เห็นใจคนที่มีกิเลสด้วยกัน

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๒๙๖]

เห็นใจคนที่มีกิเลสด้วยกัน

เวลาที่เป็นพระโพธิสัตว์ แล้วก็แต่ละชาติก็บำเพ็ญพระบารมีต่างๆ จนกว่าจะถึงความที่ปัญญาสมบูรณ์ที่จะดับกิเลสได้ เพราะฉะนั้น ในบางกาล บางโอกาส บางเดือน บางวัน ท่านผู้ฟังเป็นคนดีไหม? ตั้งใจทำดี ทำได้พอสมควร ก็หลายวันอยู่ หรืออาจจะเต็มวัน แต่ว่าอาจจะไม่ตลอดเดือน อาจจะไม่ตลอดปี แล้วก็ขยายออกไปให้เป็นช่วงชีวิตชาติหนึ่งๆ

ในชาติหนึ่งก็อาจจะได้บำเพ็ญกุศลกรรมโสภณธรรม (ธรรมที่ดีงาม) เอาไว้พอสมควร แต่ว่าชาติต่อไปเมื่อมีเหตุมีปัจจัยที่จะให้ความโกรธเกิดขึ้น ความโกรธก็เกิดได้ เพราะเหตุว่ายังไม่ดับเป็นสมุจเฉท [สมุจเฉท หมายถึง ถอนขึ้นได้อย่างเด็ดขาด ไม่เกิดอีกเลย]

อย่างบางท่านตั้งใจว่าจะถวายทาน ขณะที่กระทำ ก็กระทำด้วยความผ่องใสจริงๆ ชั่วขณะ แต่ว่าอีกหลายวันต่อมา คนอื่นมาขออะไรก็อาจจะไม่ให้ก็ได้ ใช่ไหม? ไม่ใช่ว่าจะต้องเป็นอย่างนั้นเสมอไป ตลอดไปสำหรับผู้ที่ยังไม่ได้ดับกิเลสเป็นสมุจเฉท

เพราะฉะนั้น กุศลกรรมหรือกุศลธรรมทั้งหลายก็เกิดขึ้นเมื่อมีเหตุปัจจัย เฉพาะกาลๆ หนึ่งเท่านั้น แล้วก็ดับไป เพราะฉะนั้น ถ้าพิจารณาว่าไม่มีสัตว์ ไม่มีบุคคล ไม่มีตัวตนที่ยั่งยืนเลย ทุกคนมีทั้งกุศลและอกุศล ถ้ายังไม่เป็นพระอริยบุคคลก็มีความเป็นปุถุชน หนาด้วยกิเลสเหมือนกัน เพราะเหตุว่ายังไม่ได้ดับกิเลสใดๆ เป็นสมุจเฉท

เพราะฉะนั้น ก็ควรที่จะมีความเข้าใจและก็เห็นใจ และก็อภัยให้คนที่ขณะนั้นมีปัจจัยที่จะให้อกุศลจิตเกิด และตัวเองก็ไม่เดือดร้อน เพราะเหตุว่าอภัยให้ได้

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย