ศีลบารมี - ศีลของพระโพธิสัตว์ ตอนที่ 10-13 [สนทนาธรรมกับชาวต่างชาติ]

ข้อความใน[เล่มที่ 74] คัมภีร์จริยาปิฎก หน้าที่ 627 ใน "ปกิณณกกถา" แสดงว่า

"อนึ่ง พึงทราบลําดับแห่งการปฏิบัติศีลบารมีต่อไป มหาบุรุษผู้ประสงค์จะตกแต่งสัตว์ทั้งหลายด้วยเครื่องประดับคือศีลของพระสัพพัญญู (ท่าน) ควรชําระศีลของตนตั้งแต่ต้นก่อน. อนึ่งศีลย่อมบริสุทธิ์โดยอาการ ๔ อย่าง

คือโดยความบริสุทธิ์แห่งอัธยาศัย (อัธยาสยวิสุทธิ) ๑

โดยถือเอาเป็นข้อประพฤติ (สมาทาน) ๑

โดยไม่ก้าวล่วง ๑

และโดยทําให้เป็นปกติเมือมีการก้าวล่วง (ทำการแก้ไข) ๑ "

ด้วยหนทางนี้ เราสามารถที่จะตรวจสอบศีลในชีวิตประจำวันได้ ควรที่จะรู้ว่าศีลของเรานั้นบริสุทธิ์หรือไม่ ข้อความต่อไปแสดงว่า

"จริงอยู่ บางคนมีตนเป็นใหญ่ เพราะอัธยาศัยบริสุทธิ์ เกลียดบาปยังหิริให้ปรากฏในภายใน แล้วมีสมาจารบริสุทธิ์ด้วยดี (การมีความประพฤติบริสุทธิ์ด้วยการเห็นโทษในอกุศลว่าเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ เป็นสิ่งที่น่าละอาย)

อนึ่ง บางคนเมื่อมีการสมาทาน ถือโลกเป็นใหญ่ สะดุ้งต่อบาปยังโอตตัปปะให้ปรากฏ เป็นผู้มีสมาจารบริสุทธิ์ด้วยดี (การมีความประพฤติบริสุทธิ์ด้วยการเห็นโทษในอกุศลวิบาก ว่ามีโทษมาก จึงถือเอาข้อประพฤติที่ดีงามจากผู้อื่น เป็นต้น)

ด้วยประการฉะนี้ คนเหล่านั้นย่อมตั้งอยู่ในศีล เพราะไม่ล่วงแม้ทั้งสองอย่าง (ด้วยหิริก็ดี หรือด้วยโอตตัปปะก็ดี) .

ก็แต่ว่าบางคราว เพราะหลงลืมไปศีลก็จะพึงขาดไปเป็นต้น กระทําศีลที่ขาดไปนั้นให้เป็นปกติโดยเร็ว ด้วยการอยู่กรรม เป็นต้น เพื่อความถึงพร้อมแห่งหิริโอตตัปปะตามที่กล่าวแล้วนั้น (นี้เป็นความหมายของ การทำให้เป็นปกติเมื่อมีการก้าวล่วง) "

ข้อความนี้แปลจาก...The Perfection of Morality - Virtue of Bodhisatta I