มีแล้วไม่มี

* สังขาร คือสภาพธรรมที่อาศัยเหตุปัจจัยปรุงแต่งจึงเกิดขึ้น และทุกสิ่งที่เกิดขึ้นต้องดับไป ไม่เที่ยงเลย จึงมีพระพุทธพจน์ว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง

* เช่น เห็น ในขณะนี้ เป็นสังขาร เพราะเป็นสภาพรู้ที่เกิดขึ้นจากเหตุปัจจัย (มีตา มีสิ่งที่ปรากฏทางตา มีกรรม เป็นต้น เป็นปัจจัย) ปรุงแต่งให้เกิดขึ้นเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา แล้วก็ดับไปอย่างรวดเร็ว

* ไม่ว่าจะเป็นภพภูมิใด เช่น กามภพ (เทพ มนุษย์ อบายภูมิ) ก็คือ สังขาร ได้แก่จิต เจตสิก และรูป ที่เกิดขึ้นและดับไปในแต่ละขณะ ไม่เที่ยงเลย เพราะมีแล้ว ไม่มี (เกิดดับตามปัจจัย)

* การอบรมเจริญปัญญาพิจารณาถึงความไม่เที่ยงของสภาพธรรม (สังขาร) เริ่มตั้งแต่ขั้นการฟัง การไตร่ตรอง ตามความจริงจากพระธรรมที่ได้ฟัง จึงเป็นหนทางที่จะนำไปสู่การประจักษ์แจ้งการเกิดขึ้นและดับไปของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงต่อไป

โดย อ.อรรณพ หอมจันทร์

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... คติธรรม