เสื่อมเพราะกิเลสเกิดขึ้นทำร้ายจิต

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๓๑๑]

เสื่อมเพราะกิเลสเกิดขึ้นทำร้ายจิต

การฟังธรรมเพื่อให้เข้าใจตามความเป็นจริงว่าธรรมเป็นธรรม ธรรมที่ไม่ดีใครจะไปเข้าใจว่าดี ก็ผิด ก็เป็นความเห็นผิดของผู้นั้น เพราะฉะนั้น การฟังธรรมก็คือเพื่อเข้าใจแต่ละคำหรือว่าแต่ละลักษณะของสภาพธรรมซึ่งขณะนี้กำลังเป็นอย่างนี้ เพราะฉะนั้น แม้ว่าสภาพธรรม ไม่ใช่ตัวตนไม่ใช่สัตว์ไม่ใช่บุคคล แต่ถ้ามีพระธรรมไม่มากพอเพียงเล็กๆ น้อยๆ ก็ไม่สามารถที่จะเกื้อกูลให้มีความเห็นถูกเข้าใจถูกในโทษของอกุศลซึ่งเมื่อเห็นแล้วก็จะทำให้เคารพในพระธรรมที่ตรัสเตือนให้ละอกุศลด้วยความเห็นถูกต้องซึ่งจะทำให้กุศลทั้งหลายเจริญขึ้น เพราะฉะนั้น การฟังธรรมเพื่อให้เข้าใจลักษณะของสภาพธรรมซึ่งก็มีอย่างนี้ตั้งแต่เมื่อวานนี้ตั้งแต่วันก่อนนี้และต่อไปข้างหน้า ก็เป็นอย่างนี้ แม้แต่พระธรรมที่ทรงแสดงความประพฤติทางกายทางวาจาซึ่งเป็นทุจริตแล้วก็เป็นความวิบัติ (ความเสื่อม) หมายความว่า อยู่ดีๆ ไม่มีเรื่องอะไรที่จะต้องพูดไม่จริง ก็พูดไม่จริง วิบัติไหม? อยู่เฉยๆ แท้ๆ แต่ก็มีวาจามีใจที่คิดและพูดในสิ่งซึ่งไม่เป็นความจริง ไม่ว่าจะเป็นวาจาอื่น เช่น วาจาที่หยาบคายก็เหมือนกัน ก็อยู่ดีๆ อีกเหมือนกัน แต่ว่ากำลังของกิเลสก็สามารถที่จะใช้คำว่า "พ่นพิษ" ออกมาก็ได้ทางวาจาที่กล่าวคำซึ่งไม่น่าฟังแก่คนอื่น สมใจคนพูดที่จะให้เขาเดือดร้อน แต่ไม่รู้ว่าขณะนั้นโทษคือกิเลสได้เกิดแล้วและทำลายจิตของคนนั้น

เพราะฉะนั้น การฟังธรรม ไม่ใช่ตามจำนวน แต่ว่าให้มีการเข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริงว่า พระมหากรุณาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่เห็นว่าแต่ละคนมีกิเลสมากแล้วก็จะรู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏได้อย่างไร เป็นไปไม่ได้เลยตราบใดที่ยังถูกกลุ้มรุมหุ้มห่อด้วยกิเลสทั้งวัน ไม่ว่าจะเป็นโลภะความติดข้องในทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏ เมื่อเป็นสิ่งซึ่งไม่ได้อย่างใจหรือไม่ถูกใจ ก็เกิดโทสะ (ความไม่พอใจ) ทั้งหมดนี้ก็ด้วยการที่ยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นเราหรือว่าเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด เพราะฉะนั้น พระธรรมทั้งหมดที่ตรัสไว้ว่าธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา (ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น) กว่าจะถึงความเข้าใจถูกของผู้ที่ได้ฟังจริงๆ พระมหากรุณาก็รู้ว่าต้องอาศัยคำที่จะทำให้ผู้นั้นเห็นโทษของอกุศลแล้วก็เมื่อมีความเข้าใจโทษของอกุศลก็รู้ว่าอกุศลก็มาจากการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตน ด้วยเหตุนี้ ทั้งหมดจะแก้ไขได้ให้ดีขึ้น ก็ต่อเมื่อมีความเห็นที่ถูกต้องว่าธรรม เป็น ธรรม (สิ่งที่มีจริงๆ ซึ่งไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใด)

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย