ณ กาลครั้งหนึ่ง ที่ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน ๒๒ มกราคม ๒๕๖๓

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เมื่อวันพุธที่ ๒๒ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๓ ที่ผ่านมา ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ประธานกรรมการมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา ท่านจรัญ ภักดีธนากุล ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ (กรรมการมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา) พร้อมด้วยอาจารย์คำปั่น อักษรวิลัย ปธ.๙ วิทยากรของมูลนิธิฯ ได้รับเชิญจาก คุณทวีศักดิ์ อุ่นจิตติกุล เพื่อไปสนทนาธรรมที่ห้องประชุมและแสดงดนตรี ชั้น ๒ อาคารจุฬาภรณ์พิศาลศิลป์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน กรุงเทพมหานคร ระหว่างเวลา ๑๔.๐๐ น. - ๑๗.๐๐ น.

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และวิทยากรของมูลฯิธิฯ ได้รับเชิญให้มาสนทนาธรรมที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน แห่งนี้ หลายต่อหลายครั้งมาก วนเวียนไปจนเกือบจะครบทุกคณะของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ แห่งนี้แล้ว ซึ่งครั้งนี้ นอกจากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ แล้ว ยังมีบุคคลพิเศษสำคัญของประเทศท่านหนึ่งที่ได้ให้เกียรติรับเชิญมาร่วมสนทนาธรรมกับท่านอาจารย์ คือ ท่านศาสตราจารย์พิเศษจรัญ ภักดีธนากุล ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ซึ่งนอกจากท่านจะเป็นผู้หนึ่งที่ศึกษาพระธรรมที่ท่านอาจารย์บรรยายแล้ว ท่านยังเป็นกรรมการของมูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา อีกด้วย ซึ่งท่านได้กรุณามาให้ข้อคิดและประสบการณ์ที่น่าสนใจอย่างยิ่ง จากการที่ท่านได้ศึกษาพระธรรมที่ท่านอาจารย์และมูลนิธิฯ เผยแพร่ มาเป็นเวลานานนับสิบปีแล้ว

ก่อนการสนทนาธรรมเริ่มขึ้น รศ.ดร.ลดาวัลย์ พวงจิตร รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้กล่าวต้อนรับ หลังจากนั้น วงดุริยางค์เครื่องลม แห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (KU Wind Symphony) ได้บรรเลงและขับร้องเพลงธรรมะที่ อาจารย์ทวีศักดิ์ อุ่นจิตติกุล เป็นผู้ประพันธ์ โดยมีนางสาวบุษยพัชร อุ่นจิตติกุล (น้องเรนโบว์) นิสิตปริญญาโท บุตรสาวของอาจารย์ทวีศักดิ์ เป็นผู้ขับร้อง ยังความซาบซึ้งแก่ผู้ฟัง ก่อนที่การสนทนาธรรมจะเริ่มขึ้นเป็นอย่างดี

ท่านอาจารย์ การสนทนาธรรม ก็ต้องมีทั้งที่พูดและทั้งที่ถามและตอบด้วย พระพุทธศาสนา เป็นสิ่งซึ่ง คนที่ไม่เข้าใจจริงๆ จะไม่รู้เลยว่า สิ่งที่ยากที่สุดในชีวิต ก็คือ การเข้าใจคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะว่าส่วนใหญ่ คนได้ยินคำ เผินมาก เช่น พระพุทธศาสนา "ศาสนา" เป็น "คำสอน" แล้วแต่ว่าศาสดาผู้สอน เป็นใคร แต่มีคำว่า "พระพุทธศาสนา" เพราะฉะนั้น ที่จะได้ยินคำว่า "พุทธะ" คือ "ผู้ตรัสรู้ ผู้รู้ความจริง" เพียงเท่านี้ ไม่สามารถจะ "คิดเอง" ได้เลยว่า "ความจริง" คืออะไร? "เดี๋ยวนี้" จริงหรือเปล่า? ถ้าไม่มีคนถาม ก็ไม่รู้จะไปหาความจริงที่ไหน

