารนั้น จะเป็นมหากุศลจิต โสมนัส ญาณสัมปยุตต์ หรือไม่?
หรือ ปัญจทวารชวนวิถีเป็น โลภมูลจิต ดวงที่ ๑ แล้ว ชวนวิถีทางมโนทวารนั้น จะเป็นโลภมูลจิตดวงที่ ๑ หรือไม่?
เจริญธรรม - เจริญพร ฯ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหัสตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
กราบนมัสการพระคุณเจ้าที่เคารพ ครับ
พระธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง แสดงถึงสิ่งที่มีจริงๆ โดยตลอด และมีจริงในชีวิตประจำวันแต่ละขณะๆ แม้แต่ในประเด็นที่พระคุณเจ้าได้กล่าวถึง ก็มีจริงๆ เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยและดับไปอย่างรวดเร็ว
เป็นความจริงที่ว่า วิถีจิตทางปัญจทวาร (๕ ทาง) คือ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น และทางกาย จะมีรูปธรรม เท่านั้นเป็นอารมณ์ ตามควรแต่ละทาง วาระแรกของวิถีจิตทางมโนทวารที่เกิดสืบต่อ ก็มีรูปธรรมทางปัญจทวารนั่นเองเป็นอารมณ์ ด้วยความรวดเร็วของวิถีจิตที่เกิดจากทางปัญจทวารสืบต่อไปทางมโนทวาร ทำให้เมื่อชวนจิตทางปัญจทวารเป็นกุศล ชวนจิตทางมโนทวารที่เกิดสืบต่อก็ยังเป็นกุศลด้วย หรือ เมื่อชวนจิตทางปัญจทวารเป็นอกุศลประเภทหนึ่งประเภทใด ชวนจิตทางมโนทวารที่เกิดสืบต่อก็เป็นอกุศลประเภทนั้นๆ ด้วย ก็เพราะด้วยความที่จิตสืบต่อกันอย่างรวดเร็วนั่นเอง อุปมาเหมือนกับนกที่บินมาจับกิ่งไม้ เงาของนกนั้นย่อมกระทบแผ่นดินด้วย การกระทบที่กิ่งไม้ และการแผ่ไปแห่งเงาที่แผ่นดิน ย่อมมีในขณะเดียวกัน คือ ไม่ก่อนไม่หลังกัน ครับ
....อนุโมททนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...