๒. จูฬชนกชาดก เป็นคนควรพยายามร่ําไป
[เล่มที่ 56] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้าที่ 73
๒. จูฬชนกชาดก
เป็นคนควรพยายามร่ําไป
อ่านหัวข้ออื่นๆ ... [เล่มที่ 56]
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้า 73
๒. จูฬชนกชาดก
เป็นคนควรพยายามร่ำไป
[๕๒] "บุรุษผู้เป็นบัณฑิต ควรมุ่งหมายไปจนกว่าจะสำเร็จผล ไม่ควรท้อถอย ดูเราขึ้นจากน้ำสู่บกได้ เป็นตัวอย่างเถิด".
จบ จูฬชนกชาดกที่ ๒
อรรถกถาจูฬชนกชาดกที่ ๒
พระบรมศาสดา เมื่อประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร ทรงปรารภภิกษุผู้มีความเพียรย่อหย่อนเหมือนกัน ตรัสพระธรรมเทศนานี้ มีคำเริ่มต้นว่า "วายเมเถว ปุริโส" ดังนี้.
เรื่องที่จะกล่าวในชาดกนี้นั้นทั้งหมด จักมีแจ้งในมหาชนกชาดก.
ก็พระราชาประทับนั่งภายใต้พระเศวตรฉัตร แล้วตรัสพระคาถานี้ ความว่า.
"บุรุษผู้เป็นบัณฑิต พึงพยายามร่ำไป ไม่พึงเบื่อหน่าย เราประจักษ์ด้วยตนเอง ที่ว่ายน้ำขึ้นบกได้" ดังนี้.
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เอกนิบาตชาดก เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้า 74
บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า วายเมเถว ความว่า บุรุษผู้เป็นบัณฑิต ต้องกระทำความพยายามอยู่เรื่อยไป.
บทว่า อุทกา ถลมุพฺภตํ ความว่า เราเห็นประจักษ์ตนเองว่า พ้นจากน้ำขึ้นสู่บนบกได้ คือตั้งอยู่บนบกได้.
บัดนี้ ภิกษุผู้มีความเพียรย่อหย่อน บรรลุพระอรหัตตผลแล้ว พระเจ้าชนกราช ได้มาเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ฉะนี้แล.
จบ อรรถกถาจูฬชนกชาดกที่ ๒