อกุศลวิตก คืออะไร?

* อกุศลวิตก คือความคิดนึกที่เป็นอกุศลต่างๆ ได้แก่

- คิดนึกไปด้วยความติดข้องต้องการในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และบุคคล สิ่งของ เรื่องราวต่างๆ

- คิดนึกไปด้วยความขัดเคืองเดือดร้อน ในสิ่งที่ไม่น่าพอใจต่างๆ

- หรือถึงขั้นคิดที่เบียดเบียน ประทุษร้ายผู้อื่น

ในแต่ละวัน ก็มากมายไปด้วยอกุศลวิตกต่างๆ เหล่านี้

* ตัณหา คือความอยาก ความต้องการ ความผูกพัน ติดข้อง ซึ่งเป็นเหมือนยางใยในจิต

* สภาพธัมมะของตัณหา ก็คือโลภเจตสิก เมื่อเกิดในตน คือในจิตขณะใด ก็ติดข้องแผ่ซ่านไปในสิ่งต่างๆ ซึ่งเป็นที่ตั้ง ที่พอใจของโลภะ (วัตถุกาม)

* อกุศลวิตกทั้งหลาย เกิดจากตัณหา เพราะติด เกี่ยว ข้อง แผ่ซ่านไปในสิ่งต่างๆ ที่พอใจ เหมือนรากที่เกิดจากต้นไทร เป็นเถาย่านไทร พันต้นไม้ต่างๆ ในป่า

"เถาย่านไทรในป่าอาศัยต้นไม้ใดเกิดขึ้น มันพันต้นไม้นั้นทบไปมา ตั้งแต่โคนถึงยอด ตั้งแต่ยอดถึงโคน ปกคลุมห้อยย้อยขยายไปอยู่ฉันใด กิเลสกาม (โลภะ) เป็นอันมากข้องอยู่ในวัตถุกาม (สิ่งที่โลภะติดข้อง) หรือสัตว์เป็นอันมากข้องอยู่ในวัตถุกามด้วยกิเลสกามนั้น ฉันนั้น"

(อรรถกถาสูจิโลมสูตรที่ ๓ สังยุตตนิกาย สคาถวรรค)

โดย อ.อรรณพ หอมจันทร์

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... คติธรรม