อวินิพโภครูป 8
กราบเรียนถามค่ะ
เคยได้ยินมาว่า นามรูปปริจเฉทญาณ ต้องเห็นวิสยรูป ๗ แยกขาดจากกันหมดด้วย แล้ว อวินิพโภครูป ๘ แยกกันไม่ได้เลย ก็ขัดแย้งกัน กรุณาให้ความกระจ่างด้วยค่ะ
กราบขอบพระคุณค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
นามรูปปริจเฉทญาณ เป็นปัญญาที่ประจักษ์แจ้งความแยกขาดจากกันของนามธรรมและรูปธรรม ทีละอารมณ์ โดยสภาพความเป็นอนัตตา
ส่วน อวินิพโภครูป แสดงถึงความเป็นจริงของรูปธรรม ซึ่งเวลาที่เกิดขึ้น ไม่ได้เกิดเพียงรูปเดียว แต่เกิดเป็นกลุ่ม ซึ่งกลุ่มของรูปเล็กที่สุด จะมีรูปรวมกัน ๘ รูป (ขาดรูปใดรูปหนึ่งไม่ได้) ไม่มีกลุ่มของรูปที่เล็กกว่านี้แล้ว คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม สี กลิ่น รส และโอชา รูป ทั้ง ๘ รูปนี้ เรียกว่า อนิวินิพโภครูป ๘ เพราะเป็นรูปที่แยกไม่ได้ กล่าวคือ ขาดไม่ได้ หมายความว่า เมื่อใดที่มีรูปหนึ่งรูปใดที่เป็นมหาภูตรูปเกิด มหาภูตรูป ๔ แยกไม่ได้แล้ว จะขาดไปสักหนึ่ง ก็ไม่ได้ ต้องครบ ๔ และในที่ที่มีมหาภูตรูป ๔ ก็ต้องมีสี มีกลิ่น มีรส มีโอชา (ซึ่งไม่ใช่มหาภูตรูป แต่อาศัยมหาภูตรูปเกิด) รวมอยู่ในกลุ่มนั้นด้วย จึงใช้คำว่า แยกไม่ได้ นั่นเอง
ซึ่งเมื่อปัญญาระดับที่เป็นวิปัสสนาญาณ เกิด ก็สามารถประจักษ์แจ้งความเป็นรูปธรรม แต่ละรูป ตามความเป็นจริงได้ ครับ
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
