ปัญญาจะไม่ทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๑๖๖]

ปัญญาจะไม่ทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง

สภาพของธรรมหลากหลายมาก เป็นแต่ละหนึ่งซึ่งเกิดแล้วดับไปแล้วไม่กลับมาอีกเลย แต่กุศลใดๆ และอกุศลใดๆ ที่เกิดขึ้นแล้วแม้ดับไปก็สะสมสืบต่อในจิตขณะต่อไป แสนโกฏิกัปป์มาแล้วกว่าจะเป็นคนนี้ที่นั่งอยู่ตรงนี้ ซึ่งใครก็บังคับไม่ได้ว่าจะให้จิตใจเป็นอย่างไรดีชั่วขนาดไหน เพราะฉะนั้น ก็เป็นเรื่องที่ถ้าไม่มีการฟังธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่มีใครรู้สภาพของจิตได้เลย แต่ละคำก็ผ่านไปทำตามกันไปเหมือนคนตาบอด ไม่เคยมีการชักชวนกันบวชเป็นร้อยเป็นพัน ก็เกิดการจะชักชวนกันบวชเป็นร้อยเป็นพัน ไม่รู้หรือว่าบวชคืออะไร? เป็นบุญหรือเป็นบาป ก็ไม่รู้ ชักชวนให้เขาเป็นบาปถ้าเขาไม่เข้าใจธรรมแล้วบวช ความไม่เข้าใจนี้จะเป็นบุญหรือ? แล้วก็ยังไม่สามารถที่จะรู้ว่าบวชคือการสละทั่ว (สละชีวิตของความเป็นคฤหัสถ์ทุกอย่าง) ทำกิจของคฤหัสถ์ไม่ได้เลย ก็กลับไปชื่นชมอนุโมทนาผู้ที่ไม่ทำตามพระวินัยคือไม่เข้าใจธรรมไม่ศึกษาและไม่ประพฤติขัดเกลากิเลสด้วย ไปยินดีในการที่เขาไปช่วยชาวบ้าน นั่นหรือ เป็นภิกษุในพระธรรมวินัย?

เพราะฉะนั้น ถ้าไม่มีปัญญาความเห็นที่ถูกต้อง ก็ต้องเป็นไปตามความไม่รู้ ด้วยเหตุนี้ ธรรมที่จะช่วยให้พ้นจากอกุศล ก็มีอย่างเดียวคือปัญญาซึ่งเกิดจากการฟังพระธรรมแล้วเข้าใจก็จะสามารถที่จะรู้ว่าอะไรถูก อะไรผิด อะไรควร อะไรไม่ควรแล้วก็ไม่เป็นไปตามสิ่งที่ไม่ถูกต้อง แต่คนที่ทำสิ่งที่ไม่ถูกต้องเพราะไม่รู้หรือว่ารู้ว่าไม่ถูกก็ยังทำ ก็ตามกำลังของกิเลสและให้โทษไหมล่ะทำสิ่งที่ไม่ดี ทั้งๆ ที่รู้? เพราะฉะนั้น ก็เป็นเรื่องของความตรงและความจริงใจ และประโยชน์สูงสุดก็คือว่าปัญญาจะไม่ทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย