๔. มณิภัททสูตร ผู้มีส่วนแห่งเมตตาไม่มีเวร

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้า 395

๔. มณิภัททสูตร

ผู้มีส่วนแห่งเมตตาไม่มีเวร

[๘๑๑] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ที่เจดีย์ชื่อมณิมาฬกะอันเป็นที่ครอบครองของยักษ์ชื่อมณิภัททะ ในแคว้นมคธ.

[๘๑๒] ครั้งนั้นแล ยักษ์ชื่อมณิภัททะเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าได้กล่าวคาถานี้ในสำนักพระผู้มีพระภาคเจ้า

ความเจริญย่อมมีแก่คนมีสติทุกเมื่อ คนมีสติย่อมได้ความสุข ความดีย่อมมีแก่คนมีสติเป็นนิตย์ และคนมีสติย่อมหลุดพ้นจากเวร.

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า

ความเจริญย่อมมีแก่คนมีสติทุกเมื่อ คนมีสติย่อมได้ความสุข ความดีย่อมมีแก่คนมีสติเป็นนิตย์ แต่คนมีสติยังไม่หลุดพ้นจากเวร.

[๘๑๓] ผู้ใดมีใจยินดีในความไม่เบียดเบียนตลอดวันและคืนทั้งหมด และเป็นผู้มีส่วนแห่งเมตตาในสรรพสัตว์ ผู้นั้นย่อมไม่มีเวรกับใคร.

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้า 396

อรรถกถามณิภัททสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในมณิภัททสูตรที่ ๔ ต่อไปนี้ :-

บทว่า สุขเมธติ ได้แก่ ย่อมได้ความสุข. บทว่า สุเว เสยฺโย ความว่า ประเสริฐเป็นนิตย์. บทว่า เวรา น ปริมุจฺจติ ความว่าย่อมไม่หลุดพ้นจากเวรด้วยเหตุเท่านี้ว่า เรามีสติ. บทว่า ยสฺส ได้แก่ ของพระอรหันต์ใด. บทว่า อหึสาย ได้แก่ ในกรุณา และในส่วนเบื้องต้นแห่งกรุณา. บทว่า เมตฺตํ โส ความว่า พระอรหันต์นั้น เจริญเมตตาและส่วนเบื้องต้นแห่งเมตตา. อีกอย่างหนึ่ง ส่วนเรียกว่า อํโส. ชื่อว่า ส่วนแห่งเมตตา เพราะอรรถว่า เขามีส่วนเมตตา. มีอธิบายดังนี้ว่า ใจของพระอรหันต์ใดยินดีแล้วในความไม่เบียดเบียนตลอดกาลทั้งปวง. อนึ่ง ส่วนแห่งเมตตาของพระอรหัตใด มีอยู่ในสรรพสัตว์ ดูก่อนยักษ์ ชื่อว่า เวรของพระอรหันต์นั้น จึงไม่มีกับบุคคลไรๆ.

จบอรรถกถามณิภัททสูตรที่ ๔.