เพราะฉะนั้น ขณะที่ได้ยินได้ฟังแต่ละคำ ต้อง "ไตร่ตรอง" เป็น "ความเข้าใจของเราเอง" ว่า มีความเข้าใจใน "คำ" ที่ได้ยิน หรือเปล่า? เช่น คำว่า "พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า" ไม่มีใครในประเทศไทยที่จะไม่ได้ยิน แต่ว่า "มีความเข้าใจความหมาย" ของ "พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า" มากน้อยแค่ไหน? เผินไปเลย!! คุ้นเคย!! นับถือ!! กราบไหว้!! กล่าวคำนมัสการว่า "ขอถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระอริยสงฆ์ เป็นที่พึ่ง" (พุทธัง สรณัง คัจฉามิ ธัมมัง สรณัง คัจฉามิ สังฆัง สรณัง คัจฉามิ) แต่ก็ "ไม่ได้เข้าใจ" ทั้ง ๓ คำ!!

เพราะฉะนั้น จริงๆ แล้ว ต้องไม่ "เผิน" ที่จะศึกษา "ศึกษา" คือ "ต้องเข้าใจ" หมายความว่า ไม่ผ่านไป แต่ละคำต้องศึกษา พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเป็นใคร? และทรงแสดงธรรมะอะไร? และ พระสังฆรัตนะ คือที่กล่าวว่า พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ หมายความถึง ผู้ที่เข้าใจคำ ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส แล้วก็รู้ความจริง จนกระทั่งสามารถที่จะดับกิเลสได้ เป็นเรื่องที่ยากมาก เพราะฉะนั้น ก็เป็นผู้ที่จะต้องไม่ประมาท ในการที่จะเข้าใจว่า เป็นผู้ที่รู้แล้ว

มีท่านผู้หนึ่ง ท่านคิดว่าท่านเข้าใจธรรมะ ท่านคิดว่าท่านฉลาด รู้อะไรตั้งหลายอย่าง แต่พอศึกษาพระธรรม ท่านบอกว่า ท่าน "โง่มาก" เห็นไหม? แล้วเดี๋ยวนี้ ใคร "โง่มาก" บ้าง? ถ้าไม่ศึกษาพระธรรม จะไม่รู้เลยว่า "โง่" คือ "ไม่รู้" มาก คือ ไม่รู้อะไรเลย!! แค่ไหน? เช่น เดี๋ยวนี้ มีจริงๆ "รู้ขณะนี้" ที่มีจริง หรือเปล่า? แค่นี้!! ไม่ต้องไปแสวงหาที่ไหนเลยทั้งสิ้น!! มี "สิ่งที่กำลังปรากฏ" เฉพาะหน้า แต่ก็ไม่สามารถที่จะเข้าใจตามความเป็นจริงได้ว่า "คืออะไร?"

เพราะฉะนั้น เป็นเรื่องที่ไม่เผิน ถ้าไม่เผิน ทุกคนได้ยินคำว่า "ธรรมะ" ก็บอกว่า คำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แต่ไม่ได้คิดไตร่ตรองว่า พระองค์สอนอะไร? คำสอนของพระองค์ มาจากไหน? การที่เราเป็นชาวพุทธ เผินมาก จนกระทั่ง เอาความคิดของตัวเอง ไปปะปนกับคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทำให้ผู้ที่เพียงได้ยินได้ฟัง ไม่ศึกษาโดยละเอียดจริงๆ เพราะต้องศึกษาแน่นอน เพราะเป็นคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า วิชาอื่นเรายังศึกษา ใช้เวลาตั้งหลายปี พอถึงคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่ศึกษาเลย!! แล้วจะ "รู้คำ" ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้ ได้อย่างไร?

