พระธรรมเกื้อกูลให้ได้พิจารณาตนเอง

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๔๙๖]

พระธรรมเกื้อกูลให้ได้พิจารณาตนเอง

เมื่อได้ฟังพระธรรมแล้วก็พิจารณาตนเอง เพื่อที่จะให้สัทธา (ศรัทธา สภาพที่ผ่องใส) ในสิ่งที่ยังไม่เคยเกิดได้เกิดเพิ่มขึ้น เช่น บางท่านอาจจะเป็นคนที่อภัยให้คนอื่นยาก และก็มักจะเห็นแต่อกุศลของคนอื่น ถ้าพิจารณาตนเองแล้วก็ดูสัทธา เพียงสภาพธรรมที่เป็นสัทธาว่าท่านมีสัทธาที่จะให้อภัยหรือยังเท่านั้นเอง มิฉะนั้นสัทธาก็ไม่มีวันจะเกิดสัทธาก็จะไม่เพิ่มขึ้น ต่อเมื่อใดพิจารณาแล้วเห็นว่ายังขาดสัทธาในเรื่องนี้ ก็จะเป็นเหตุทำให้สัทธาในการที่จะอภัยให้คนอื่นเกิดได้

หรือบางครั้งอาจจะเป็นผู้ที่ตระหนี่หรือริษยา ขณะนั้นเป็นอกุศล เมื่อพิจารณาตนเองก็ดูว่าตนเองจะมีสัทธาที่จะละความริษยา และละความตระหนี่ขึ้นหรือยัง

ในขณะที่ขุ่นเคืองใจและก็ระลึกได้เมื่อได้ฟังเรื่องของสัทธา ก็เริ่มพิจารณาว่ามีสัทธาที่จะไม่เห็นประโยชน์ของความโกรธหรือยัง มิฉะนั้นแล้วก็ยังคิดว่ายังดีอยู่นั่นเอง โกรธนิดๆ หน่อยๆ ทำให้คนอื่นประพฤติดีขึ้น แต่ว่าลักษณะของความขุ่นเคืองใจนั้นไม่เป็นประโยชน์เลย แทนที่จะขุ่นเคืองใจอาจจะทำสิ่งอื่นที่มีประโยชน์กว่านั้นด้วยความไม่ขุ่นเคืองใจ ขณะใดที่เป็นอย่างนั้นก็แสดงว่ามีสัทธาที่จะไม่โกรธ และก็เห็นโทษของความโกรธและอกุศลอื่นๆ

บางท่านมีสัทธาที่จะเผยแพร่พระธรรมให้คนอื่นเข้าใจพระธรรมและก็ขัดเกลากิเลส คิดถึงคนอื่นมากแต่ก็อย่าลืมพิจารณาตนเองเหมือนกันว่า ในขณะที่มุ่งที่จะให้คนอื่นได้ฟังพระธรรมและขัดเกลากิเลส ตัวท่านเองซึ่งเป็นผู้ที่หวังดีต่อคนอื่นนั้น มีการพิจารณาและขัดเกลากิเลสอะไรของตนเอง ซึ่งเห็นเพิ่มขึ้น เพื่อที่จะได้ขัดเกลาให้มากขึ้นอีก

บางคนก็มีใจที่เมตตากรุณาสงสารคนที่กำลังเดือดร้อน ขณะนั้นรู้ได้ว่าเป็นสภาพของจิตที่อ่อนโยน แต่ว่าสัทธานั้นพอที่จะช่วยเหลือด้วยหรือยัง หรือเพียงแต่คิดสงสารเห็นใจ ขณะนั้นก็เป็นจิตใจที่ดี แต่สัทธานั้นยังไม่มีกำลังถึงกับจะช่วยด้วย ซึ่งถ้าเป็นกุศลที่มีกำลังเพิ่มขึ้น ก็จะไม่คิดเมตตาหรือว่ากรุณาแต่เพียงในใจ แต่ก็จะต้องทำสิ่งหนึ่งสิ่งใด ซึ่งเป็นการเกื้อกูลเป็นประโยชน์ต่อผู้นั้นด้วย

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย