ปัจจัยแห่งการเกิดดับของสภาพธรรม
ธรรมที่อาศัยเหตุปัจจัยปรุงแต่งให้เกิดขึ้น จะเกิดได้ต้องมีเหตุปัจจัยให้ธรรมนั้นๆ เกิด แล้วพระพุทธองค์ทรงแสดงเหตุปัจจัยใดหรือไม่ครับที่ทำให้ธรรมนั้นตั้งอยู่ และปัจจัยที่ทำให้ธรรมนั้นดับไปครับ เช่น จิตเห็น จะเกิดขึ้นได้ต้องอาศัยตา สิ่งที่กระทบตาได้ เจตสิก แล้วจิตเห็นจะตั้งอยู่ต้องอาศัยปัจจัยใด และจิตเห็นจะดับไปอาศัยปัจจัยใดครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงเหตุปัจจัยให้สภาพธรรมเกิด อย่างละเอียด ด้วยพระปัญญาตรัสรู้ของพระองค์ แสดงตามความเป็นจริงว่า สภาพธรรมใดที่เกิดขึ้น ไม่ได้เกิดขึ้นเองลอยๆ แต่เกิดเพราะอาศัยเหตุปัจจัย ซึ่งแสดงถึงความเป็นจริงของสภาพธรรมที่เป็นอนัตตาไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น แม้แต่ในคำถาม ที่กล่าวถึง จิตเห็น นั้น เกิดเพราะเหตุปัจจัยหลายอย่าง กล่าวคือ จะต้องมีอารมณ์ จะต้องมีเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย จะต้องมีกรรมเป็นปัจจัยให้จิตเห็นเกิดขึ้น และจะต้องมีที่อาศัยให้จิตเห็นเกิดด้วย และเมื่อเกิดเพราะเหตุปัจจัยแล้ว ก็ดับไปซึ่งสั้นแสนสั้น ไม่ต้องมีอะไรมาทำให้ดับเลย
ปัจจัยของสภาพธรรม กว้างขวางมาก มีทั้งหมด ๒๔ ปัจจัย ตามควรแก่สภาพธรรมนั้นๆ มี เหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย เป็นต้น
ขอเชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
การศึกษาเรื่องปัจจัยมีประโยชน์อย่างไร
ประโยชน์ของการเข้าใจ...เรื่องปัจจัยต่างๆ
ขอเชิญคลิกฟังคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ชุด ปัจจัย ๒๔ ได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
ปัฎฐาน (ปัจจัย ๒๔)
..ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
ขอถามเพิ่มเติมเรื่องรูปด้วยครับ เพราะรูปมีทั้งขณะเกิด เจริญ เสื่อม และดับ ความเป็นไปของทั้ง4ลักษณะเกี่ยวข้องกับปัจจัยอย่างไรครับ
เรียนความคิดเห็นที่ ๒ ครับ
รูปธรรม เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นสภาพที่ไม่รู้อะไร เป็นสภาพธรรมที่เกิดเพราะปัจจัยปรุงแต่ง ไม่ได้เกิดเองลอยๆ
สำหรับสภาวรูปเมื่อเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยแล้ว มีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ กล่าวคือ
เมื่อรูปเกิดขึ้นขณะแรกนั้นเป็น อุปจยรูป
ขณะที่รูปเจริญขึ้นเป็น สันตติรูป
ขณะที่รูปเสื่อมลงเป็น ชรตารูป
ขณะที่รูปดับเป็น อนิจจตารูป
แสดงความเป็นไปของรูป นั่นเอง ซึ่งเมื่อเกิดแล้วในที่สุดก็ต้องดับไป ครับ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
