หนทางสู่ความเป็นพระโสดาบัน (ภาคสอง)
คุณนิรันดร์ ชีวิตของเราทุกวันนี้ เต็มไปด้วยความเป็นเรา ก็คือ อยู่ด้วยความไม่รู้
อ.สุจินต์ คุณนิรันดร์มีไหม?
คุณนิรันดร์ มีครับ
อ.สุจินต์ ถูกหรือผิด?
คุณนิรันดร์ ก็ถูก ก็อยู่ด้วยความไม่รู้ทั้งวัน
อ.สุจินต์ เพราะฉะนั้น ผิดหรือถูก ที่ไม่รู้
คุณนิรันดร์ ไม่รู้ ก็ต้องผิด
อ.สุจินต์ จะถูกเมื่อไหร่?
คุณนิรันดร์ ก็ต่อเมื่อได้ฟังคำจริง
อ.สุจินต์ ค่ะ เท่านั้น
คุณนิรันดร์ แต่ว่า เราไม่เป็นแต่เฉพาะชาตินี้ ความเป็นเรามันเป็นมาไม่รู้เท่าไหร่แล้ว ในสังสารวัฏฏ์ เกิดนับแสนชาติ การที่เราฟัง แล้วจะให้ไม่มีเราเลย มันจะเป็นไปได้อย่างไร? มันไม่ใช่แต่ชาตินี้
อ.สุจินต์ เป็นทันทีได้ไหม?
คุณนิรันดร์ ก็ไม่ได้ครับ ไม่ได้แน่นอน
อ.สุจินต์ แต่จะเป็นได้ไหม?
คุณนิรันดร์ ก็ไม่รู้เมื่อไหร่ เพราะ (ความเป็นเรา) มันหนาแน่น เหนียวแน่นอย่างมาก
อ.สุจินต์ แต่ถามว่า แล้วจะเป็นได้ไหม?
คุณนิรันดร์ อ๋อ นานมาก อย่างท่านพระสารีบุตร.....
อ.สุจินต์ ถามว่า แล้วจะเป็นได้ไหม?
คุณนิรันดร์ เป็นได้ แต่ว่า ต้องสะสมความรู้ ความเข้าใจ อีกนาน เนิ่นนานมาก
อ.สุจินต์ กำลังสะสมหรือเปล่า?
คุณนิรันดร์ แต่ก็เป็น ทีละเล็ก ทีละน้อยมาก ยากที่จะไถ่ถอนความเป็นเราออกไปได้
อ.สุจินต์ ถ้าไม่มีเล็กๆ หนึ่งขณะ แล้วจะมีขณะมากๆ ได้ไหม?
คุณนิรันดร์ ก็ไม่ได้
อ.สุจินต์ ก็รู้อยู่แล้ว
คุณนิรันดร์ ถ้าอย่างนั้น แม้แต่ฟังไป ก็ยังมีความเป็นเราที่จะฟัง
อ.สุจินต์ จนกว่าจะเป็นพระโสดาบัน
คุณนิรันดร์ นี่หรือคือหนทางที่พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงว่า เป็นหนทางที่เนิ่นนาน แล้วก็ช้า
อ.สุจินต์ พระโสดาบัน รู้ความจริงเดี๋ยวนี้ไหม?
คุณนิรันดร์ ก็รู้ความจริงเดี๋ยวนี้เหมือนกันครับ
อ.สุจินต์ แล้วเป็นพระโสดาบันได้ไหม?
คุณนิรันดร์ ได้ครับ
อ.สุจินต์ ค่ะ เพราะฉะนั้น เมื่อเป็นได้ แต่ยังไม่เป็น จะทำอย่างไร? ควรทำอย่างไร?
คุณนิรันดร์ ก็ต้องฟังความจริง
อ.สุจินต์ ค่ะ ก็เท่านี้...
คุณนิรันดร์ ก็ฟัง เหมือนกับที่พระโสดาบันนั่งฟังเมื่อหลายๆ ก่อนชาติ
อ.สุจินต์ แน่นอน อย่าลืมว่า ไม่สำคัญเท่ากับ "ความเข้าใจมีขึ้น" หรือเปล่า? ฟังด้วยกัน ชาติเท่ากัน แต่ไม่เข้าใจก็ได้ ใช่ไหม? หรือเข้าใจมากก็ได้ ใช่ไหม? อยู่ที่การไตร่ตรอง อยู่ที่การคิดดู ว่า เมื่อความจริงเป็นอย่างนี้ เปลี่ยนไม่ได้ ก็เปลี่ยนไม่ได้ แต่สามารถเข้าใจขึ้นได้ และรู้ว่า จะเข้าใจอะไร เมื่อไหร่ ก็รู้เหตุ เพราะฉะนั้น ก็กระทำเหตุ ให้สมควรแก่การที่จะรู้
คุณนิรันดร์ ดังนั้น จุดประสงค์ของการฟัง ก็คือ ฟังเพื่อที่จะเข้าใจความจริงในแต่ละคำ ในแต่ละครั้ง ที่ได้ฟัง เท่านั้น
อ.สุจินต์ คุณนิรันดร์คิดอย่างนี้หรือเปล่า?
คุณนิรันดร์ คิดอย่างนั้น แต่ก็รู้สึกว่า ก็ต้องพยายามคลายความเป็นเราออกไป
อ.สุจินต์ ไม่ใช่คุณนิรันดร์พยายามคลาย (แต่) เข้าใจหรือเปล่า? เข้าใจขึ้นบ้างหรือเปล่า? พูดถึงเห็นทุกวันเสาร์ วันอาทิตย์ และนอกจากนั้นก็วันอื่นๆ อีก ทุกคนก็รู้ว่าเห็นเกิด แล้วเห็นก็ดับ ไม่ใช่เรา แต่ก็ยังไม่ประจักษ์ เพราะฉะนั้น ไม่ใช่ปัญญาที่สามารถจะประจักษ์แจ้งความจริงของสิ่งที่ ขณะนี้เอง กำลังเกิดดับ ถ้าไม่รู้อย่างนี้ ก็เป็นพระโสดาบันไม่ได้
[เล่มที่ 36] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้าที่ ๘๑๘
ปหีนสูตร
ว่าด้วยธรรมที่พระโสดาบันละได้แล้ว
[๓๖๑] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๖ ประการนี้ อันบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยทิฏฐิละได้แล้ว ธรรม ๖ ประการเป็นไฉน คือ สักกายทิฏฐิ ๑ วิจิกิจฉา ๑ สีลัพพตปรามาส ๑ ราคะที่เป็นเหตุไปสู่อบาย ๑ โทสะที่ เป็นเหตุไปสู่อบาย ๑ โมหะที่เป็นเหตุไปสู่อบาย ๑
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๖ ประการนี้แล อันบุคคลผู้ถึง พร้อมด้วยทิฏฐิละได้แล้ว.
จบปหีนสูตรที่ ๖
ติดตามบันทึกการสนทนาฉบับเต็มได้ที่ลิงค์ด้านล่าง :