เพราะฉะนั้น เป็นคนที่ "โง่มาก" ไหม? หรือยังไม่โง่? หรือว่า เข้าใจทุกสิ่งทุกอย่างแล้ว กว่าจะรู้ว่า "โง่" ก็ต่อเมื่อได้ฟัง "คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า" เป็นคำที่ไม่เคยได้ยินมาก่อน ในชีวิต เพราะว่า คำที่ทุกคนกล่าวถึง เป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถเข้าใจได้ทั่วๆ ไป แต่คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แต่ละคำ แสดงว่าไม่รู้เลยทั้งสิ้นถ้าไม่ได้ฟัง จะรู้ว่าโง่ต่อเมื่อได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถ้ายังไม่ได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ยอมโง่ไหม? เวลานี้ ยอมโง่ไหม? หรือว่ายังเก่งอยู่? ยังฉลาดมาก!! รู้โน่น รู้นี่ ได้ปริญญาขั้นต่างๆ หลายๆ ปริญญาด้วย!! โง่หรือเปล่า? ยังไม่รู้ จนกว่าจะได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แค่นี้ก็น่าอัศจรรย์ เป็นไปได้หรือ? ที่ใครขณะนี้จะรู้สึกตัวว่า "โง่" ในเมื่อไม่เคยคิดมาก่อนเลย ว่าโง่จริงๆ !!! คุณคำปั่นโง่มาก่อนหรือเปล่าคะ?

อ.คำปั่น กราบท่านอาจารย์ครับ ก็โง่ แล้วก็โง่มากด้วยครับท่านอาจารย์ครับ ได้ฟังที่ท่านอาจารย์กล่าวเมื่อสักครู่นี้ ก็เป็น "เครื่องเตือน" ที่ดีจริงๆ ว่าใครก็ตามไม่ว่าจะเป็นใคร เกิดมามีชีวิตเป็นอย่างไร แต่ ถ้าไม่มีโอกาสได้ยินได้ฟังพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ยังเป็นผู้ที่มากไปด้วย "ความไม่รู้" ก็คือ "อวิชชา" หรือว่า "โมหะ" หรือคำไทยก็คือ "โง่มาก" ก็คือ มีความไม่รู้เป็นอย่างมาก

เพราะฉะนั้น ถ้าไม่มีโอกาสได้ยินได้ฟังเลย จะไม่มีทางรู้เลยว่า ตนเองเป็นผู้ที่มากไปด้วยความไม่รู้อย่างไร? หรือว่า มากไปด้วยความโง่อย่างไร? ครับท่านอาจารย์ครับ ก็แสดงถึงความเป็นจริงว่า ตราบใดก็ตาม ที่ไม่ได้ฟังพระธรรม คือคำจริงของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่มีทางที่จะรู้จักตนเองเลยว่า เป็นผู้ที่มากไปด้วยความไม่รู้จริงๆ ทุกคนเลยครับท่านอาจารย์ครับ

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้น ใครอยากรู้บ้าง? ว่าตัวเองโง่!! หรือยังไม่ยอมเป็นคนโง่? ก็ปล่อยไป เข้าใจว่าตัวเองฉลาด แต่เทียบกับพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า โง่ไหม? หรือว่า เท่ากับพระองค์? สามารถที่จะเข้าใจคำของพระองค์ ที่มาจาก การตรัสรู้ ไม่ใช่คิด!! ไม่ใช่ไตร่ตรอง ไม่ใช่เป็นนักวิชาการ ไปเทียบเคียงอะไรต่างๆ แต่พูด "คำ" ที่ "กำลังมีเดี๋ยวนี้" ให้เข้าใจถูกต้องว่า โง่จริงๆ !!!

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง
ยินดีและอนุโมทนา รศ.ดร.ลดาวัลย์ พวงจิตร รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ คุณทวีศักดิ์ อุ่นจิตติกุล ในการจัดให้มีการสนทนาธรรมที่เป็นประโยชน์ยิ่งในครั้งนี้ และอนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน ครับ

.........

ขอเชิญคลิกชมบันทึกการสนทนาธรรมในครั้งนี้ ได้ที่ลิงค์ด้านล่าง