โบสถ์ วิหาร สำหรับพระภิกษุ ในอดีตมีจิตรกรรมฝาผนังไหม
เรียนถามท่านวิทยาธร
ในอดีต โบสถ์ วิหาร หรือกุฎี ที่พระภิกษุใช้แสดงธรรม สนทนาธรรม อยู่อาศัย มีจิตกรรมฝาผนังหรือไม่?
เพราะเคยอ่านว่าวิหารของนางวิสาขามหาอุบาสิกา ก็ตกแต่งด้วยลวดลายต่างๆ อย่างวิจิตรเหมือนกัน
จึงใคร่สงสัยว่า ลายที่ตกแต่งในสมัยนั้น แค่ไหน อย่างไร แล้วอย่างกรณี "ภาพกาก" ที่มีปรากฏเป็นจิตรกรรมฝาผนังในวัดไทยมาช้านานนี้ ชื่อว่าสมควรหรือไม่สมควรประการใด
ขอบพระคุณครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระวิหารเชตวัน พระวิหารปุพพาราม เป็นต้น ในสมัยพุทธกาล ย่อมไม่มีการเขียนภาพที่เป็นพุทธประวัติ เพราะพระพุทธเจ้ายังไม่ปรินิพพาน แต่ การสร้างพระวิหาร มีปุพพาราม เป็นต้น ก็สร้างให้วิจิตรสวยงาม มีการเขียนลายต่างๆ ให้สวยงาม มีลายดอกไม้ ลายพวงมาลัย เป็นต้น อันเหมาะสม สมควร
ดังนั้นภาพวาดใด ที่เป็นภาพที่วาดเพื่อจุดประสงค์อื่น เพื่อเล่น เพื่อสนุก และภาพนั้นแสดงกิริยาอาการไม่เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นภาพในยุคสมัยใด ก็ไม่เหมาะสมโดยประการทั้งปวงกับพระวิหารอันเป็นสถานที่ของผู้อยู่ของผู้สงบ สถานที่ทำสังฆกรรม เป็นต้น ครับ
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย วิมานวัตถุ เล่ม ๒ ภาค ๑ หน้าที่ 359
นางวิสาขาสละเครื่องประดับนั้น ซึ่งมีราคาถึงเก้าโกฏิเจ็ดพันเหรียญสร้างปราสาทหลังใหญ่สมควรเป็นที่ประทับของพระผู้มีพระภาคเจ้า และเป็นที่อยู่ของภิกษุสงฆ์ ประดับด้วยห้องหนึ่งพันห้อง คือชั้นล่างห้าร้อยห้อง ชั้นบนห้าร้อยห้อง เช่นเสมือนเทพวิมานมีภูมิพื้นดุจคลังแก้วมณีมีส่วนของเรือนเป็นต้นว่า ฝา เสา ขื่อ จันทัน ช่อฟ้า บานประตูหน้าต่างและบันได ที่ท่านพระมหาโมคคัลลานเถระผู้ควบคุมการก่อสร้างจัดไว้อย่างดี น่าจับใจ งานไม้ที่น่ารื่นรมย์ก็ตกแต่งสำเร็จเป็นอย่างดี งานปูนก็พิถีพิถันทำอย่างดีน่าปลื้มใจ วิจิตรไปด้วยจิตรกรรมมีมาลากรรม ลายดอกไม้ และลดากรรมลายเถาไม้ เป็นต้น ที่ประดับตกแต่งไว้อย่างงดงามและสร้างปราสาทห้องรโหฐานหนึ่งพันปราสาทเป็นบริวารของปราสาทใหญ่นั้น
ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
สิ่งใดก็ตาม ที่ไม่เหมาะไม่ควร ย่อมไม่ควรมีในสิ่งที่เรียกว่าเป็นสถานที่อยู่หรือเป็นที่ทำกิจของเพศบรรพชิตซึ่งเป็นเพศที่สูงยิ่ง และ ที่สำคัญ ถ้ามีการกระทำในสิ่งที่ไม่เหมาะไม่ควร นั่น ก็แสดงถึงสภาพจิตใจที่เป็นอกุศล เป็นสภาพธรรมที่ไม่ดี โดยประการทั้งปวง จึงไม่ควรชื่นชมสรรเสริญในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ครับ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...