ปัญญาไม่พาไปทางอกุศล

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๔๒๔]

ปัญญาไม่พาไปทางอกุศล

เริ่มคิดตั้งแต่เดี๋ยวนี้ก็ได้ เราต้องพบคนมากมายอยู่เสมอ บางคนดีบางคนชั่ว แล้วขณะนั้นจิตของเราเป็นอะไร สำคัญที่ไหน? สำคัญที่เขาหรือว่าสำคัญที่เราเองตัวเองที่จะรู้ว่าไม่มีใครอยากไม่ดี แต่ไม่ดีเพราะไม่รู้ อันนี้แน่นอนที่สุด ถ้าปัญญาเกิดไม่มีทางเลยที่จะน้อมไปทางฝ่ายอกุศล แต่เพราะไม่มีปัญญา เพราะไม่รู้ จึงเป็นอกุศล ด้วยเหตุนี้คนที่ไม่รู้ คนที่มีอกุศลน่าสงสารไหม หรือจะโกรธเขาดี? ต้องตรง น่าสงสารไม่ใช่เพียงคำพูด สงสารเห็นใจแล้วก็เข้าใจด้วย แล้วก็ถ้าสามารถจะช่วยคนนั้นให้เป็นคนดีสักนิดหนึ่งพร้อมที่จะทำทันทีไม่รีรอเลย เพราะว่าความดีเป็นสิ่งที่หายากมาก โอกาสที่จะเกิดก็ยาก เกิดก็น้อยแล้วก็หมดไปอีก เพราะฉะนั้นถ้าใครสามารถที่จะมีความดีแม้สักหนึ่งขณะหรือว่าสั้นแสนสั้นก็ตามแต่ ก็ยังดีกว่าไม่มีเลย

เพราะฉะนั้นการคบหมายความว่า ถ้าสามารถจะอนุเคราะห์ให้คนนั้นได้เป็นคนดีสักหน่อยหนึ่งหรือมากๆ ก็ยิ่งดี ควรคบไหม? แต่ไม่ใช่ตามบุคคลที่เราคบ นั่นคือคนที่ไม่สามารถที่จะรู้ได้ว่าอะไรดีอะไรชั่ว เพราะฉะนั้นอันตรายที่จะไปคบกับคนไม่ดี แต่ว่าถ้าเป็นคนที่เข้าใจธรรมจริงๆ แล้วก็คนก็มีทั้งดีทั้งชั่ว จะเห็นใจเฉพาะบางคนหรือว่าเห็นใจทุกคนที่ไม่รู้ความจริงด้วย เพราะฉะนั้นถ้าได้พบคนไม่ดี ถ้าเป็นอกุศลก็รังเกียจหรือว่าโกรธหรือว่าไม่พอใจหรือตำหนิหรือแม้แต่ในใจคิดสักเล็กน้อยที่จะไม่พอใจในคนไม่ดีนั้น ขณะนั้นก็เป็นอกุศล แต่ถ้าสะสมกุศลไว้มากๆ ก็จะรู้ได้เลยน่าสงสารคนที่ไม่ดีและถ้ามีทางที่จะช่วยได้ จะช่วยไหม? ก็เป็นเรื่องที่ทุกคนจะได้รู้ว่าเวลาพบคนไม่ดี จิตใจหวั่นไหวหรือเปล่า หรือว่ามีความเป็นมิตรแม้ว่าเขาไม่ดี คือไม่เป็นศัตรูกับเขาเลย พร้อมที่จะเกื้อกูล ทำทุกสิ่งทุกอย่างที่จะเป็นประโยชน์ แต่ไม่ใช่ทำสิ่งที่เป็นโทษ

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย