บุญบาป
คำว่า บุญหรือบาป หมายถึง สภาพจิตที่ดีและไม่ดี ขณะใดที่จิตดี คิดกระทำความดี มีการให้ทาน การเว้นความชั่ว ทางกายวาจา (รักษาศีล) การเจริญภาวนา ขณะนั้นเป็นบุญ ขณะใดที่จิตคิดทำชั่ว ทางกาย ทางวาจา มีการฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์ พูดโกหก เป็นต้น เป็นบาปสรุปคือ บุญหรือบาปไม่ได้อยู่ที่วัตถุภายนอก แต่อยู่ภายในจิต
สังยุตตนิกาย สคาถวรรค อันธวรรคที่ ๗ จิตตสูตรที่ ๒
(๑๘๐) เทวดาทูลถามว่า โลกอันอะไรย่อมนําไป อันอะไรหนอย่อมเสือกไสไป โลกทั้งหมดเป็นไปตามอํานาจของธรรมอันหนึ่ง คืออะไร
(๑๘๑) พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า โลกอันจิตย่อมนําไป อันจิตย่อมเสือกไสไป โลกทั้งหมดเป็นไปตามอํานาจของธรรมอันหนึ่ง คือ จิต
คนที่จะเป็นคนดีหรือคนชั่ว ก็ดูจากคำพูดของเขา ถ้าจิตดีก็พูดดี ทำดี คิดดี ถ้าจิตไม่ดีก็พูดไม่ดี ทำไม่ดี คิดก็ไม่ดีด้วย ขอยกตัวอย่างจากพระไตรปิกฏค่ะ
[เล่มที่ 40] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 34
"ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จแล้วด้วยใจ ถ้าบุคคลมีใจร้าย พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี ทุกข์ย่อมไปตามเขา เพราะเหตุนั้น ดุจล้อหมุนไปตามรอยเท้าโค ผู้นำแอกไปอยู่ฉะนั้น"
บุญอยูที่จิต เพราะมีเจตสิก ฝ่ายดีเกิดด้วย เช่น ความไม่โลภ ความไม่โกรธ และบาปก็อยู่ที่จิต เพราะมีเจตสิก ฝ่ายไม่ดีเกิดด้วย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้น
ขอยกพระไตรปิฎก มาให้อ่าน ลองอ่านครับ
ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่ ... สัตว์เศร้าหมองเพราะจิตเศร้าหมอง [คัททูลสูตร]