จะเดินไปในทางไหนระหว่างกุศลกับอกุศล
หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๔๕๐]
จะเดินไปในทางไหนระหว่างกุศลกับอกุศล
ถาม : กราบท่านอาจารย์ มีข้อความหนึ่งที่แสดงว่า สิ่งที่จะเป็นประโยชน์ในที่ทั้งปวงในที่ทุกสถานก็คือเมตตาและการระลึกถึงความตาย ทั้งเมตตาและการระลึกถึงความตายจะเป็นเครื่องอุปการะเกื้อกูลในชีวิตประจำวันอย่างไร
ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ : บังคับให้มีเมตตาได้ไหม? สิ่งที่ดีทุกอย่างบังคับให้เกิดขึ้นได้ไหม ให้มีมากๆ ด้วย เมตตาน้อยก็ไม่พอต้องเจริญเมตตาให้มากๆ คิดดูบังคับได้ไหม? เพราะฉะนั้นจริงๆ ธรรมใดเป็นอย่างไร ก็ทรงแสดงตามความเป็นจริงว่า ธรรมฝ่ายไม่ดีจะกลับเปลี่ยนเป็นธรรมฝ่ายดีไม่ได้ อย่างความโกรธกับความเมตตา เมตตาคือความหวังดี ความเป็นเพื่อนพร้อมที่จะเกื้อกูล นี่คือขาดไม่ได้เลยสำหรับในใจที่มีเมตตา คือพร้อมที่จะช่วยเหลือคนอื่นแล้วก็หวังดีตลอด ถ้าจะดูชีวิตของพระโพธิสัตว์ในชาติที่เป็นสุวรรณสาม แม้ว่าถูกยิงด้วยลูกศรไม่โกรธคนยิง แต่สำหรับเรายังไม่ถูกใครยิง แต่โกรธเยอะไปหมดเลย ยังไม่ทันจะมากระทบกายสักนิดเดียว มีแต่คำบ้างอะไรบ้างคนโน้นคิดอย่างนี้คนนี้คิดอย่างนั้นก็แย่แล้ว แต่ว่าถ้าเป็นผู้ที่มีใจที่เป็นกุศลที่สะสมมาจริงๆ เห็นโทษ (ของอกุศล)
ระหว่างเมตตาความเป็นเพื่อน กับโทสะความโกรธความขุ่นเคืองความไม่เป็นเพื่อนเลย ใครคิดว่าอย่างไหนดีกว่ากัน? เมื่อดีแล้วให้คนอื่นเป็นหรือเราเป็นดีกว่าเขาจะเป็นหรือไม่เป็นก็เรื่องของเขาใช่ไหม? เพราะฉะนั้นเป็นเรื่องของการเข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริง แต่ละคำโดยไม่ข้าม ไม่ใช่พอได้ยินอย่างนี้ก็ขวนขวายท่องจะได้มีเมตตามากๆ ก็ไม่ถูกต้องเลย เพราะว่ามีความเป็นตัวตน
เพราะฉะนั้นถ้าจะระลึกถึงความตายให้มีประโยชน์จริงๆ ก็คือมั่นใจได้ตายแน่ แต่ว่าจะช้าหรือเร็ว ตายในลักษณะไหน? แต่ว่าที่ทุกคนลืมแล้วก็อยากจะคิดถึงความตายว่าความตายต้องมีแน่เพื่ออะไร? เพื่อเป็นคนดีขึ้นหรือว่าทำชั่วไปเหมือนเดิม? อันนี้เป็นสิ่งซึ่งน่าคิด เพราะเหตุว่าคงจะไม่รู้ว่า ขณะนี้ไม่มีอะไรที่เป็นเราได้เลยสักอย่างเดียว ทุกอย่างเกิดแล้วก็ดับไปเรื่อยๆ แต่ทางไปของเหตุคือกุศลและอกุศลต้องต่างกัน เพราะฉะนั้นทางเดินซึ่งขณะนี้ไม่ใช่เรา กุศลจิตก็เดินไปทางหนึ่ง อกุศลจิตก็เดินอีกทางหนึ่ง เดินคนละทางใช่ไหม? แล้วจะเดินทางไหนกับใคร? จะเดินไปกับกุศล หรือว่าจะเดินไปกับอกุศล?
กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง
อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย
