สอบถามปัญหาธรรมะ (วิถีจิต สัจจะ)
ขอเรียนถามเป็นข้อๆ ดังนี้ครับ
1. มีท่านผู้หนึ่งที่ขณะที่ทำงานหนึ่งอยู่ ขณะนั้น มีเสียงฟ้าผ่าลงมา หรือ มีผู้มาเรียก บริเวณที่ท่านผู้นั้นอยู่ แต่ท่านผู้นั้นไม่ได้ยินเลย เสมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น มีสภาพธรรมอะไรเกิดครับ
2. พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็น “สุวรรณสาม” ถูกพระราชาปิลยักษ์ผู้ทรงนิยมการล่าสัตว์ได้ใช้ลูกศรอาบยาพิษยิงตายในป่า ด้วยอำนาจแห่งสัตยาธิษฐานของพ่อแม่และเทพธิดา สุวรรณสามก็ฟื้นตื่นขึ้นและหายจากพิษธนูโดยสิ้นเชิง ยิ่งกว่านั้นดวงตาของพ่อและแม่ก็กลับแลเห็นเหมือนเดิม ทำให้พระราชาทรงพิศวงกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เรื่องนี้เป็นเรื่องที่เป็นไปได้หรือไม่ครับ การอ้างสัจจะเพื่อช่วยเหลือคน
3. ปัจญทวาราวัชชนะจิตที่เกิด แล้วไม่มีมโนทวาราวัชชนะจิตรับอารมณ์ต่อจากปัญจทวาราวัชชนจิต เป็นไปได้หรือไม่ครับ จริงหรือไม่ที่ต้องมีมโนทวาราวัชชนะจิตรับอารมณ์ต่อจากปัญจทวารฯเสมอๆ
4. อยากทราบว่า จิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น เป็นต้น สามารถเกิดดับสืบต่อเนื่องกันไปโดยไม่มีภวังคจิตคั่นเลยได้หรือไม่ครับ หรือเกิดคั่นหลังจากมีจิตแต่ละประเภทเกิดสืบต่อกันเช่น จิตเห็นเกิดแล้วดับไป จิตได้กลิ่นเกิดแล้วดับไป จิตคิดนึกเกิดแล้วดับไป จึงมีภวังคจิตเกิดหลังจากจิตเห็น จิตได้กลิ่น จิตคิดนึก ได้หรือไม่ครับ
ขอขอบคุณและอนุโมทนาล่วงหน้าครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
1. มีท่านผู้หนึ่งที่ขณะที่ทำงานหนึ่งอยู่ ขณะนั้น มีเสียงฟ้าผ่าลงมา หรือ มีผู้มาเรียก บริเวณที่ท่านผู้นั้นอยู่ แต่ท่านผู้นั้นไม่ได้ยินเลย เสมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น มีสภาพธรรมอะไรเกิดครับ
-สภาพธรรมที่เป็นนามธรรม คือ จิต (พร้อมกับเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) เกิดดับสืบต่อกันอย่างไม่ขาดสาย ที่จะมีการได้ยินเกิดขึ้นต้องเป็นวิถีจิตทางหู แต่ที่ไม่ได้ยิน เพราะใส่ใจเรื่องอื่น แม้ว่าจะมีเสียงเกิดขึ้น ก็ไม่ได้ยิน นี่ก็แสดงถึงความเป็นจริงของสภาพธรรมจริงๆ ว่า ว่า จิต เกิดทีละขณะ และรู้อารมณ์ ตามควรแก่จิตขณะนั้นๆ
2. พระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็น “สุวรรณสาม” ถูกพระราชาปิลยักษ์ผู้ทรงนิยมการล่าสัตว์ได้ใช้ลูกศรอาบยาพิษยิงตายในป่า ด้วยอำนาจแห่งสัตยาธิษฐานของพ่อแม่และเทพธิดา สุวรรณสามก็ฟื้นตื่นขึ้นและหายจากพิษธนูโดยสิ้นเชิง ยิ่งกว่านั้นดวงตาของพ่อและแม่ก็กลับแลเห็นเหมือนเดิม ทำให้พระราชาทรงพิศวงกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เรื่องนี้เป็นเรื่องที่เป็นไปได้หรือไม่ครับ การอ้างสัจจะเพื่อช่วยเหลือคน
-สภาพธรรม เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย เพราะมีเหตุที่จะทำให้พ้นจากความเจ็บปวด ก็พ้น แต่ละคนก็เป็นแต่ละหนึ่ง ไม่เหมือนกันเลย เพราะมีเหตุที่ดี จึงเป็นเหตุทำให้ผลที่ดี เกิดขึ้นเป็นไป เหตุย่อมสมควรแก่ผล
3. ปัจญทวาราวัชชนะจิตที่เกิด แล้วไม่มีมโนทวาราวัชชนะจิตรับอารมณ์ต่อจากปัญจทวาราวัชชนจิต เป็นไปได้หรือไม่ครับ จริงหรือไม่ที่ต้องมีมโนทวาราวัชชนะจิตรับอารมณ์ต่อจากปัญจทวารฯเสมอๆ
4. อยากทราบว่า จิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น เป็นต้น สามารถเกิดดับสืบต่อเนื่องกันไปโดยไม่มีภวังคจิตคั่นเลยได้หรือไม่ครับ หรือเกิดคั่นหลังจากมีจิตแต่ละประเภทเกิดสืบต่อกันเช่น จิตเห็นเกิดแล้วดับไป จิตได้กลิ่นเกิดแล้วดับไป จิตคิดนึกเกิดแล้วดับไป จึงมีภวังคจิตเกิดหลังจากจิตเห็น จิตได้กลิ่น จิตคิดนึก ได้หรือไม่ครับ
* ข้อ ๓ และ ๔ อยากให้ได้ศึกษาทบทวนในเรื่องวิถีจิต ครับ
ลำดับการเกิดของวิถีจิตทางปัญจทวาร
ลำดับการเกิดขึ้นของวิถีจิตทางมโนทวาร
ทุกขณะมีจิตเกิดขึ้นเป็นไปอยู่ตลอด อย่างไม่ขาดสาย แต่ว่าจิตจะไม่เกิดพร้อมกัน ๒-๓ ขณะ แต่เกิดทีละขณะๆ จิตขณะหนึ่งดับไป เป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อทันที และเป็นลำดับด้วยดีด้วย ไม่สับลำดับกัน ด้วย ความเป็นจริงของจิต เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ครับ
...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
1. ขณะนั้นท่านผู้นั้นไม่ใส่ใจในเสียงที่เกิด ถ้าขณะใดที่จิตไม่ได้เป็นไปในทาน ศีล ภาวนา ขณะนั้นก็เป็นอกุศลจิตค่ะ
2. สัจจะ เป็นมหากุศลที่มีกำลังให้ผลตามที่ปรารถนาของผู้มีปัญญาค่ะ
3. และ 4 เป็นจิตนิยาม ต้องเป็นไปตามลำดับด้วยดี จิตดวงหนึ่งดับไปเป็นปัจจัยให้จิตดวงใหม่เกิดต่อทันทีไม่มีระหว่างคั่นค่ะ
