รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ
สำนวนดังกล่าว พอจะอธิบายในทางธรรมะ ให้กว้างและลึกซึ้งได้บ้างหรือเปล่าคะ ขอคำแนะนำเพื่อความเข้าใจยิ่งขึ้นค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เป็นคำพังเพยที่ยกมา แต่ในพระไตรปิฎก แสดงความจริงของเรื่องมิตร ไว้ครับ ที่ใกล้เคียงและคล้ายคลึงกัน ดังคำที่ว่า เจ้าอย่าเห็นแก่ยาว เจ้าอย่าเห็นแก่สั้น ซึ่งได้ยกข้อความมาอธิบายไว้แล้ว ตามข้อความในพระไตรปิฎก ข้างล่างนี้ ขออนุโมทนา
พระวินัยปิฎก มหาวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้าที่ ๔๕๙
ข้อความตอนหนึ่งจาก...
เรื่องทีฆาวุกุมาร
พระเจ้าทีฆีติโกศลราช ได้ทอดพระเนตรเห็นทีฆาวุราชกุมารเสด็จพระดำเนินมาแต่ไกล ครั้นแล้วได้ตรัสพระบรมราโชวาทนี้แก่ทีฆาวุราชกุมารว่า พ่อทีฆาวุ เจ้าอย่าเห็นแก่ยาว เจ้าอย่าเห็นแก่สั้น เวรทั้งหลายย่อมไม่ระงับได้เพราะเวรเลย แต่ย่อมระงับได้เพราะการไม่จองเวร
พระเจ้าพรหมทัตกาสิกราชได้ตรัสถามความข้อนี้แก่ทีฆาวุราชกุมารว่า พ่อทีฆาวุ พระชนกของเธอได้ตรัสคำเมื่อใกล้จะสวรรคตว่า พ่อทีฆาวุ เจ้าอย่าเห็นแก่ยาว เจ้าอย่าเห็นแก่สั้น เวรทั้งหลายย่อมไม่ระงับเพราะเวรเลย แต่เวรทั้งหลายย่อมระงับได้เพราะไม่จองเวร ดังนี้ พระชนกของเธอได้ตรัสคำนั้น หมายความว่าอย่างไร
ทีฆาวุราชกุมารกราบทูลว่า ขอเดชะ พระชนกของข้าพระพุทธเจ้าได้ตรัสพระบรมราโชวาท อันใดไว้เมื่อใกล้จะสวรรคตว่า
เจ้าอย่าเห็นแก่ยาว ดังนี้ หมายความว่า เจ้าอย่าได้จองเวรให้ยืดเยื้อ เพราะฉะนั้น พระชนกของข้าพระพุทธเจ้า จึงได้ตรัสพระบรมราโชวาท อันนี้ไว้เมื่อใกล้จะสวรรคตว่า เจ้าอย่าเห็นแก่ยาว พระชนกของข้าพระพุทธะเจ้าได้ตรัสพระบรมราโชวาทอันใดไว้เมื่อใกล้จะสวรรคตว่า
เจ้าอย่าเห็นแก่สั้น ดังนี้ หมายความว่า เจ้าอย่าแตกร้าวจากมิตรเร็วนัก เพราะฉะนั้น พระชนกของข้าพระพุทธเจ้า จึงได้ตรัสพระบรมราโชวาทอันนี้ไว้เมื่อใกล้จะสวรรคตว่า เจ้าอย่าเห็นแก่สั้น พระชนกของข้าพระพุทธเจ้า ได้ตรัสพระบรมราโชวาทอันใดไว้ เมื่อใกล้จะสวรรคต ว่า
พ่อทีฆาวุ เวรทั้งหลาย ย่อมไม่ระงับเพราะเวรเลย แต่ย่อมระงับได้เพราะไม่จองเวร ดังนี้ หมายความว่า พระชนกและชนนีของข้าพระพุทธเจ้า ถูกพระองค์ ปลงพระชนมชีพ ถ้าข้าพระพุทธเจ้าจะพึงปลงพระชนมชีพของพระองค์เสียบ้าง คนเหล่าใดใคร่ความเจริญแก่พระองค์ คนเหล่านั้นจะพึงปลงชีวิตข้าพระพุทธเจ้า คนเหล่าใดใคร่ความเจริญแก่ข้าพระพุทธเจ้า คนเหล่านั้นจะพึงปลงชีวิตของพระองค์ เมื่อเป็นเช่นนี้ เวรนั้นไม่พึงระงับเพราะเวร แต่มาบัดนี้ พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานชีวิตแก่ข้าพระพุทธเจ้า และข้าพระพุทธเจ้าก็ได้ทูลถวายพระชนมชีพแก่พระองค์ เป็นอันว่าเวรนั้นระงับแล้วเพราะไม่จองเวร พระชนกของข้าพระพุทธเจ้าจึงได้ตรัสพระบรมราโชวาทอันนี้ไว้เมื่อใกล้จะสวรรคตว่า พ่อทีฆาว เวรทั้งหลายย่อมไม่ระงับเพราะเวรเลย แต่ย่อมระงับได้เพราะไม่จองเวร
ขออนุโมทนา
กราบขอบพระคุณและขออนุโมทนาในกุศลค่ะ ได้รับความกระจ่างมากขึ้นจริงๆ โดยเฉพาะ "เจ้าอย่าเห็นแก่สั้น ดังนี้ หมายความว่า เจ้าอย่าแตกร้าวจากมิตรเร็วนัก" หลายครั้งที่รู้สึกท้อกับการอธิบายเพื่อให้คนรอบข้างได้เข้าใจในความละเอียดอ่อน ของพระธรรม ปรารถนาให้คนรอบข้างได้ขัดเกลาตัวเอง เพื่อให้กุศลได้เจริญยิ่งๆ ขึ้น ท้อจนอยากจะเลิกคุยกับเขาไปเลย แต่พอมานึกถึงท่านอาจารย์สุจินต์ ที่ผ่านมาจากการได้ฟังคลิบเสียง ท่านเป็นผู้มีความอดทนอย่างสูง ที่จะอธิบายให้คนที่ยังไม่เข้าใจ คนที่มีความเห็นต่าง คนที่ยังเข้าใจอะไรผิดๆ ได้ "เข้าใจ" ในพระธรรมจริงๆ อันเป็นคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หลายคนที่เห็นในคลิบแรกๆ ก็ไม่เห็นด้วยกับที่ท่านอาจารย์พูด แต่พอมาดูคลิบหลังๆ ท่านเหล่านั้นก็ยังคงนั่งฟัง สนทนาธรรมอยู่ เพราะท่านคงเห็นประโยชน์และเห็นความจริงตามที่ท่านอาจารย์สุจินต์กล่าว
ขออนุโมทนาในกุศลเป็นอย่างยิ่งค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
เรื่องทีฆาวุกุมาร .. เพราะ...คำสอนของพ่อ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
