ทำไมโทสมูลจิตไม่มีความเห็นผิดเกิดร่วมด้วย
โทสมูลจิตตามที่ผมได้ศึกษามี 2 ดวง คือ มีความเสียใจร่วมกับความโกรธเกิดจากการชักจูงและไม่มีการชักจูง ทำไมจึงไม่มีความเห็นผิดเกิดร่วมด้วยครับ เพราะขณะโกรธก็คิดอยู่ว่าคนนั้นทำให้เราโกรธ มีความเป็นตัวเป็นตน เหตุใดจึงไม่มีทิฏฐิคตสัมปยุตต์ ร่วมกับโทสมูลจิตเหมือนเช่นโลภมูลจิตครับ
ขอขอบพระคุณล่วงหน้าครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
การคิดว่าคนนั้นทำให้เราโกรธ ความเป็นเรา เป็นเขา ไม่จำเป็นจะต้องเป็นความเห็นผิดเกิดร่วมด้วยเสมอ เป็นเราเป็นเขาด้วยตัณหา มานะและทิฎฐิ รวมถึงเป็นเราเป็นเขาด้วยกิเลสอื่นได้ ไม่ได้จำเพาะเจาะจงแค่เป็นความเห็นผิดเท่านั้นครับ เพราะฉะนั้น ขณะที่โกรธ ขณะนั้นไม่พอใจในอารมณ์หนึ่งอารมณ์ใด ขุ่นเคืองใจ ในอารมณ์หนึ่งอารมณ์ใดที่เป็นปรมัต หรือ บัญญัติก็ได้ แต่ไม่มีความเห็นผิด เพราะความเห็นผิด เกิดร่วมกับโลภะ เพราะเหตุว่าขณะใดที่มีความยึดถือในความเห็นที่ไม่ตรงตามเป็นจริง ขณะนั้นต้องพอใจในความเห็นนั้น จึงยึดในความเห็นนั้น พอใจ ติดข้องในความเห็นว่ามีเรา มีสัตว์ บุคคลจริงๆ พอใจ ติดข้องว่า ตายแล้วไม่เกิด เป็นต้น แต่ขณะที่โกรธ ไม่ได้พอใจ ติดข้อง แต่ขุ่นใจในอารมณ์ที่เป็นปรมัตหรือบัญญัติก็ได้ ขณะที่โกรธ ไม่ได้มีความยินดีพอใจในความเห็นใด ครับ นี่คือเหตุผลที่ความเห็นผิด ไม่เกิดร่วมกับโทสะ ครับ
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
โทสมูลจิต เป็นจิตที่มีโทสะเกิดร่วมด้วย โทสะเป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นสภาพธรรมที่หยาบกระด้างดุร้ายเปรียบเหมือนกับอสรพิษพร้อมทั้งมีลักษณะเผานิสัยของตนดุจไฟไหม้ป่าโทสะมีหลายระดับ โทสะอย่างอ่อนๆ ในชีวิตประจำวัน ได้แก่ความหงุดหงิด ความขุ่นเคืองใจ ความรำคาญใจ หรือแม้กระทั่งการหมั่นไส้ผู้อื่นถ้าหากมีโทสะ รุนแรงมากก็อาจถึงขั้นประทุษร้ายเบียดเบียนผู้อื่นหรือฆ่าผู้อื่นก็ได้ ขณะที่เกิดโทสะนั้นกายวาจา จะหยาบกระด้าง และย่อมแสดงกิริยาอาการที่ไม่เหมาะสมต่างๆ มากมาย เช่นกระแทกกระทั้น มีสีหน้าบึ้งตึง กล่าววาจาที่หยาบคายเป็นต้น ความรู้สึกที่แกิดร่วมด้วยก็เป็นความรู้สึกที่ไม่สบายใจ (โทมนัส) เท่านั้น
เมื่อความจริงเป็นอย่างนี้ ใครก็เปลี่ยนแปลงไม่ได้ โทสมูลจิต ไม่มีความเห็นผิดเกิดร่วมด้วย เพราะในขณะที่มีความโกรธเกิดขึ้นนั้น ก็เป็นเรื่องของความโกรธ ความขุ่นเคืองใจ และกิเลสในฐานะเดียวกันทั้งหมด ซึ่งไม่ได้เป็นไปกับความเห็นผิดใดๆ เลย เพราะความเห็นผิด (ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นอกุศลธรรม เป็นความเห็นที่ไม่ตรง เป็นความเห็นที่คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงของสภาพธรรม) จะเกิดร่วมกับโลภะ ที่เป็นความติดข้องยึดถือ ไม่ใช่ไม่พอใจ และความรู้สึกที่เกิดร่วมกับความเห็นผิด ก็ไม่ใช่โทมนัส แต่จะเป็นโสมนัสหรืออุเบกขาอย่างหนึ่งอย่างใดตามควรแก่โลภมูลจิตขณะนั้นๆ ครับ
อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
