เข้าใจทุกข์ ชีวิตสุขขึ้น

ทุกคนไม่อยากจะมีความทุกข์ แต่เลือกไม่ได้ และความทุกข์จริงๆ ไม่ใช่ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น แต่ทางกาย ถูกต้องไหมคะ เห็นอะไรแล้วเดือดร้อน ไม่ใช่เป็นความเจ็บปวด ป่วยไข้ ได้ยินเสียงอะไรแล้วเดือดร้อน ก็ไม่ใช่อีก

ทุกคนเสมอกันไหมคะ มีตาด้วยกัน และก็เห็นสิ่งเดียวกัน เพราะฉะนั้นสำคัญที่ใจ ถ้าขณะนั้นใจไม่เดือดร้อน กับคนที่มีทรัพย์สมบัติมากมายมหาศาล แต่ใจเดือดร้อน

จริงๆ ให้ทราบว่า มีตา หู จมูก ลิ้น กาย สำหรับรู้สิ่งที่ปรากฏ แต่การสะสมที่มีอยู่ในใจ แล้วแต่ว่าขณะนั้นมีปัจจัยที่จะเป็นกุศลหรือเป็นอกุศล ถ้าไม่มีความเข้าใจธรรม ก็เป็นไปตามอกุศลที่ได้สะสมมา แต่ถ้าเริ่มมีความเข้าใจธรรม ความเข้าใจธรรมก็จะเข้าใจในขณะนั้นว่า ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชา แล้วอะไรจะเกิดขึ้น ไม่มีใครสามารถรู้ได้

มีความเข้าใจเพิ่มขึ้นแล้วไม่หวั่นไหว ขณะนั้นก็ต้องเป็นสุขมากกว่าคนที่อยากจะเห็น อยากจะได้ยิน มีทรัพย์สมบัติมากมาย แต่หวั่นไหวด้วยความทุกข์