ไม่เข้าใจพระพุทธศาสนา แล้วจะเป็นชาวพุทธได้อย่างไร

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ประมวลสาระสำคัญจากการสนทนาพิเศษ

เรื่อง

"พระพุทธศาสนา กับ สังคมไทย [ตอนที่ ๔]"

วิกฤตพระพุทธศาสนา : เสียงสะท้อนจากสังคม [ต่อ]

ที่บ้านคุณทักษพล-คุณจริยา เจียมวิจิตร

วันศุกร์ที่ ๒๕ ตุลาคม ๒๕๖๒

(ทีมงานอาสาสมัครบันทึกวีดีโอการสนทนาพิเศษในวันนี้)

~ ไม่เข้าใจพระพุทธศาสนา ก็คิดว่า พระพุทธศาสนามีคนนับถือมากขึ้นทั่วประเทศ แล้วก็ยังต่างประเทศอีกด้วย ก็เข้าใจว่าพระพุทธศาสนารุ่งเรือง แต่ว่า ต้องพิจารณาว่าพระพุทธศาสนาคืออะไร ถ้าไม่รู้ว่าพระพุทธศาสนาคืออะไร เห็นวัดวาอาราม เห็นสำนักปฏิบัติ เห็นคนที่บวชเป็นพระมากมาย ก็เข้าใจว่าพระพุทธศาสนารุ่งเรือง แต่วัดไม่ใช่พระพุทธศาสนา หรือว่า การที่จะบวชโดยที่ไม่เข้าใจพระธรรม ก็ไม่ใช่พระพุทธศาสนา เพราะฉะนั้น พระพุทธศาสนา คือ คำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อทรงตรัสรู้ธรรมทั้งหมดทุกอย่างโดยประการทั้งปวงถึงที่สุด ถ้าไม่เข้าใจอย่างนี้ ไม่ใช่พระพุทธศาสนา เพราะฉะนั้น ลองถามคนที่พบไม่ว่าจะที่ไหนเมื่อไหร่ ที่เขาคิดว่าเขานับถือพระพุทธศาสนา แล้วก็ถามว่าคืออะไร เขาจะตอบได้ไหม รุ่งเรืองหรือเปล่า จริงหรือเปล่าที่คิดว่าพระพุทธศาสนารุ่งเรือง?

~ สำหรับศาสนาอื่นทั้งหมดไม่ว่าจะศาสนาอะไร ไม่มีคำว่า พุทธะ เพราะฉะนั้น ต้องรู้ว่าทำไม (พระพุทธศาสนา) มีคำนี้ พุทธะคือใคร? แล้วทำไมคนที่ได้ฟังคำสอนของพระศาสดาคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงนับถือ ต้องมีสิ่งที่เขาต้องรู้ต้องเข้าใจถูกต้อง

~ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงตรัสรู้ความจริงถึงที่สุด ใครๆ ก็ปฏิเสธไม่ได้ ถ้าได้ฟังคำของพระองค์ ทุกคำเป็นความจริงทุกกาลสมัย เพราะไม่ได้เกิดจากความคิด แต่ว่าเกิดจากการประจักษ์แจ้งสภาพธรรมจนหมดความสงสัยและความไม่รู้ในทุกสิ่งทุกอย่าง

~ พระพุทธศาสนา ไม่ใช่คำสอนจากความคิดและไม่ใช่การไปฟังใครมาแล้วก็เชื่อ แต่ต้องเป็นผู้ที่เข้าใจขึ้นจากการที่ได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จนกระทั่งรู้ว่าไม่มีใครที่จะสามารถเข้าใจความจริงถึงที่สุดอย่างนี้ เพราะฉะนั้น ถ้าจะกล่าวว่านับถือพระพุทธศาสนา ก็ต้องหมายความว่า ได้ฟังก่อน ไม่ใช่ว่ายังไม่รู้อะไรเลยแล้วก็บอกว่านับถือพระพุทธศาสนา พูดตาม พูดได้ คิดอย่างนั้นเข้าใจอย่างนั้น แต่ไม่จริง เพราะเหตุว่า ยังไม่ได้ฟังสักคำเดียวแล้วก็บอกว่านับถือ แล้วอย่างนี้จะเป็นประโยชน์ไหม?

~ พระธรรมเป็นเรื่องที่มีจริง ลึกซึ้ง ประณีต ละเอียดอย่างยิ่ง ถ้าฟังอย่างนี้แล้ว มีใครคิดจะทิ้งไม่ฟังสิ่งที่ดีที่สุดมีค่าที่สุดประณีตที่สุดไพเราะที่สุดบ้าง?

