ข้อสงสัย ประโยคที่ว่าทุกอย่างเกิดเพราะเหตุปัจจัย
สอบถามข้อสงสัยค่ะ จากที่ได้ฟังๆ มา เข้าใจว่า ทุกๆ สิ่งที่ได้เห็น ได้ยิน ได้รับรู้ ได้เกิดขึ้น ทั้งสุขและทุกข์ ในทุกๆ ขณะหนึ่ง ล้วนเกิดจากเหตุปัจจัยทั้งสิ้น ยกตัวอย่าง ได้ยินเสียงที่มากระทบหู ทำให้รู้สึกขัดข้อง ขัดใจ หรือเป็นสุข เบิกบาน หรือได้เห็น แล้วทำให้เกิดความน้อยใจ เป็นทุกข์ เป็นสุข ดีใจ เหตุเพราะเจตสิกในด้านกุศลและอกุศลเกิดขึ้น หรือเป็นเพราะเหตุปัจจัยก่อนหน้าที่เกิดขึ้น ทำให้ต้องมาได้ยิน ได้มาเห็น อย่างที่พูดกันทั่วๆ ไปว่า "ธรรมะจัดสรรให้มาเจอ" ยังไม่ชัดเจนในคำว่า "เพราะเหตุปัจจัย" ค่ะ ขอคำอธิบายเพิ่มเติมสักนิดนะคะ ด้วยความเคารพ สาธุ สาธุ สาธุค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ลึกซึ้งเป็นอย่างยิ่ง แสดงให้เข้าใจธรรม คือ สิ่งที่มีจริงๆ ตามความเป็นจริง ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ซึ่งจะต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนานในการอบรมเจริญปัญญา ค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษา สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย พิจารณาไตร่ตรองในเหตุในผลตามความเป็นจริง
ทุกขณะ ไม่พ้นไปจากธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย เหตุปัจจัยในที่นี้ก็เป็นการกล่าวโดยรวมให้เข้าใจว่า สภาพธรรม ไม่ได้เกิดขึ้นเองลอยๆ แต่ต้องอาศัยเหตุปัจจัยหลายอย่าง ที่จะเป็นเครื่องอุปการะเกื้อกูลให้สภาพธรรมนั้นๆ เกิดขึ้นเป็นไป แม้แต่จิตได้ยินขณะเดียว ก็ต้องอาศัยโสตะ (หู) เป็นที่เกิด จิตได้ยินเป็นวิบาก
ก็ต้องมีกรรมเป็นเหตุให้เกิดขึ้น มีเจตสิกธรรมเกิดร่วมด้วย มีเสียงเป็นอารมณ์ของจิตได้ยิน ต่อจากนั้น ก็ยังมีจิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อ แล้วก็มีกุศล หรือ อกุศล เกิดต่อ ทั้งหมดล้วนแล้วแต่เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยทั้งสิ้น แสดงถึงสภาพธรรม ที่ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ไม่มีใครจัดสรร ไม่มีใครทำให้เกิดขึ้นเป็นไปได้ แต่สิ่งที่เกิด เกิดเพราะเหตุปัจจัย ซึ่งเป็นสิ่งที่ยากจะเข้าใจ แต่ถ้าไม่ขาดการฟังการศึกษาพิจารณาไตร่ตรอง ก็จะเข้าใจได้อย่างแน่นอน ครับ
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
อนัตตาไม่อิสระ
ความโกรธเกิดเพราะเหตุปัจจัย และอะไรเป็นปัจจัยของความโกรธ
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
