มีดหรือสว่าง เป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏทางตา

ข้อความบางตอนจากแนวทางเจริญวิปัสสนาตอนที่ ๒๕

ถาม ถ้าเผื่อว่าในห้องนี้เกิดมืดไป เป็นเวลากลางคืน เราไม่เห็นโต๊ะ ไม่เห็นเก้าอี้ ก็หมายความว่า วัณณรูปไม่มี ใช่ไหมครับ

สุ. มีจักขุปสาท ลืมตาขึ้นมา เห็นมืดไหมคะ

ผู้ถาม เห็นมืด เห็นครับ

สุ. ขณะนั้นเป็นจักขุปสาท ไม่ใช่มโนทวารวิถีจิต

ผู้ถาม จักขุวิญญาณก็เกิด ใช่ไหมครับ

สุ. จักขุวิญญาณเกิดขึ้นเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา แล้วแต่ว่าจะเป็นอะไรก็ตาม จะเป็นมืด หรือว่าจะเป็นสว่าง เราไม่แยก เพียงแต่ว่าสิ่งใดก็ตามที่ปรากฏทางตาทั้งหมด เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่งซึ่งปรากฏเมื่อกระทบกับจักขุปสาท

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ด้วยความเคารพอย่างยิ่งค่ะ...