โลกอันตัณหาดักไว้

* โลก คือสภาพธรรมที่เกิดดับ ซึ่งปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

* โลกอันตัณหาดักไว้ หมายความว่า ตัณหาคือความติดข้องต้องการ (ซึ่งเป็นไปพร้อมกับความไม่รู้ความจริง) ย่อมร้อยรัดให้ติดในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และสืบต่อไปทางใจ

* อันชราล้อมไว้ คือสภาพธรรมที่เป็นโลก (จิต เจตสิก รูป) ย่อมมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา

* โลกอันมฤตยูปิดไว้ หมายความว่า

- มฤตยู คือความตาย หมายถึงการตายในแต่ละขณะ (ขณิกมรณะ) ของสภาพธรรมที่เป็นโลก คือ จิต เจตสิก รูป

- การเกิดดับสืบต่อของสภาพธรรมรวดเร็วสุดประมาณ ทำให้สัตว์ทั้งหลายย่อมไม่รู้ความเกิดติดต่อกันไปของจิตแต่ละขณะ

- และเพราะถูกทุกขเวทนาในเวลาใ่กล้ต่อความตายที่มีกำลังปิดบังไว้ (ท่วมทับแล้ว) ราวกะถูกภูเขาปิดบังอยู่ ย่อมไม่รู้ความตายอันนั้น

เพราะฉะนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงตรัสว่า โลกอันมฤตยูปิดบังไว้ ดังนี้.

* โลกตั้งอยู่แล้วในทุกข์ หมายความว่า สภาพธรรมที่เป็นโลก คือ จิต เจตสิก และรูป เป็นสภาพที่ทนอยู่ไม่ได้ (ทุกข์) เมื่อเกิดจากปัจจัยปรุ่งแต่งแล้วก็ต้องดับไปอย่างรวดเร็ว

โดย อ.อรรณพ หอมจันทร์

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... คติธรรม