ความเข้าใจถูกทำให้ความทุกข์น้อยลง

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๒๓๘]

ความเข้าใจถูกทำให้ความทุกข์น้อยลง

เลือกได้ไหมไม่ให้เกิดทุกข์ (เลือกไม่ได้) แล้วยังจะเลือกไหม? แต่เข้าใจทุกข์ได้ ใช่ไหม? เพราะฉะนั้น ทุกข์ มีสารพัดทุกข์ ไม่ใช่มีแค่ทุกข์เดียว ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทุกข์ได้หมดทุกอย่าง เพราะไม่รู้ความจริง ว่า จะทุกข์ทำไม? (เพราะ) สิ่งนั้นเกิดแล้วดับแล้วไม่เหลือเลย เสียเวลาทุกข์ไหม? เสียเวลาจะไปจัดการไหม? ในเมื่อจัดการไม่ได้เลย สิ่งใดจะเกิด เห็นแล้วว่าเกิด อย่างเห็นเดี๋ยวนี้เกิดแล้ว จะไปจัดการอะไรกับเห็น จะไม่ให้เกิดเห็นหรือ? หรือจะให้เห็นดับไป?หรือเลือกอย่าเห็นสิ่งนี้ ไปเห็นสิ่งนั้น ก็ไม่ได้ เพราะฉะนั้น การเข้าใจความจริง ค่อยๆ ละความติดข้องในความเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด เพราะรู้ว่าความจริงไม่มีเราแน่นอน เมื่อไม่มีเรา อย่างหนึ่งอย่างใดที่ปรากฏ ก็เพียงปรากฏเป็นแต่ละหนึ่ง ซึ่งก็ไม่ใช่สิ่งนั้นเช่นเดียวกัน ทุกอย่างเพียงแต่มีปัจจัยเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ถ้ามีความเข้าใจมากขึ้น ไม่ว่าจะได้ยินข่าวคราวอะไรทั้งสิ้น คนนี้กำลังจะสิ้นชีวิตอยู่ที่โรงพยาบาลในห้องฉุกเฉินหรืออะไรก็ตามแต่ เกิดแล้วทั้งหมด แล้วก็กำลังดับไปด้วย แต่อะไรจะเกิดต่อไป ไม่มีใครสามารถที่จะบังคับบัญชาได้

ก่อนเป็นคนนี้ เราเป็นใครหรือเปล่า? เคยเกิดมาก่อนไหม? เคยเกิด แต่ไม่ใช่คนนี้ แต่พอจากความเป็นบุคคลนั้นแล้วก็ยังมีสิ่งที่ทำให้ต้องมีคนนี้ แต่ไม่ใช่คนเก่า เพราะฉะนั้น จากคนนี้ ก็จะไม่มีคนนี้อีก ก็จะมีคนใหม่ เลือกไม่ได้ด้วย แต่ว่ามีเหตุที่จะทำให้เป็นอย่างไรเหมือนเดี๋ยวนี้เลย ก็เกิดขึ้นเป็นอย่างนั้น เพราะฉะนั้น ก็เข้าใจว่าอะไรเป็นเหตุอะไรเป็นผลซึ่งไม่มีใครสามารถที่จะทำอะไรได้ มั่นคงในความหมายของคำว่าไม่มีเรา ทุกอย่างเป็นอนัตตา เป็นอนัตตา [อนตฺตา]ในภาษาบาลีท่องได้ ง่าย ไม่ยาก แต่ว่าถ้าจะรู้จริงๆ ว่า ไม่มีเรา ยากกว่า ตรงกว่า จริงกว่า แล้วสามารถที่จะรู้จริงๆ ได้ด้วย เพราะกำลังมีจริงๆ เพราะฉะนั้น อยู่ที่การได้ยิน ได้ฟัง การไตร่ตรอง ความเข้าใจและรู้ว่าอะไรเป็นประโยชน์ ความโศกเศร้า มีประโยชน์ไหม? หรือ การรู้ความจริง ว่า ไม่มีสิ่งนั้นอีกแล้ว เพราะฉะนั้น ความเห็นถูกทั้งหมดจะทำให้ความทุกข์น้อยลง

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย