อกุศลวิบากจิต 7 ทำไมจึงเกิดร่วมกับทุกขเวทนาเพียงดวงเดียว

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

1. ในอกุศลวิบาก 7 เพราะอะไร จักขุ ถึง ชิวหา จึงเกิดร่วมแต่ อุเปกฺขาสหคตํ คือความรู้สึกเฉยๆ ทั้งๆ ที่เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส ไม่ดี ทำไมจึงไม่มี ทุกฺขสหคตํ ความรู้สึกเป็นทุกข์เลยครับ ใน 4 ดวงตั้งแต่จักขุ ถึง ชิวหา

* * ที่ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ หิวหาวิญญาณ มีเวทนาที่เกิดร่วมด้วย เป็นอุเบกขาเวทนา นั้น

ข้อความในพระอภิธรรมปิฎก อธิบายไว้ว่า เพราะเหตุว่า ใน ๔ ทวาร นั้น กล่าวถึงการกระทบกันของรูปที่เป็นอุปาทายรูป กับ อุปาทายรูป การเสียดสีหรือการกระทบกันไม่มีกำลัง เปรียบเหมือนปุยนุ่น กระทบกับปุยนุ่น เพียงเสียดสีกันเท่านั้น เวทนาที่เกิดร่วมกับจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ และชิวหาวิญญาณ จึงเป็นอุเบกขาเวทนา เท่านั้น ซึ่งจะต่างจาก กายวิญญาณ เพราะในกายทวาร นั้น เป็นการกระทบกันของมหาภูตรูปอันเป็นภายนอก ได้แก่ โผฏฐัพพะ (ธาตุดิน ธาตุไฟ ธาตุลม) กับ กายอันเป็นภายใน ซึ่งเป็นการกระทบมหาภูตรูปอันมี (กาย) ปสาทรูปเป็นปัจจัย การกระทบกันมีกำลัง เวทนาจึงไม่ใช่อุเบกขาเวทนา [แต่เป็นสุข หรือ เป็นทุกข์ ถ้าเป็นกายวิญญาณ อกุศลวิบาก เวทนาที่เกิดร่วมด้วย ก็เป็นทุกขเวทนา ถ้าเป็นกายวิญญาณ กุศลวิบาก เวทนาที่เกิดร่วมด้วยก็เป็นสุขเวทนา] อุปมาเหมือนกับการที่บุคคลวางปุยนุ่นไว้บนทั่งแล้วเอาค้อนทุบ ค้อนก็เลยปุยนุ่นไปกระทบกับทั่ง เพราะการเสียดสีเป็นสภาพมีกำลัง นั่นเอง

2. ใจที่เป็นทุกข์จากการกระทบธรรมารมณ์ที่ไม่ดี ไม่เป็นอกุศลวิบากหรือครับ

ใจที่เป็นทุกข์ เช่น ประสบกับสิ่งที่ไม่เป็นที่น่าพอใจแล้ว โกรธ ไม่ชอบ ไม่พอใจ เป็นต้น นั้น เนื่องมาจากกิเลส เพราะขณะนั้นอกุศลเกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ จึงเป็นทุกข์ ในขณะนั้น เป็นอกุศล เป็นการสะสมเหตุใหม่ ไม่ใช่อกุศลวิบาก

3. การตอบปัญหาธรรมะให้คนที่สงสัย ผลของกุศลเป็นอย่างไรครับ

กุศล ทุกประการ ให้ผลเป็นสุข ไม่นำมาซึ่งความทุกข์ความเดือดร้อนใดๆ เลย สามารถเป็นเหตุให้เกิดในสุคติภูมิได้ สามารถเป็นเหตุให้ได้รับผลที่ดีน่าปรารถนาน่าใคร่น่าพอใจ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ได้ ครับ

....อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

สาธุค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