กุศลละอกุศล
* กุศล คือสภาพจิตที่ตัด ละ สละ ความไม่ดีของจิตใจ เพราะมีสภาพที่ดีงามที่เกิดกับจิต เช่น ศรัทธา (สภาพที่ปรุงแต่งจิตให้ผ่องใส) สติ (สภาพที่ระลึกได้ในทางที่ดีงาม) หิริ (สภาพที่ละอายในความเป็นอกุศล) อหิริกะ (สภาพที่เกรงในความเป็นอกุศล) ฯลฯ และปัญญา (สภาพที่เข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริง)
* เมื่อธรรมที่เป็นกุศล (จิตและเจตสิกที่เกิดร่วมกัน) อบรมเจริญขึ้น ก็จะขัดเกลาธรรมที่เป็นอกุศล (จิตและเจตสิก) เพราะ
- ในขณะที่กุศลเกิด อกุศลก็เกิดไม่ได้ กุศลจึงละอกุศลไม่ให้เกิดขึ้นในขณะที่กุศลเกิด
- กุศลที่ค่อยๆ เกิดเพิ่มขึ้นๆ บ่อยๆ เนืองๆ ก็จะสะสมอัธยาศัยในทางกุศลเพิ่มขึ้น ก็จะขัดเกลาอกุศลให้บรรเทาลงบ้าง
- ถ้าเป็นกุศลที่ประกอบด้วยปัญญา ซึ่งเข้าใจในความเป็นธรรมที่ไม่ใข่เรา ก็จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ที่จะนำไปในการรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ละคลายความไม่รู้และอกุศลต่างๆ ได้ตามลำดับ
โดย อ.อรรณพ หอมจันทร์
อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... คติธรรม