รักษาตนด้วยการประพฤติสุจริต

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๕๓๔]

รักษาตนด้วยการประพฤติสุจริต

อีกสูตรหนึ่ง ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ทุกสิ่งในชีวิตที่จะเกิดขึ้นกับแต่ละบุคคลนั้น เป็นไปเพราะบุญกรรมของบุคคลนั้นเอง

ข้อความใน อัตตรักขิตสูตรที่ ๕ สังยุตตนิกาย สคาถวรรค มีข้อความว่า

พระเจ้าปเสนทิโกศลประทับนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว ได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคว่า

ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ วันนี้หม่อมฉันได้เข้าที่ลับพักผ่อนอยู่ ได้เกิดความนึกคิดอย่างนี้ว่า ชนพวกไหนหนอแล ชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน ชนพวกไหนหนอแล ชื่อว่า เป็นผู้ไม่รักษาตน

ข้าพระองค์ได้คิดต่อไปว่า ก็ชนบางพวกแล ย่อมประพฤติทุจริตด้วยกาย วาจา ใจ ชนพวกนั้น ชื่อว่าเป็นผู้ไม่รักษาตน ถึงแม้พลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้าจะพึงรักษาเขา ถึงเช่นนั้น ชนพวกนั้น ก็ชื่อว่าเป็นผู้ไม่รักษาตน

ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุไร ก็เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายนอก มิใช่เป็นการรักษาภายใน ฉะนั้น ชนพวกนั้น จึงชื่อว่าเป็นผู้ไม่รักษาตน

ส่วนว่า ชนบางพวก ย่อมประพฤติสุจริตด้วยกาย วาจา ใจ ชนพวกนั้น ชื่อว่าเป็นผู้รักษาตน ถึงแม้พลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้า จะไม่รักษาเขา ถึงเช่นนั้น ชนพวกนั้น ก็ชื่อว่า เป็นผู้รักษาตน

ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุไร ก็เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายใน มิใช่เป็นการรักษาภายนอก ฉะนั้น ชนพวกนั้น จึงชื่อว่าเป็นผู้รักษาตน

พระผู้มีพระภาค ได้ตรัสตอบว่า ถูกแล้ว ถูกแล้ว มหาบพิตร

และข้อความที่พระผู้มีพระภาคตรัสต่อไป ก็ตรงกับที่พระเจ้าปเสนทิโกศลกราบทูลพระผู้มีพระภาคทุกประการ

พระผู้มีพระภาค ผู้พระสุคตศาสดา ครั้นตรัสไวยากรณภาษิต (คำร้อยแก้ว) นี้จบลงแล้ว จึงได้ตรัสคาถาประพันธ์ต่อไปอีกว่า การสำรวมกายเป็นการดี การสำรวมวาจาเป็นการดี การสำรวมด้วยใจเป็นการดี การสำรวมในที่ทั้งปวงเป็นการดี บุคคลสำรวมในที่ทั้งปวงแล้ว มีความละอายต่อบาป เรากล่าวว่า เป็นผู้รักษาตน

ท่านผู้ฟังคงจะเห็นด้วยกับข้อความที่พระเจ้าปเสนทิโกศลกราบทูลพระผู้มีพระภาค เรื่องบุคคลผู้รักษาตน คือรักษาด้วยการกระทำกายสุจริต วจีสุจริต มโนสุจริต ไม่ใช่การที่จะมีบุคคลอื่นแวดล้อมพิทักษ์รักษา แต่เวลาที่อกุศลกรรมให้ผล ถึงแม้ว่าจะมีคนคุ้มครองแวดล้อมรักษาป้องกัน อกุศลวิบากซึ่งเป็นการที่จะได้รับความทุกข์เดือดร้อนเป็นผลของอกุศลกรรมของตนเองก็ย่อมเกิดขึ้น แต่ว่าถึงแม้ว่าบุคคลนั้นจะไม่มีใครแวดล้อมปกป้องรักษาเลย แต่เป็นผู้ที่ได้กระทำกายสุจริต วจีสุจริต มโนสุจริต และกายสุจริต วจีสุจริต มโนสุจริตยังให้ผลอยู่ ก็ย่อมไม่มีผู้หนึ่งผู้ใดสามารถที่จะไปประทุษร้ายเบียดเบียนให้เดือดร้อนได้

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย