นิสัย หรือ สันดาน จัดอยู่ในขันธ์ข้อไหนครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ที่แต่ละคนมีความประพฤติเป็นไปต่างๆ กันนั้น ก็เพราะการสะสมมาที่แตกต่างกัน การสะสม หรือ เข้าใจกันว่า มีนิสัย หรือ สันดาน (การสืบต่อ) ที่แตกต่างกัน ก็ไม่พ้นไปจากความเกิดขึ้นเป็นไปของสภาพธรรม ที่เป็นนามธรรม ซึ่งเป็นธาตุรู้ ได้แก่ จิต และเจตสิก นั่นเอง เพราะเหตุว่า การสั่งสมสันดานของตน ก็เป็นกิจของจิตอย่างหนึ่ง ซึ่งขณะที่จิตเป็นชวนะ ขณะนั้นจิตเป็นอกุศล หรือ กุศล เกิดติดต่อกัน ๗ ขณะ ในขณะที่จิตเกิดขึ้น ก็มีเจตสิกเกิดร่วมด้วย การสั่งสม ก็คือ เมื่อจิตประเภทใดเกิดแล้วย่อมเป็นปัจจัยเกื้อหนุนให้จิต (และเจตสิก) ประเภทนั้นๆ เกิดขึ้นอีก เช่น ผู้ที่มากไปด้วยโกรธ เพราะเคยสะสมความโกรธมาแล้ว ก็เป็นเหตุให้ความโกรธเกิดได้บ่อยๆ เป็นต้น ในทางตรงกันข้าม ถ้าสะสมมาในฝ่ายดี เห็นประโยชน์ของความดี ก็เป็นเหตุให้ความดีประการต่างๆ เกิดขึ้นเป็นไป ทั้งหมดทั้งปวง นั้น ก็ไม่พ้นจากความเกิดขึ้นเป็นไปของจิตและเจตสิก

สภาพธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไป ทั้งหมด ไม่พ้นจากความเป็นขันธ์ เพราะเหตุว่า เกิดแล้วก็ดับไป ทรงไว้ซึ่งความว่างเปล่าจากความเป็นตัวตนเป็นสัตว์เป็นบุคคล

สำหรับ จิต และ เจตสิก นั่น เป็น นามขันธ์ ๔ ได้แก่ เวทนาเจตสิก เป็นเวทนาขันธ์ สัญญาเจตสิก เป็นสัญญาขันธ์ เจตสิก ๕๐ ประเภท นอกเหนือจากเวทนา และ สัญญา ก็เป็นสังขารขันธ์ และจิต ก็เป็นวิญญาณขันธ์ ไม่มีสัตว์ ไม่มีบุคคล ไม่มีตัวตน มีแต่ธรรมเท่านั้น ที่เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ ครับ

...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ถ้าจะแก้สันดาน ก็ต้องแก้ที่ จิต สินะครับ ขอบคุณมากๆ ครับ

ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