จะตั้งตนไว้ชอบเมื่อไหร่

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๑๔๔]

จะตั้งตนไว้ชอบเมื่อไหร่

คนที่มีกิเลสมากๆ ชอบไหม? หรือว่า คนกิเลสน้อยดีกว่า คนที่มีเมตตา มีความไม่โกรธ มีความหวังดี แม้แต่จะคบใครก็เพื่อประโยชน์ของคนที่เราคบด้วย ไม่ใช่เพื่อประโยชน์ของตัวเองเลยทั้งสิ้น ดีไหม? แล้วจะเป็นอย่างนี้เมื่อไหร่ จะตั้งตนไว้ชอบเมื่อไหร่? แม้ความคิดยังไม่ได้คิด แล้วจะถึงเวลาที่เป็นอย่างนี้ได้วันไหน ก็ไม่ถึง เพราะฉะนั้น พระธรรมที่ (พระสัมมาสัมพุทธเจ้า) ทรงแสดง ๔๕ พรรษาสำหรับผู้ที่ว่าง่ายสะดวกใจใครชี้โทษก็น้อมรับแล้วก็เป็นผู้ที่เห็นประโยชน์ของการที่มีคนบอกโทษ (คือ ชี้โทษ) ให้แล้วก็ประพฤติปฏิบัติตาม เพราะว่า ส่วนใหญ่ก็จะถามว่าคนว่าง่ายเป็นอย่างไร จะกลายเป็นคนเชื่อง่ายหรือเปล่า ซึ่งไม่ใช่เลย เชื่อง่ายกับว่าง่าย ไม่เหมือนกัน ว่าง่ายต้องเป็นผู้ที่เห็นโทษเมื่อคนอื่นชี้โทษแล้วก็พร้อมที่จะประพฤติปฏิบัติตามโดยการที่ไม่โกรธเคืองว่าคนนี้มาชี้โทษเราแต่กลับเห็นว่าเป็นประโยชน์ เพราะฉะนั้น แม้แต่ข้อความแต่ละข้อของจักร (ธรรมที่เป็นสมบัติ เป็นไปเพื่อความเจริญ) ๔ ได้อยู่ในประเทศที่สมควร ได้ฟังธรรมแล้วอยู่ตรงนี้ แล้วก็ได้สนทนาธรรม คบบัณฑิตคือพระธรรม แล้วก็อยู่ที่ตั้งตนไว้ชอบหรือเปล่า ก็ไม่ใช่เรา แต่ว่าสะสมอกุศลมากมายหนาแน่น แข็งเหมือนหินดาน จะปลูกเมล็ดพืชลงไปได้ไหมที่จะให้งอกงาม กับดินดีนี่ต่างกันแล้ว ด้วยเหตุนี้ ผู้ที่ได้ฟังธรรมในครั้งพุทธกาลก็ต่างกันไปตามประเภทของการสะสมของแต่ละบุคคล เพราะฉะนั้น พระธรรมแสดงธรรม (สิ่งที่มีจริง) ตามความเป็นจริงให้ผู้ฟังพิจารณาไตร่ตรองเห็นประโยชน์แล้วก็อบรม เพราะเหตุว่า ไม่มีใครสามารถที่จะละอกุศลได้ทันทีทั้งหมดแบบพลิกหน้ามือเป็นหลังมือ เป็นไปไม่ได้เลย ถ้าไม่มีการสะสมมาพร้อมที่จะเป็นอย่างนั้น

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย