ประวัตินางสุชาดา เสนียธิดา

พระสุตตันตปฎก เอกนิบาต-ทุกนิบาต เลม ๑ ภาค ๒ - หนาที่ 84

แมโคนม พอเอาภาชนะใหมๆ เขาไปรองใกลนม หยาดน้ํามันก็ไหล โดยธรรมดาของคน นางสุชาดาเห็นความอัศจรรยนั้น ก็ถือเอาน้ํานม ดวยมือของตนเองใสภาชนะใหม เริ่มเคี่ยว เมื่อขาวมธุปายาสกําลังเคี่ยวอยู ฟองใหญๆ ก็ผุดขึ้นเวียนขวาไปรอบๆ หยาดมธุปายาสสักหยดหนึ่งก็ไม กระเด็นออกขางนอก ทาวมหาพรหมกั้นฉัตร ทาวโลกบาลทั้ง ๔ ถือพระขรรคตั้งการรักษา ทาวสักกะรวบรวมฟนติดไฟ เหลาเทวดานําโอชะ ใน ๔ ทวีปมาใสในขาวมธุปายาสนั้น ในวันนั้นนั่นเอง นางสุชาดา เห็นขออัศจรรยเหลานี้ จึงเรียกนางปุณณทาสีมา สั่งวา แมปุณณะ วันนี้ เทวดาของเรานาเลื่อมใสเหลือเกิน ตลอดเวลาเทานี้ ขาไมเคยเห็นความ อัศจรรยเห็นปานนี้เลย เจาจงรีบไปปฏิบัติเทวสถาน นางปุณณทาสี รับคํานางวา ดีละแมเจา ขมีขมันรีบไปยังโคนตนไม

ฝายพระโพธิสัตว รอเวลาแสวงหาอาหาร ก็เสด็จไปประทับนั่ง ณ โคนตนไมแตเชาตรู นางปุณณะเดินไปเพื่อจะปดกวาดโคนตนไม ก็มาบอกนางสุชาดาวา เทวดาประทับนั่งอยูโคนตนไมแลว นางสุชาดากลาววา แมมหาจําเริญ ถาเจาพูดจริง เจาก็ไมตองเปนทาสีละ แลวประดับเครื่องประดับทุกอยาง จัดขาวมธุปายาสอยางดีลงในถาดทองมีคาแสนหนึ่ง เอาถาดทองอีกถาดหนึ่งปด แลวหุมหอดวยผาขาว หอยพวงของหอม พวงมาลัยไวรอบๆ ยกขึ้นเดินไป พบพระมหาบุรุษ ก็เกิดปติอยางแรง กมตัวลงตั้งแตสถานที่ๆ พบ ปลงถาดลงจากศีรษะ เปดออกแลววางขาวมธุปายาสพรอมทั้งถาดไวในพระหัตถของพระมหาบุรุษ ไหวแลวกลาววา ขอมโนรถของทานจง

พระสุตตันตปฎกเอกนิบาต-ทุกนิบาต เลม ๑ ภาค ๒ - หนาที่ 85

สําเร็จเหมือนมโนรถของดิฉันที่สําเร็จแลวเถิด แลวก็หลีกไป พระโพธิสัตวเสด็จไปยังฝงแมน้ําเนรัญชรา ทรงวางถาดทองไว ริมฝง ลงสรงสนานแลวเสด็จขึ้น ทรงปนเปนกอนได ๔๙ กอน เสวยขาว มธุปายาสแลว ทรงลอยถาดทองลงในแมน้ํา เสด็จขึ้นสูโพธิมัณฑสถาน ตามลําดับ ทรงบรรลุพระสัพพัญุตญาณ ประทับ ณ โพธิมัณฑสถาน ลวงไป ๗ สัปดาห ทรงประกาศพระธรรมจักรอันประเสริฐ ณ ปาอิสิปตนมิคทายวัน ทรงเห็นอุปนิสัยของเด็กชื่อ ยสะ บุตรของนางสุชาดา จึงเสด็จไปประทับนั่ง ณ โคนไมตนหนึ่ง. แมยสกุลบุตรเห็นนางบําเรอ นอนเปดรางในลําดับตอจากครึ่งราตรี เกิดความสลดใจพูดวา วุนวายหนอ ขัดของหนอ แลวออกจากนิเวศนเดินไปยังสํานักพระศาสดานอก พระนคร ฟงธรรมเทศนาแลวแทงตลอดมรรคผล ๓ ขณะนั้น บิดา ของเขาเดินตามรอยเขาไปเฝาพระผูมีพระภาคเจา ทูลถามเรื่องของยสกุลบุตร

พระศาสดาทรงปกปดยสกุลบุตรไวทรงแสดงธรรม จบเทศนา เศรษฐีคฤหบดีก็ดํารงอยูในพระโสดาปตติผล สวนยสะบรรลุพระอรหัต พระผูมีพระภาคเจาตรัสกะเขาวา จงเปนภิกษุมาเถิด ทันใดนั้นนั่นเอง เพศคฤหัสถของเขาก็หายไป เขาไดเปนผูทรงบาตรและจีวรสําเร็จดวยฤทธิ์ แมบิดาของทานก็นิมนตพระศาสดา

พระศาสดาทรงมีพระยสกุลบุตรเปนปจฉาสมณะ ติดตามไปขางหลัง เสด็จไปเรือนของเศรษฐีนั้น เสวยภัตตาหารเสร็จแลว ก็ทรงแสดงธรรมโปรด จบเทศนา นางสุชาดา มารดาและภริยาเกาของพระยสะ ก็ดํารงอยูในพระโสดาปตติผล ในวันนั้น นางสุชาดากับหญิงสะใภ ก็ดํารงอยูในเตวาจิกสรณะ คือถึงพระพุทธเจา พระธรรม และพระสงฆ ครบ ๓ เปนสรณะ นี้เปนความยอใน

พระสุตตันตปฎกเอกนิบาต-ทุกนิบาต เลม ๑ ภาค ๒ - หนาที่ 86

เรื่องนั้น สวนโดยพิสดาร เรื่องนี้มาแลวในคัมภีรขันธกะ ภายหลัง ตอมา พระศาสดาเมื่อทรงสถาปนาเหลาอุบาสิกาไวในตําแหนงตางๆ ตามลําดับ จึงทรงสถาปนาอุบาสิกาผูนี้ไวในตําแหนงเอตทัคคะเปนเลิศกวา พวกอุบาสิกา ผูถึงสรณะ แล

จบอรรถกถาสูตรที่ ๑

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น