๑๖. ทุกกรปัญหาสูตร ว่าด้วยปัญหาเรื่องสิ่งที่ทําได้ยาก

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค เล่ม ๔ ภาค ๒ - หน้า 104

๑๖. ทุกกรปัญหาสูตร

ว่าด้วยปัญหาเรื่องสิ่งที่ทำได้ยาก

[๕๑๒] ดูก่อนท่านสารีบุตร อะไรหนอ เป็นการยากที่จะกระทำได้ในธรรมวินัยนี้.

สา. บรรพชา ผู้มีอายุ.

ช. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ ก็สิ่งอะไรอันบุคคลผู้บวชแล้ว กระทำได้โดยยาก.

สา. ความยินดียิ่ง ผู้มีอายุ.

ช. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ ก็สิ่งอะไร อันภิกษุผู้ยินดียิ่งแล้วกระทำได้โดยยาก.

สา. การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ผู้มีอายุ.

ช. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ ก็ภิกษุผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรมแล้ว จะพึงเป็นพระอรหันต์ได้นานเพียงไร.

สา. ไม่นานนัก ผู้มีอายุ.

จบ ทุกกรปัญหาสูตรที่ ๑๖

จบ ชัมพุขาทกสังยุต

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค เล่ม ๔ ภาค ๒ - หน้า 105

อรรถกถาทุกกรปัญหาสูตรที่ ๑๖

บทว่า อภิรติ คือความไม่กระสันในการบรรพชา. บทว่า น จิรํ อาวุโส ท่านแสดงว่า ข้าแต่ท่านผู้มีอายุ ภิกษุผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม เมื่อพากเพียรพยายามอยู่ จะพึงเป็นพระอรหันต์ คือพึงตั้งอยู่ในพระอรหัตได้ไม่นานนักคือเร็วนั่นเอง. เพราะท่านกล่าวว่า ภิกษุผู้อันท่านตักเตือนแล้วในเวลาเช้า จักบรรลุคุณวิเศษในเวลาเย็น ภิกษุผู้อันท่านตักเตือนแล้วในเวลาเย็น จักบรรลุคุณวิเศษในเวลาเช้า คำที่เหลือในบททั้งปวงมีเนื้อความง่ายทั้งนั้น.

จบ อรรถกถาทุกกรปัญหาสูตรที่ ๑๖

จบ อรรถกถาชัมพุขาทกสังยุต.

รวมพระสูตรที่มีในสังยุตนี้ คือ

๑. นิพพานปัญหาสูตร

๒. อรหัตตปัญหาสูตร

๓. ธรรมวาทีปัญหาสูตร

๔. กิมัตถิยสูตร

๕. อัสสาสัปปัตตวสูตร

๖. ปรมัสสาสัปปัตตสูตร

๗. เวทนาปัญหาสูตร

๘. อาสวปัญหาสูตร

๙. อวิชชาปัญหาสูตร

๑๐. ตัณหาปัญหาสูตร

๑๑. โอฆปัญหาสูตร

๑๒. อุปาทานปัญหาสูตร

๑๓. ภวปัญหาสูตร

๑๔. ทุกขปัญหาสูตร

๑๕. สักกายปัญหาสูตร

๑๖. ทุกกรปัญหาสูตร.