กาที่ถูกเด็กเอาเชือกผูกไว้ที่ข้อขา

* อัตภาพ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ซึ่งเป็นแหล่งเกิดปรากฏของสภาพธรรมทั้งหลาย

* เมื่อมีแต่ความไม่รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง เพราะไม่ได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในแต่ละวันก็มากมายไปด้วยความยินดี ติดข้อง (ราคะ หรือโลภะ ซึ่งเป็นกิเลสกาม) ในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าพอใจ (วัตถุกาม) และโทสะ ความขุ่นเคือง ในสิ่งที่ไม่น่าปรารถนา โดยอาศัย ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ (อัตภาพ) ทำให้อกุศลเหล่านี้เกิดขึ้น

* ความตรึกนึกคิด ที่เป็นอกุศลต่างๆ ก็อาศัยใจ คือจิต เกิดขึ้นอยู่เสมอๆ ดังจะพอประเมินประมาณได้ว่า ในชีวิตประจำวันจิตใจไม่สามารถพ้นไปจากความคิดที่เป็นอกุศลได้เลย (เหมือนกาที่ถูกเด็กเอาเชือกผูกไว้ที่ข้อขา แม้จะบินไปได้ แต่ก็ต้องตกลงมาแทบเท้าเด็กเหล่านั้นอีก)

* ดังนั้น ตราบใดที่ยังมีความยึดถือในสภาพธรรมว่าเป็นเรา ก็ไม่อาจพ้นไปจากกิเลสอกุศลได้เลย จนกว่าปัญญาจะเจริญขึ้น รู้ในความเป็นธรรมที่ไม่ใช่เรา ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ (ซึ่งเป็นอัตภาพ) ตามความเป็นจริง

(ประมวลสรุปจากอรรถกถาสูจิโลมสูตร สังยุตตนิกาย สคาถวรรค)

โดย อ.อรรณพ หอมจันทร์

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... คติธรรม