จะเจริญเมตตา หรือจะท่องเมตตา?

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๔๘๒]

จะเจริญเมตตา หรือจะท่องเมตตา?

อยากเจริญเมตตาไหม หรืออยากจะท่อง? วันหนึ่งท่องมากแต่ว่าไม่เมตตาเลย หรือว่าไม่ต้องท่องแต่คิดถึงใครก็คิดถึงด้วยจิตที่เมตตา และก็คิดแต่ประโยชน์ที่จะเกื้อกูลบุคคลอื่น แล้วเวลาที่พบกันก็ยิ้มแย้มแจ่มใสทักทาย มีปฏิสันถาร เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ยากไหมหรือไม่ยากเลย ง่ายมาก อันนี้ต้องแล้วแต่จิตใจของแต่ละบุคคล แต่ว่าพระธรรมเริ่มจะส่องเป็นกระจกอย่างดีที่จะเห็นทุกซอกมุมของจิตใจของตนเองว่าเป็นบุคคลประเภทใด แต่ต้องเป็นผู้ตรงด้วย

ถ้าเป็นผู้ที่ริษยาคนอื่น ต้องรู้ว่าเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่งเกิดแล้วน่ารังเกียจ อนุโมทนาหรือว่ามีมุทิตาจิตทันที นี่คือโยนิโสมนสิการ คือผู้ฉลาด ถ้ามีมานะความสำคัญตน ในขณะนั้นไม่ใช่ความเป็นเพื่อนเลย เพราะว่าความเป็นมิตรเป็นสหายต้องเป็นผู้ที่เสมอกันเข้ากันได้ แต่ถ้ามีความสำคัญว่าดีกว่า สูงกว่า เก่งกว่า ขณะนั้นความรู้สึกว่าเป็นเพื่อนกันก็เป็นไปไม่ได้ใช่ไหม?

เพราะฉะนั้นก็เป็นเรื่องที่ถ้ามีเมตตาแล้ว ก็จะทำให้กุศลจิตอีกหลายประการเกิดได้ แต่ข้อสำคัญคือต้องเป็นผู้ตรงจริงๆ แล้วจะเห็นคุณของตัตรมัชฌัตตตาเจตสิก (สภาพที่เป็นกลางไม่เอนเอียงไปด้วยอำนาจของอกุศล) ซึ่งอาจจะไม่เคยรู้จักมาก่อนเลย แต่ว่าเกิดกับกุศลจิตทุกประเภท ตั้งแต่ขั้นทาน ขั้นศีล ขั้นความสงบของจิต จนถึงขั้นอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรม ก็จะต้องเป็นผู้ที่ตรงขึ้นๆ อีก ถ้าเป็นผู้คดนิดเดียวเขวนิดเดียว พลาดจากอริยมรรคมีองค์ ๘ ไม่ใช่หนทางที่จะอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรมได้

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย