แมลง กับ บุคคลผู้หวังดี และข้ออุปมาในพระธรรม

(เรื่องจริง) สถานที่แห่งหนึ่ง มีกระจกที่เป็นช่องแสงซึ่งจะมีกระจก ๓ บาน ไล่ตามลำดับความสูง บริเวณกระจกนั้นจะมีแมลงมุมทำใยคอยดักเหยื่อ ในวันๆ หนึ่งจะมีแมลงชนิดต่างๆ หลายตัวด้วยกัน เข้าไปที่ช่องแสงนั้น มันพยายามบินชนกระจกออกไป บางตัวพยายามอยู่นาน บางตัวหมดแรงต้องเกาะที่กระจกอยู่เฉยๆ ส่วนบางตัวก็เข้าไปติดที่ใยแมลงมุม มีคนคนหนึ่งเห็นแมลงพยายามบินออกจากช่องแสงก็หาอุบายจะช่วยแมลงเหล่านี้ คิดได้ก็ใช้ถุงพลาสติกร้อน (สำหรับใส่ก๋วยเตี๋ยว) เปิดปากถุงพยายามครอบตัวแมลงที่บินเกาะอยู่ แมลงที่ถูกครอบ ตกใจกลัว มันพยายามหนีเท่าที่จะหนีได้เพราะมันคิดว่ามีสิ่งที่จะทำร้ายมัน บุคคลที่หวังดีนั้นรู้ว่า มันกลัวแต่ก็ทำไงได้ ก็พยายามไล่จับมันด้วยความตั้งใจ ถุงครอบยากกว่าจะได้ก็เล่นเอาเหนื่อยหรือบางครั้งเกือบหน้าคว่ำเพราะรีบวิ่งมาปล่อย แต่บางตัวก็ยังจับไม่ได้ มันบินขึ้นไปสูงขึ้นที่กระจกบานที่สอง เขาก็ไปเอาเก้าอี้มา เหยียบเก้าอี้ พยายามเอาถุงจับอีกครั้ง บางตัวก็จับได้ ก็รีบวิ่งไปปล่อยเหมือนเดิม แต่บางตัวดันบินขึ้นไปที่กระจกบานที่ ๓ หมดปัญญาของเขา ได้แต่คอยมาดูเป็นระยะว่าเมื่อไหร่หนอจะลงมา แมลงนั้นกลัวคนจับทั้งๆ ที่คนนั้นหวังดี สุดท้ายแมลงที่จับไม่ได้ ก็ตายเพราะหมดแรงขาดอาหาร หรือติดอยู่ที่ใยแมลงมุม แต่แมลงตัวใดที่เขาจับได้แม้แมลงตัวนั้นจะเข้าใจผิดกลัวอยู่ก็ตาม แต่เมื่อบุคคลนั้นนำไปปล่อย แมลงก็ได้ความอิสระ พร้อมๆ กับความดีใจ ทั้งของแมลงและคนปล่อย บางครั้งเขาก็ขี้เกียจแต่ก็คิดว่าถ้าเราท้อซะ สัตว์ตายก็ไม่คุ้ม ดังนั้นการที่สัตว์เหล่านั้นเข้าใจผิดหรือเขาจะเหนื่อยก็ต้องทำต่อไปเพื่อแมลงเหล่านั้น ฉันใดการที่สัตว์โลกสำคัญเห็นแสงสว่างที่ช่องแสงว่าเป็นทางออก แต่ที่แท้ไม่ใช่ทางออกมันพยายามบินออกก็ออกไม่ได้ กัลยาณมิตรผู้เข้าใจหนทาง มีพระพุทธเจ้า เป็นต้น มีความหวังดี มิได้แฝงเจตนาอื่น ใช้ถุงคือ พระธรรมที่ถูกต้อง ครอบเหล่าสัตว์ที่ตกอยู่ในอวิชชาความไม่รู้ สัตว์เหล่าใดสะสมบุญมาและความเข้าใจถูก ก็สามารถรอดจากช่องแสง ด้วยการถูกครอบถุงคือ พระธรรม แม้บางครั้ง เหล่าสัตว์จะเข้าใจผิดในเจตนาของกัลยาณมิตร มีพระพุทธเจ้า เป็นต้น ทำให้โกรธบ้าง ว่าบ้าง กลัวบ้าง แต่ด้วยความหวังดีก็ยอมอดทน เพื่อประโยชน์ของบุคคลนั้น ตามไปที่กระจกแม้บานที่ ๒ ส่วนสัตว์เหล่าใดไม่มีอุปนิสัย และไม่มีบุญที่สะสมมาก็หนี (แมลง) สัตว์โลกนั้นก็ไม่ฟัง ไม่สนใจในความเกื้อกูลของกัลยาณมิตร หนีไปถึงกระจกบานที่ ๓ จนสุดท้ายก็ต้องตายไปพร้อมๆ กับความไม่รู้และวนเวียนในสังสารวัฏฏ์

ข้อคิดเรื่องนี้ แสดงให้เห็นว่าการเกื้อกูลธัมมะ มิใช่ง่ายเพราะสัตว์บางพวกก็เข้าใจเจตนาถูกบ้างผิดบ้าง ได้กระทบเหตุการณ์ที่ไม่ดีต่างๆ บ้าง แต่ก็ควรที่จะอดทนเพราะถ้าไม่อดทน จุดประสงค์หรือความตั้งใจเดิม ก็จะบรรลุผลสำเร็จคนเหล่านั้นก็จะเสียผลประโยชน์ การกระทบโลกธรรมจึงเป็นบททดสอบถึงจุดประสงค์ในการเกื้อกูลธัมมะว่า หวังลาภ สักการะ หรืออื่นๆ หรือไม่ ถ้าจุดประสงค์ผิดก็จะเลิกเกื้อกูล เพราะหวังผลนั่นเอง ท้อย่อมเกิดขึ้นเมื่อเจอเหตุการณ์บางอย่างแต่ก็ต้องอดทน เพราะพระธรรมมีไว้เพื่อให้ มิใช่เพื่อแลกเปลี่ยนครับ เพื่อประโยชน์แก่แมลงเหล่านั้นที่ถูกจับแล้วได้เป็นอิสระ ซึ่งนำมาซึ่งความสุขทั้งสองฝ่ายเมื่อบรรลุผล คือ มีความเข้าใจธรรมะมากขึ้นครับ ธรรมที่ประพฤติดีแล้วย่อมนำสุขมาให้