~ ถามจริงๆ คนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่ ต่างกันตรงไหน เมื่อเขาไม่ได้เข้าใจธรรม?

~ เราก็คิดกันเองว่า แล้วจะให้คนรุ่นใหม่มีความเข้าใจอย่างนั้นแก้ไขอย่างนี้ แต่หารู้ไม่ว่าแล้วคนรุ่นเก่ารู้อะไร ถ้าไม่รู้พระพุทธศาสนา แต่บอกว่านับถือ จะให้คนอื่นเข้าใจผิดไหมว่าพระพุทธศาสนาคืออย่างที่เขาคิด แต่ความจริงไม่ใช่

~ จะหาทางให้พระพุทธศาสนาดำรงยั่งยืนได้อย่างไร? ไม่ต้องคำนึงถึงว่าคนรุ่นเก่าหรือคนรุ่นใหม่ ทั้งหมดเลยไม่ว่าใคร ถ้าจะดำรงพระพุทธศาสนา ก็คือว่า ต้องมีความมั่นคงในคำว่าพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ทรงตรัสรู้ธรรมทั้งหมดทุกอย่างโดยประการทั้งปวงถึงที่สุด

~ เจริญจริงๆ คือ จิตใจ ไม่ใช่วัตถุ เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ว่าคนที่มีความรู้มากไปสนใจเรื่องความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ หรือทางอะไรก็ตาม แล้วจิตใจเป็นอย่างไร ทุจริต มีไหม อย่างนั้นจะมีประโยชน์ไหม

~ คนที่ได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีปัญญาที่จะรู้ว่าอะไรผิด อะไรถูก อะไรไม่ดี อะไรดี อะไรควร อะไรไม่ควร เจริญแล้ว แล้วก็ค่อยๆ เจริญขึ้น

~ ใครที่ยังไม่เข้าใจพระธรรม ก็ควรฟัง ว่า สิ่งที่ได้ฟังเป็นความจริงหรือเปล่า เป็นความจริงถึงที่สุดหรือเปล่า ไม่มีใครสามารถที่จะเปลี่ยนหรือคิดให้เป็นอย่างอื่นได้

~ ความรู้ทางด้านวิทยาการต่างๆ ศิลปะต่างๆ ความสามารถต่างๆ เป็นประโยชน์อย่างยิ่งเมื่อได้ทำสิ่งที่ถูกต้องและเป็นประโยชน์

~ บวช หมายความว่าอย่างไร? สละอาคารบ้านเรือนโดยความเข้าใจพระธรรมที่จะขัดเกลากิเลสในเพศบรรพชิตซึ่งไม่มีใครบอกให้มาบวชเลย แต่อัธยาศัยที่สะสมมาก็ทูลขออุปสมบท (ขอบวช) ในครั้งสมัยพุทธกาล ด้วยความสมัครใจของตนเอง ไม่ใช่ด้วยใครมาชักชวนว่าให้ไปสละกิเลสหรือว่าให้บวชอย่างนั้นอย่างนี้

~ ไม่รู้ว่าอะไรดี อะไรชั่ว อะไรจริง อะไรเท็จ แล้วจะไปแก้ไขอะไรได้

~ ดี ตามการสะสม แต่ก็ไม่รู้ว่า ดี ไม่ใช่เรา มีแต่เราดีตลอด ถ้าไม่ได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

~ ถ้ามีความเข้าใจถูกต้อง แก้ปัญหาได้ทุกปัญหา เพราะปัญหาเกิดจากใจของทุกคนซึ่งไม่รู้ความจริงจึงมีปัญหา

~ เวลานี้ก็มีแต่สำนักปฏิบัติ ให้ปฏิบัติ แต่ว่าเข้าใจอะไรหรือเปล่า? ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงคำจริงทุกคำเพื่อให้เข้าใจสิ่งที่มีจริงๆ ซึ่งเข้าใจได้ พิสูจน์ได้ทุกกาลสมัย เพราะฉะนั้น คำอื่น จะจริงยิ่งกว่านี้ไหม?

