ถืออุโบสถศีลครึ่งวันก็ได้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน
มีชาดกกล่าวถึงบุพกรรมของพระเจ้าแผ่นดินที่อดีตชาติเคยเป็นคนยากจนรับใช้เศรษฐี แต่ถืออุโบสถศีลแค่ครึ่งวันจึงเป็นเหตุให้ได้เกิดเป็นพระเจ้าแผ่นดิน สงสัยว่าไม่ใช่เป็นเพราะการให้ทาน ชักชวนบุคคลอื่นทำทาน มีความอ่อนน้อม มิใช่หรือที่ทำให้มีวรรณะสูงมีทรัพย์มากได้เป็นพระเจ้าแผ่นดินเพราะเหตุใดจึงกล่าวว่าเป็นเพราะอุโบสถศีล?
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
กุศลกรรม เป็นเหตุนำมาซึ่งผลที่เป็นผลที่ดีที่น่าปรารถนาน่าใคร่น่าพอใจเท่านั้น ซึ่งเป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น การรักษาอุโบสถศีล เป็นการขัดเกลากิเลส เป็นกุศลที่มีกำลังยิ่งกว่าการรักษาศีล ๕ ด้วยความเป็นผู้เห็นประโยชน์ของการขัดเกลากิเลสยิ่งขึ้น แม้ว่าจะสมาทานเพียงครึ่งวัน ก็เป็นประโยชน์ เมื่อกรรมให้ผล ก็ให้ผลเป็นผลที่ดี ที่น่าปรารถนาน่าใคร่น่าพอใจได้ อย่างเช่น คนรับใช้ของเศรษฐีสูจิบริวาร ได้รักษาอุโบสถกึ่งหนึ่งหรือครึ่งวัน ก่อนสิ้นชีวิต จิตก็น้อมไปในการที่จะได้เป็นพระราชา เมื่อสิ้นชีวิตแล้วก็ได้เป็นไปเกิดในพระครรภ์ของพระมเหสีของพระราชา และในที่สุด ก็ได้ทรงพระราชาทรงพระนามว่าอุทัย (ซึ่งก็คือ พระโพธิสัตว์ นั่นเอง) เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น เหตุที่ดี นำมาซึ่งผลที่ดี เท่านั้น
อย่าว่าแต่การได้เกิดเป็นพระราชาเลย บางท่าน ทำกุศลแม้เพียงเล็กน้อย ถวายทานแม้เพียงเล็กน้อย แต่ด้วยผลของกุศลนั้น ก็สามารถทำให้ได้เกิดเป็นเทวดา ยิ่งสูงยิ่งกว่าการได้เกิดเป็นพระราชา ซึ่งการให้ผลของกรรมก็หลากหลายวิจิตรมาก แต่ผลที่เกิดขึ้น ก็ต้องมาจากเหตุ เท่านั้น ครับ
ข้อความบางตอนจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ มีดังนี้
ในอดีตกาล พระโพธิสัตว์เกิดเป็นพระเจ้าอุทัยด้วยผลของบุญในชาติก่อน ซึ่งท่านเป็นผู้รับจ้างทำการงานในบ้านของท่านเศรษฐีผู้หนึ่ง และได้รักษาอุโบสถศีลเพียงกึ่งวัน เพราะเหตุว่าที่บ้านนั้นรักษาอุโบสถศีล เมื่อท่านไปรับจ้างทำงาน ท่านก็ออกไปทำงานแต่เช้า แล้วกลับมาตอนค่ำ แต่ได้ทราบว่า ที่บ้านนั้นรักษาอุโบสถศีล ท่านก็คิดว่า ท่านจะรักษาได้ไหม คนที่บ้านนั้นก็ตอบว่า รักษาได้ครึ่งเดียว เพราะเหตุว่าล่วงเวลาไปเสียแล้ว แต่กระนั้นท่านก็มีศรัทธาที่จะรักษาอุโบสถศีล ขณะที่ท่านใกล้จะสิ้นชีวิตก็ปรารถนาที่จะได้เป็นพระราชา ด้วยเหตุนี้ผลของกุศลนั้นทำให้ท่านได้เกิดในพระครรภ์ของพระมเหสี เมื่อประสูติแล้วก็ได้นามว่า อุทัยราชกุมาร และในที่สุดก็ได้ครองราชย์สมบัติ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