~ สำนักปฏิบัติหรือสำนักวิปัสสนาก็ตาม ที่บอกว่าไปแล้วก็จะได้สบายใจหรืออะไรก็แล้วแต่ ที่ไปๆ กันแล้ว เพราะเหตุว่าไปแล้วก็ไม่มีความเข้าใจในพระพุทธศาสนาอะไรเลยทั้งสิ้น นั่งหลับก็มี ถ้าไปคุยกับคนที่กลับจากสำนักปฏิบัติ ก็ตอบกันเป็นเสียงเดียว เพราะจะเอาความเข้าใจธรรมมาแต่ไหนโดยการเพียงไปนั่งแล้วก็ไปเดินแล้วก็ไปดู แล้วก็ไม่รู้อะไร

* * ~ คนที่ไปสำนักปฏิบัติ คิดว่าไปแล้วถูก ถูกตรงไหน? แล้วเขารู้อะไร? ต้องเป็นคนตรง เมื่อเป็นอย่างนี้แล้ว ยังสนับสนุนต่อไปไหม? ตามโรงเรียนต่างๆ ผิดตั้งแต่นักเรียน เมื่อออกจากโรงเรียนไปแล้วจะไปหาความถูกต้องที่ไหนในเมื่อปลูกฝังความเข้าใจ (ผิด) ว่าพระพุทธศาสนา ก็คือ ไปสำนักปฏิบัติ ซึ่งไม่มีในพระไตรปิฎก * *

* * ~ เวลาที่มีคนไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สนทนาธรรมเสร็จแล้วก็ทูลลากลับ ไม่เห็นพระองค์ตรัสว่า ไปสำนักปฏิบัตินะ เมื่อไหร่จะไป * *

~ พระพุทธศาสนาไม่ได้สาธารณะกับคนทั่วไป แต่ต้องเป็นคนที่สะสมมาที่จะเป็นคนตรง ถูกก็คือถูก ผิดก็คือผิด แล้วถูกอย่างไร ผิดอย่างไร ไม่ใช่เอาตัวเองตัดสิน แต่ต้องเป็นความเป็นจริงของสิ่งนั้น ซึ่งก็คือ ธรรม เพราะฉะนั้น ถ้าจะกล่าวว่าผู้ที่นับถือธรรม ก็คือ ผู้ที่นับถือความถูกต้อง ความตรง และความจริงต่อสิ่งที่มีจริง

~ เกิดมาแล้วต้องเห็นต้องได้ยิน เลือกไม่ได้เลย จะสุขทุกข์อย่างไร ก็ตลอดชาติหนึ่งแล้วก็ไม่เหลือเลย แต่ความจริงไม่เหลืออยู่ทุกขณะ (เพราะทุกขณะ เกิดแล้วดับ ไม่กลับมาอีกเลย)

~ ทุกคนต้องเป็นอย่างนี้ คือ เกิดแล้วต้องตาย แต่ไม่รู้เหตุ ว่า ทำไมถึงเกิดเป็นอย่างนี้และก็ไม่รู้เลยว่าตลอดเวลาที่ยังมีชีวิตอยู่ ทำไมคนเราต่างกัน เห็นบ้าง ได้ยินบ้าง สุขทุกข์ต่างๆ กัน แล้วก็ตายเหมือนกันหมด คนที่ไม่มี (ทรัพย์สมบัติเป็นต้น) แล้วก็ตาย ก็ไม่มี คนที่หลงคิดว่ามี ก็ตาย แล้วก็ไม่มี เพราะฉะนั้นแล้ว ความจริง ก็คือ ไม่มี แล้วจะทำสิ่งที่เป็นประโยชน์หรือเป็นโทษ? ถ้ารู้อย่างนี้ ว่า สิ่งที่ดี มี เพราะฉะนั้น คนนั้นจะไม่เป็นคนที่เห็นแก่ตัว แล้วก็จะทำสิ่งที่เป็นประโยชน์แล้วก็อนุเคราะห์ให้คนอื่นได้ฟังคำที่เป็นประโยชน์ เป็นคำจริงถึงที่สุด

~ ใครที่ไม่เข้าใจพระพุทธศาสนา จะกล่าวว่าเป็นชาวพุทธได้ไหม? ตอบตรงๆ ตอบจริงๆ ก็ไม่ใช่ชาวพุทธ เพราะว่า ถ้าเป็นชาวพุทธหรือเป็นคนที่นับถือพระพุทธศาสนา ต้องตรงและจริงใจ นับถือ คือ ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ลึกซึ้งอย่างยิ่ง เพื่อประโยชน์ คือ ความเข้าใจที่ถูกต้อง

~ พร้อมเสมอ เพื่อพระพุทธศาสนา เพื่อความถูกต้อง

...กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และ อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน ครับ...